Czy ograniczenie wolności gospodarczej w zakresie organizacji gier hazardowych jest zgodne z Konstytucją RP?
W myśl art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2009 r. poz. 201 Nr 1540 z późń. zm.) urządzanie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry.
W wyniku wprowadzenia wyżej cytowanego przepisu brak jest obecnie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w formie salonów gier na automatach oraz punktów gier na automatach o niskich wygranych, pomimo tego iż salony te funkcjonowały pod rządami ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. Nr 4, poz. 27 z późn. zm.). W obecnym stanie prawnym wyłącznym podmiotem uprawnionym do prowadzenia tego typu działalności są kasyna gry, działające na podstawie uzyskanej koncesji.
Zobacz również: Grunt pod liniami energetycznymi a podatek od nieruchomości
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 15 stycznia 2014 r. o sygn. akt II GSK 686/13 przedstawił Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne: "Czy art. 14 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy o grach hazardowych są zgodne z: a) art. 2 i 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; b) z art. 20 i 22 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
W/w wymienionym postanowieniu NSA podkreślił, iż: „skoro cała ustawa o grach hazardowych wprowadza bardzo daleko idące ograniczenia wolności działalności gospodarczej, to zakres swobody regulacyjnej ustawodawcy w odniesieniu do ograniczenia tej wolności, wymaga oceny uwzględniającej fakt uczestnictwa Polski w zintegrowanym wspólnym rynku europejskim. Z uwagi na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 lipca 2012 r., w którym orzekł on, że przepisy krajowe tego rodzaju jak przepisy ustawy o grach hazardowych, które mogą powodować ograniczenie, a nawet stopniowe uniemożliwienie prowadzenia gier na automatach o niskich wygranych poza kasynami i salonami gry, stanowią potencjalnie "przepisy techniczne" w rozumieniu przepisu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE, ich projekt powinien zostać przekazany Komisji zgodnie z art. 8 ust. 1 akapit pierwszy wskazanej dyrektywy. Z uregulowań powyższej dyrektywy, a także rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039), wynika, że rola Komisji Europejskiej w procedurze notyfikacji przepisów technicznych nie ma charakteru wyłącznie konsultacyjnego, lecz stanowczy.
Obowiązek notyfikacji wynika z aktów prawa unijnego, do których przestrzegania Polska zobowiązała się na mocy umowy międzynarodowej ratyfikowanej zgodnie z art. 90 Konstytucji RP. Przemawia to więc za zasadnością potraktowania braku notyfikacji jako istotnej wady postępowania ustawodawczego z punktu widzenia zasady rzetelnej procedury ustawodawczej (art. 2 Konstytucji RP) i legalizmu działania władz publicznych (art. 7 Konstytucji RP).”
Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w postanowieniu z dnia 3 lipca 2014 r., sygn. akt II GSK 909/13 (LEX nr 1495188) podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w wyżej cytowanym postanowieniu i uznał, że: „również podziela wątpliwości odnośnie zgodności z Konstytucją RP ustawy o grach hazardowych, w tym rzecz jasna, art. 14 ust. 1 tej ustawy. Z przepisu tego wynika, że urządzanie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry. Wskazana regulacja, co nie ulega wątpliwości, stanowi punkt wyjścia dla oceny zgodności z wyżej wymienionymi wzorcami konstytucyjnymi takich przepisów jak te, które mają zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, a mianowicie art. 135 ust. 2 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem, w wyniku zmiany zezwolenia nie może nastąpić zmiana miejsc urządzania gry, z wyjątkiem zmniejszenia liczby punktów gry na automatach o niskich wygranych. Poza sporem jest, że przepis art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, został uznany przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej za przepis techniczny. Konsekwencją powyższego - jak również postawionego w sprawie o sygn. akt II GSK 686/13 zarzutu, iż narusza on wzorce konstytucyjne z art. 2 i 7 Konstytucji RP, a także art. 20 i 22 Konstytucji RP”
Wynika z powyższego, iż istnieją duże wątpliwości, czy ustawodawca m.in. w sposób należyty uchwalił art. 14 ust. 1 w/w ustawy. Obecnie na skutek pytania prawnego NSA sprawę tą będzie musiał rozstrzygnąć Trybunał Konstytucyjny. Pytanie to zostało opatrzone w Trybunale Konstytucyjnym sygnaturą P 4/14. Jeżeli Trybunał Konstytucyjny podzieli wątpliwości NSA, to może nawet uchylić w/w przepis. Co też w sposób diametralny zmieni samą ustawę o grach hazardowych.
Autor: Przemysław Naworol - aplikant adwokacki
Polecamy serwis: Finanse