Jaki jest zakres ochrony wizerunku osoby?

Łukasz Nysztal
Adwokat
rozwiń więcej
/ inforCMS
Wizerunek osoby – a więc jej wygląd, podlega szczególnej ochronie prawnej. Wizerunek stanowi bowiem dobro osobiste, które chroni nie tylko kodeks cywilny, ale również ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Zgodnie z art. 81 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych ustawodawca przewidział generalną zasadę, że rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Podkreślić należy, że przepis ten chroni osobę tylko przed takim działaniem, które zmierza do rozpowszechniania jego wizerunku. Nie każde utrwalenie wizerunku jest równoznaczne z jego rozpowszechnieniem. Rozpowszechnieniem jest bowiem tylko takie działanie, które zmierza do prezentacji wizerunku dla bliżej nieokreślonej liczby odbiorców.

Zobacz ochrona praw autorskich osobistych

Prawo przewiduje dwa wyjątki gdy rozpowszechnienie wizerunku nie wymaga zgody zainteresowanego. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:

 -osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;

-osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Pod pojęciem „osoby powszechnie znanej” należy rozumieć takie osoby, które wprost lub w sposób dorozumiany godzą się na podawanie do publicznej wiadomości wiedzy o swoim życiu. Nie są to jednak tylko aktorzy, piosenkarze lub politycy, lecz także osoby prowadzące inną działalność, na przykład gospodarczą lub społeczną.

Nie każda jednak publikacja na temat takiej osoby zyska aprobatę. W orzecznictwie prezentowany jest bowiem pogląd, który nakazuje rozróżniać osoby pełniące funkcje publiczne, które z uwagi na charakter funkcji podlegają kontroli społecznej i jawność ich życia jest uzasadniona ważnym interesem społecznym oraz osoby powszechnie znane, w wypadku których interes społeczny nie wymaga tak silnej kontroli społecznej. Przyjmuje się zwłaszcza co do tej drugiej grupy, że rozpowszechnienie wizerunku bez zgody jest możliwe tylko wówczas gdy wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez tą osobę funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych i zawodowych.

Zbyt intensywne ingerowanie w sferę życia prywatnego nawet osoby znanej może stanowić naruszenie dozwolonego rozpowszechnienia wizerunku.

Zgoda na zamieszczenie wizerunku osoby w katalogach turystycznych

Drugim wyjątkiem w zakresie braku konieczności uzyskiwania zgody na rozpowszechnienie wizerunku jest publikacja wizerunku osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. Przyjęcie w danych okolicznościach, że wizerunek osoby stanowi jedynie szczegół całości bywa w wielu wypadkach trudne. Analizując taką sytuację należy ją przede wszystkim badać od strony detali – a więc ustalać, czy prezentacja wizerunku jest tylko dodatkiem do krajobrazu czy imprezy – czy też jest odwrotnie – to krajobraz jest dodatkiem do prezentacji wizerunku danej osoby. Dotychczasowe orzecznictwo w sposób krytyczny wypowiedziało się np. nad prezentacją wizerunku osób w katalogach turystycznych – wskazując, że takie publikacje wymagają zgody zainteresowanych.

Zobacz: Wizerunku nie należy utożsamiać z nazwiskiem

Jeszcze inaczej przedstawia się zgoda na publikowanie wizerunku osoby, która otrzymuje za to wynagrodzenie. Ustawodawca przewidział tu odwrotną zasadę, - a więc przyjął, że w braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba otrzymała zapłatę za pozowanie.

W przypadku publikacji wizerunku bez wymaganej zgody, zainteresowany może domagać się zaniechania takich działań (zaniechania dalszej publikacji wizerunku).

W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby zamieściła przeprosiny o stosownej treści. Jeżeli naruszenie było zawinione, pokrzywdzony może również domagać się odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Sektor publiczny
Jak wybierać bezpieczną żywność?
08 maja 2024

Czy kryje się pod hasłem bezpieczna żywność? Czy potrafimy ją wybierać? Jaki jest związek między nauką o bezpieczeństwie żywności a żywnością, którą spożywamy każdego dnia?

Prezes CPK: nie można otworzyć nowego lotniska za wcześnie - gdy rozbudowane Okęcie i Modlin będą miały niewykorzystaną przepustowość
08 maja 2024

Nie możemy otworzyć nowego lotniska za wcześnie, gdy Okęcie i Modlin wciąż będą miały niewykorzystaną, a uzyskaną dzięki nowym inwestycjom przepustowość - powiedział "Rzeczpospolitej" prezes Centralnego Portu Komunikacyjnego Filip Czernicki.

Kiedy jest zakończenie roku szkolnego 2024?
07 maja 2024

Zakończenie roku szkolnego 2023/2024 – kiedy wypada? Ile dni wakacji będą mieli uczniowie? Sprawdź, którego czerwca jest zakończenie roku szkolnego.

Do kiedy maturzysta ma status ucznia?
07 maja 2024

Do kiedy maturzysta ma status ucznia? Czy po odebraniu świadectwa i po maturze legitymacja szkolna traci ważność? Czy we wrześniu maturzysta już nie posiada statusu ucznia?

Matura 2024. Bunt i relacje międzyludzkie tematami rozprawek na egzaminie dojrzałości
07 maja 2024

W tym roku maturzyści mieli do wyboru dwa interesujące tematy rozprawki na egzaminie z języka polskiego na poziomie podstawowym.

Rewolucja w PIT. Plan ministra Domańskiego
07 maja 2024

Ministerstwo Finansów pracuje nad rewolucyjną reformą finansowania samorządów, która ma wejść w życie w 2025 r. Głównym celem jest zwiększenie wpływów samorządów z podatków, dzięki czemu w przyszłym roku do jednostek samorządu terytorialnego trafiłoby 27 mld zł więcej niż obecnie.

Matura 2024: ściągnij arkusze z polskiego. I odpowiedzi na zadania [język polski 7 V 2024 r.]
07 maja 2024

Arkusz egzaminacyjny z języka polskiego na poziomie podstawowym w nowej formule podzielony jest na dwa zeszyty. W pierwszym są dwa testy: "Test – Język polski w użyciu" i "Test historycznoliteracki". W drugim zeszycie trzeba napisać wypracowanie na jeden temat wybrany z dwóch zaproponowanych. Na napisanie egzaminu maturzyści mają 240 minut.

Mamy arkusze CKE z matury z języka polskiego! I odpowiedzi ekspertów!
07 maja 2024

Arkusze egzaminacyjne CKE na Infor.pl. Udostępniamy jednocześnie wstępne odpowiedzi na pytania przygotowane przez naszych specjalistów.

RIO: Specjalny fundusz na nagrody dla nauczycieli
06 maja 2024

Specjalny fundusz na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze powinien wynosić co najmniej 1 proc. planowanych rocznych wynagrodzeń osobowych.

Von der Leyen: procedurę z art. 7 Traktatu o UE wobec Polski można już zamknąć. KE doceniła działania legislacyjne i nielegislacyjne
06 maja 2024

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen poinformowała 6 maja 2024 r., że po ponad sześciu latach procedurę z art. 7 wobec Polski można zamknąć. Dla Polski rozpoczyna się nowy rozdział; gratuluję premierowi Donaldowi Tuskowi i jego rządowi - zaznaczyła.

pokaż więcej
Proszę czekać...