Prowadzący postępowanie organ administracji publicznej ma obowiązek z urzędu badać na każdym etapie postępowania, czy nie zaistniała sytuacja lub zdarzenie, które bezwzględnie wymaga jego zawieszenia (wyrok WSA w Szczecinie z 16 maja 2013 r., sygn. akt II SA/Sz 263/13). Przyczyną zawieszenia postępowania nie może być okoliczność, którą organ prowadzący postępowanie może ocenić we własnym zakresie, nawet wówczas, gdy okoliczność ta może być przedmiotem oceny dokonywanej przez inne organy lub sądy w odrębnych postępowaniach (wyrok WSA w Łodzi z 12 kwietnia 2013 r., sygn. akt II SA/Łd 225/13).
Prowadzący postępowanie administracyjne organ ma obowiązek zawiesić postępowanie:
● w razie śmierci strony lub jednej ze stron w przypadku, gdy wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe – nie mogą ponadto zachodzić okoliczności związane z wyznaczaniem kuratora w postępowaniu, a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe,
● w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony,
● w razie utraty przez stronę lub jej przedstawiciela ustawowego zdolności do czynności prawnych,
● gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji administracyjnej będzie zależeć od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.
Szczególnej analizie w tekście poddane zostaną przesłanki związane ze śmiercią strony w postępowaniu. Dokumentem, który potwierdza śmierć strony, będzie akt zgonu. Organ nie może wezwać spadkobierców do momentu wydania przez sąd orzeczenia w sprawie stwierdzenia nabycia spadku, nawet jeżeli potencjalni spadkobiercy są mu znani. Jednocześnie może zachodzić sytuacja, kiedy spadkobiercy są ustaleni, a nie są znani organowi administracji publicznej.
Przesłanka śmierci przedstawiciela ustawowego strony dotyczy przede wszystkim przypadków związanych ze śmiercią rodziców, opiekunów czy kuratorów. Nie dotyczy natomiast sytuacji śmierci przedstawiciela ustawowego osoby prawnej czy też śmierci pełnomocnika. W ostatnim przypadku organ musi zapewnić stronie czynny udział w postępowaniu.
Zobacz również: Biegły w postępowaniu administracyjnym
Trzeba również wskazać, że w sytuacji, gdy ustąpiły przyczyny uzasadniające zawieszenie postępowania administracyjnego, organ administracji publicznej z urzędu lub na wniosek powinien je podjąć na nowo. Niezależnie od czasu trwania zwłoki w trakcie załatwiania sprawy, już samo podjęcie rozstrzygnięcia o zawieszeniu postępowania w sprawie oznaczać będzie, że bezczynność organu ustaje. WSA w Warszawie w wyroku z 15 marca 2013 r. (sygn. akt I SAB/Wa 64/13) wskazał, że okres zawieszenia postępowania nie może być rozumiany jako stan bezczynności organu, gdyż postanowienie o zawieszeniu postępowania administracyjnego eliminuje możność powstania bezczynności związanej z upływem terminu załatwienia sprawy. Nie jest też możliwe wniesienie skargi na bezczynność organu, dopóki we właściwym trybie nie zostanie wzruszone postanowienie o zawieszeniu postępowania. Warto przywołać również wyrok NSA z 6 marca 2013 r. (sygn. akt II GSK 2402/11), zgodnie z którym w przypadku, gdy organ rozstrzygnął merytorycznie zagadnienie związane z zawieszeniem postępowania, wydając akt odmawiający zawieszenia postępowania administracyjnego, to bez względu na to, czy określił ten akt jako decyzję, czy jako postanowienie – i tak jego sama treść przesądzać będzie o tym, że wydał postanowienie.
Podstawa prawna
● Ustawa z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 267)
Polecamy serwis: Prawo administracyjne