Od 1 stycznia 2008 r. nie będą już ważne dowody osobiste w formie książeczki. Emigranci, którzy zachowali obywatelstwo polskie, a przed wyjazdem nie zdążyli wymienić dowodu na nowy plastikowy, powinni do końca 2007 roku przynajmniej złożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu. Osoby legitymujące się nieważnym dowodem mogą mieć poważne problemy przy wjeździe do kraju. Emigrant, który wróci do Polski po 1 stycznia 2008 r., a nie będzie miał nowego dowodu i nie udowodni, że złożył wniosek o jego wydanie przed końcem tego roku, może zostać ukarany karą ograniczenia wolności do miesiąca albo grzywną do 5 tys. zł.
Aby wymienić dowód osobisty, osoba przebywająca za granicą przez dłuższy okres musi przyjechać do kraju przynajmniej raz, aby mogła złożyć wniosek o wydanie nowego. Dowód wydaje wójt, prezydent miasta albo burmistrz, czyli organ właściwy według miejsca pobytu wnioskodawcy.
Wniosek o wydanie nowego dowodu trzeba złożyć osobiście. Nie jest możliwe złożenie go za pośrednictwem pełnomocnika osoby przebywającej za granicą. Nie można więc dać pełnomocnictwa osobie przebywającej w kraju, nawet najbliższemu krewnemu, aby taki wniosek złożył w imieniu posiadacza starego dokumentu. Do wniosku trzeba dołączyć aktualne zdjęcia i dowód uiszczenia opłaty w wysokości 30 zł.
Po odbiór nowego dowodu emigrant nie musi przyjeżdżać do kraju. Nie grożą mu sankcje za to, że nie odbierze go w terminie wskazanym przez urzędnika przy składaniu wniosku. Dowód może leżeć nawet przez dziesięć lat w depozycie w urzędzie. Emigrant nie może jednak udzielić pełnomocnictwa innej osobie, aby odebrała w jego imieniu dokument.
Jeżeli prawo jazdy straciło ważność, zostało zniszczone lub uszkodzone, emigrant powinien osobiście przyjechać do kraju, aby w gminie złożyć wniosek o wydanie nowego. Taki obowiązek ciąży na nim, gdy przebywa w kraju co najmniej przez 185 dni w roku kalendarzowym. Jeżeli przebywa krócej, nowe prawo jazdy powinien uzyskać za granicą. Wniosek składa się, wypełniając gotowy formularz, i dołącza do niego zdjęcia. Na formularzu musi się osobiście podpisać i wzór tego podpisu zostanie później przeniesiony na prawo jazdy. Dlatego w składaniu wniosku nie może emigranta wyręczyć nawet najbliższy krewny posiadający jego pełnomocnictwa. Natomiast na podstawie pełnomocnictwa można odebrać prawo jazdy w imieniu emigranta. Pełnomocnictwo do odbioru może być sporządzone własnoręcznie odręcznym pismem, musi też być przez niego podpisane. Jeśli emigrant wie, że nie będzie odbierał dokumentu osobiście, to powinien zostawić stare prawo jazdy, składając wniosek o nowe. Stary dokument może też doręczyć do gminy jego pełnomocnik.
MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZ
malgorzata.piasecka@infor.pl