Zlecenie zadania i udzielenie dotacji organizacjom pozarządowym następuje zgodnie z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a w przypadku innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z określonym podmiotem.
Dotacje są wydatkami budżetu, które podlegają szczególnym zasadom rozliczania i przeznaczone są m.in. na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym, oraz innym podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego (art. 106 ust. 2 pkt 1 lit. d) ustawy o finansach publicznych).
Współpraca pomiędzy organami administracji publicznej prowadzącymi działalność w sferze zadań publicznych z organizacjami pozarządowymi, może odbywać się w szczególności w formach:
• zlecania organizacjom pozarządowym oraz innym podmiotom zadań publicznych,
• wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działalności i współdziałania w celu zharmonizowania tych kierunków,
• konsultowania zakresu działania, projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji,
• tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, złożonych z przedstawicieli m.in. organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli właściwych organów administracji publicznej.
Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostek samorządu terytorialnego dotacje na cele publiczne związane z realizacją zadań tej jednostki (art. 176 ust. 1 ustawy o finansach publicznych).
Zlecanie realizacji zadań publicznych, jako zadań zleconych, może mieć formy:
• powierzania wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji lub,
• wspierania takich zadań, wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji.
Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, sposób jej rozliczania oraz kontrolę wykonywania zleconego zadania określa w drodze uchwały organ stanowiący samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
Przekazanie dotacji
Podstawą przekazania dotacji z budżetu samorządu terytorialnego jest zawarta umowa.
Umowa dotacji powinna zawierać następujące elementy (art. 131 ust. 2 ustawy o finansach publicznych):
• szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana i termin jej wykonania,
• wysokość dotacji celowej i tryb płatności,
• termin wykorzystania dotacji (nie dłuższy jednak niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego),
• tryb kontroli wykonywania zadania,
• termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji celowej,
• termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej (nie dłuższy jednak niż 15 dni od określonego w umowie dnia wykonania zadania, a w przypadku realizowanego zadania za granicą - 30 dni od określonego w umowie dnia jego wykonania).
Kontrola i rozliczenie
Jednostka samorządu terytorialnego zlecająca zadanie publiczne dokonuje kontroli i oceny realizacji zadania.
Kontrole przeprowadza się w trakcie realizacji zadania oraz po jego zakończeniu.
Rozliczenie dotacji następuje na podstawie sprawozdania z wykonania zadania częściowego i ostatecznego w terminach określonych w umowie. Przekazanie kolejnej transzy dotacji następuje po rozliczeniu i zatwierdzeniu sprawozdania częściowego. Weryfikacja sprawozdania przeprowadzana jest pod względem formalnym, prawnym i rachunkowym, jak również pod względem zgodności z celem i terminowości realizacji zadania.
W wyniku kontroli wykonania zadania lub w efekcie weryfikacji sprawozdania może zostać ustalony zwrot środków do budżetu samorządu terytorialnego.
Zwrotowi podlega ta część dotacji, która została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, nienależnie udzielona lub pobrana w nadmiernej wysokości. Odsetki od dotacji podlegających zwrotowi (w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych) nalicza się począwszy od dnia przekazania z budżetu dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem, stwierdzenia nieprawidłowego naliczenia lub nienależnego pobrania dotacji.
Wykorzystanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem wyklucza prawo otrzymania dotacji przez kolejne trzy lata, licząc od dnia stwierdzenia nieprawidłowego wykorzystania dotacji.
Decyzję w sprawie zwrotu dotacji wydaje wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa. Organem odwoławczym od tej decyzji jest właściwe miejscowo samorządowe kolegium odwoławcze.
PRZYKŁAD
EWIDENCJA KSIĘGOWA
Jednostki pozarządowe, którym została udzielona dotacja z budżetu samorządu terytorialnego, mają obowiązek prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych z dotacji oraz wydatków dokonywanych z tych środków.
Ewidencję księgową przekazania dotacji przez jednostki samorządu terytorialnego oraz zwrotu niewykorzystanych dotacji, jak również ich uznania za wykorzystane, ustala się zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości:
1. Udzielenie i przekazanie dotacji z budżetu JST:
Wn konto 224 Rozliczenie udzielonych dotacji budżetowych (w analityce: nazwa organizacji podmiotu otrzymującego dotację)
Ma konto 130 Rachunki bieżące jednostek budżetowych;
2. Uznanie i rozliczenie dotacji w JST:
Wn konto 810 Dotacje budżetowe oraz środki z budżetu na inwestycje
Ma konto 224 Rozliczenie udzielonych dotacji budżetowych (w analityce: nazwa organizacji podmiotu otrzymującego dotację);
3. Zwrot dotacji do JST w tym samym roku budżetowym w częściniewykorzystanej:
Wn konto 130 Rachunki bieżące jednostek budżetowych
Ma konto 224 Rozliczenie udzielonych dotacji budżetowych (w analityce: nazwa organizacji podmiotu otrzymującego dotację);
4. Rozliczenie i przypisanie do zwrotu dotacji w roku następnym:
Wn konto 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych
Ma konto 224 Rozliczenie udzielonych dotacji budżetowych (w analityce: nazwa organizacji podmiotu otrzymującego dotację).
Barbara KoŁodziej
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 ze zm.).
• Ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. nr 96, poz. 873 ze zm.).
• Rozporządzenie ministra finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. nr 142, poz. 1020 ze zm.).