Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków, zwany dalej „planem finansowym jednostki budżetowej”.
Zobacz również: Plan kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych
W państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych mogą występować formy prowadzonej działalności podstawowej polegające na:
● wyłącznie nieodpłatnym świadczeniu usług z zakresu użyteczności publicznej,
● nieodpłatnym świadczeniu usług i pobieraniu opłat za część świadczonych usług, których wysokość nie ma związku z ponoszonymi kosztami działalności podstawowej,
● nieodpłatnym świadczeniu usług i prowadzeniu działalności dotyczącej świadczenia usług z zakresu użyteczności publicznej oraz wytwarzania wyrobów, których ceny sprzedaży są kalkulowane na podstawie ponoszonych kosztów działalności podstawowej,
● wyłącznie odpłatnym świadczeniu usług z zakresu użyteczności publicznej.
Zobacz: Zasady rachunkowości wynikające z opisów kont występujących w jednostkach budżetowych
W zależności od formy prowadzonej działalności podstawowej, koszty rodzajowe państwowych i samorządowych jednostek budżetowych dzielą się na koszty:
● nieodpłatnej działalności,
● działalności związanej z uzyskiwaniem przychodów.
Ponadto koszty rodzajowe państwowych i samorządowych jednostek budżetowych dzielą się na koszty:
● stanowiące wydatki danego roku budżetowego,
● stanowiące nieopłacone zobowiązania,
● amortyzacji, które nie stanowią wydatku.
Zobacz: Szczególne zasady rachunkowości - normy ogólne
Według źródeł finansowania, koszty stanowiące wydatki jednostek budżetowych finansuje się ze środków otrzymanych od dysponenta części budżetowej lub z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, a w państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych, wykonujących zadania określone w ustawie o systemie oświaty, koszty tych jednostek mogą być finansowane z dochodów zrealizowanych przez te jednostki, gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym.
Polecamy serwis: Rachunkowość budżetowa
Koszty jednostek budżetowych związane z nabyciem aktywów trwałych ujmuje się na kontach zespołu 0 – „Majątek trwały”. Źródłem finansowania wydatków majątkowych są środki z budżetu.
Jedynie w jednostkach budżetowych prowadzących działalność oświatową możliwe jest przeznaczenie części dochodów gromadzonych na wydzielonym rachunku dochodów na finansowanie inwestycji.
Posiłkując się opisem konta 080 „Środki trwałe w budowie (inwestycje)”, można przyjąć, że przez pojęcie „koszty inwestycji” należy rozumieć koszty:
● środków trwałych w budowie,
● zakupu gotowych środków trwałych.
TABELA 6. Zasady funkcjonowania wydzielonych rachunków dochodów
| Wyszczególnienie |
Jednostki budżetowe |
|
|
Państwowe |
Samorządowe |
|
|
Decyzja o utworzeniu wydzielonego rachunku |
Decyzje o utworzeniu wydzielonego rachunku bankowego dochodów podejmują kierownicy państwowych jednostek budżetowych, po uzyskaniu zgody organu prowadzącego szkołę. |
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego powinien określić w szczególności: ● jednostki budżetowe, które gromadzą dochody, ● źródła, z których dochody są gromadzone na rachunku, ● przeznaczenie dochodów, z tym że dochody wraz z odsetkami nie mogą być przeznaczone na finansowanie wynagrodzeń osobowych, ● sposób i tryb sporządzania planu finansowego dochodów i wydatków nimi finansowanych, dokonywania zmian w tym planie oraz ich zatwierdzania. |
|
Źródła dochodów |
Dochody uzyskiwane: ● ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej, ● z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź użytkowaniu jednostki budżetowej, ● z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej, określonej w statucie, polegającej między innymi na świadczeniu usług, w tym szkoleniowych i informacyjnych, ● z opłat egzaminacyjnych, za wydawanie świadectw i certyfikatów, jak również za sprawdzanie kwalifikacji, ● z tytułu odpłatności za wyżywienie i zakwaterowanie uczniów i młodzieży w bursach i internatach, ponoszonych przez rodziców lub opiekunów, ● z dopłat bezpośrednich i innych płatności stosowanych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, otrzymanych na podstawie odrębnych przepisów. |
Dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, pochodzące w szczególności: ● ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej, ● z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie albo użytkowaniu jednostki budżetowej. |
|
Przeznaczenie dochodów |
Dochody gromadzone na wydzielonym rachunku przeznacza się na: ● sfinansowanie wydatków bieżących i majątkowych, ● cele wskazane przez darczyńcę, ● remont lub odtworzenie mienia w przypadku uzyskania dochodów z tytułu odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie. Dochody państwowych jednostek oświatowych wraz z odsetkami nie mogą być przeznaczone na finansowanie wynagrodzeń osobowych. |
Wydatki z wydzielonego rachunku bankowego mogą być dokonywane do wysokości kwot zgromadzonych dochodów, w ramach planu finansowego. |
|
Rozliczenie środków na koniec roku |
Brak uregulowań |
Środki finansowe pozostające na wydzielonym rachunku dochodów na dzień 31 grudnia roku budżetowego podlegają odprowadzeniu na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego w terminie do 5 stycznia następnego roku. |
|
Sprawozdawczość budżetowa |
Brak uregulowań |
Sprawozdanie Rb-34S (wzór sprawozdania stanowi załącznik nr 25 do rozporządzenia o sprawozdawczości budżetowej, a instrukcję sporządzenia tego sprawozdania stanowi rozdział 8 załącznika nr 39. |
Masz pytania, wątpliwości? Podziel się nimi na Forum!
Poznaj
pierwszą w Polsce Platformę
Rachunkowości Budżetowej przygotowaną z myślą o księgowych w budżecie.
Skorzystaj z bezpłatnego
dostępu przez 30 dni! Szczegóły promocji znajdziesz na www.inforrb.pl