Panie Mecenasie od 25 maja 2018 r. obowiązują w Polsce przepisy RODO. Co zmieniło się od tego momentu w polskim porządku prawnym?
Osobiście uważam, że RODO to zmiana ewolucyjna litery prawa ale jednocześnie to zmiana rewolucyjna ducha prawa. RODO zmienia filozofię ochrony danych osobowych. RODO w odróżnieniu od poprzednich regulacji (w tym starej ustawy o ochronie danych osobowych) nie wskazują przy pomocy jakich środków i jak zabezpieczać dane i jak zapewnić poprawność przetwarzania. Każdy z Państwa jest zobowiązany przeprowadzić wieloaspektową analizę, ocenę ryzyk związanych z przetwarzaniem danych osobowych i wdrożyć adekwatne rozwiązania.
Jednocześnie chciałbym przypomnieć, że RODO stosuje się wprost (bezpośrednio) i z pierwszeństwem przed Polskimi ustawami.
Pierwszeństwo RODO przed polskim ustawami oraz pewne luki prawne i sprzeczności pomiędzy normami spowodowały potrzebę nowelizacji ponad 160 ustaw. Niestety ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) weszła w życie dopiero 4 maja 2019 r. czyli prawie rok po wejściu w życie RODO.
Rok temu podmioty skończyły wdrażać RODO. W chwili obecnej powinny dokonać audyty powdrożeniowego Systemów Bezpieczeństwa Danych Osobowych i przy okazji zgodności systemów z ostatnimi zmianami ustawowymi.
Na początku straszono karami. Ile kar faktycznie zostało nałożonych i za co? Ile decyzji wydał Prezes UODO?
Pod koniec marca 2019 r. dowiedzieliśmy się, że Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych nałożyła pierwszą karę pieniężną w wysokości ponad 943 tys. zł. Kara została nałożona za niedopełnienie obowiązku informacyjnego. Co ciekawe dotyczyła przetwarzania danych.
W chwili obecnej na stronie UODO możemy zapoznać się z ponad sześćdziesięcioma decyzjami Prezesa UODO.
Od 4 maja 2019 r. weszły w życie zmiany w ponad 160 ustawach. Co Pana zdaniem jest najważniejsze?
Myślę, że na to pytanie każdy kto zajmuje się ochroną danych osobowych odpowiedziałby inaczej. A treść odpowiedzi zależałaby od branży którą się zajmuje. Dla mnie np. jako radcy prawnego na pewno bardzo ważne są zmiany w ustawie o radcach prawnych. Zmian w przedmiotowej ustawie jest tak dużo i są one tak różne, że nie sposób wskazać tej najważniejszej zmiany dla wszystkich. Jak mówiłem to zależy.
Co zmieniło się w administracji po 4 maja 2019 r.?
Po pierwsze wprowadzono niezbędne zmiany do:
- Kodeksu postępowania administracyjnego
- Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
- Ordynacji podatkowej Teraz już żaden organ administracji publicznej lub organ podatkowy nie może powiedzieć np., że nie wie kiedy ma wykonać obowiązek informacyjny (art. 13 RODO).
Po drugie zmieniono blisko kilkadziesiąt ustaw regulujących kwestie z prawa administracyjnego materialnego.
Poza przepisami dotyczącymi administracji wiele istotnych zmian pojawiło się w Kodeksie pracy oraz w ustawie z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Czy możesz Pan wskazać co jest najważniejsze i na co należy zwrócić szczególną uwagę.
W Kodeksie pracy, ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i paru innych ustawach ustawodawca określił jakie dane i na jakiej podstawie pracodawca może przetwarzać.
Wprowadzono tez pewne zmiany do regulacji dotyczących monitoringu, z zeszłego roku.
Nie chciałbym się wypowiadać, które zmiany są najważniejsze ale zwrócę Państwa uwagę na dwie kwestie:
- Pracownik udostępnia pracodawcy dane osobowe w formie oświadczenia. Pracodawca może żądać udokumentowania danych osobowych osób, o których mowa powyżej, w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia.
- Pracodawca może za zgodą osoby ubiegającej się o pracę lub pracownika przetwarzać również inne dane osobowe, niż wymienione w Art. 221 Kodeksu pracy. Dane te są udostępniane przez osobę ubiegającą się o zatrudnienie lub pracownika na wniosek pracodawcy lub przekazywane pracodawcy z inicjatywy osoby ubiegającej się o zatrudnienie lub pracownika. Co ważne Pracownik ani osoba ubiegająca się o zatrudnienie nie może być niekorzystnie traktowana, ani nie może ponieść jakichkolwiek negatywnych konsekwencji z powodu braku zgody lub cofnięcia powyższej zgody. W szczególności odmowa lub cofnięcie przedmiotowej zgody nie może stanowić przyczyny uzasadniającej odmowę zatrudnienia, wypowiedzenie umowy o pracę lub jej rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracodawcę.
Dziękuję za rozmowę
Marta Pawłowska