ANDRZEJ KRÓL
radca prawny
Zgodnie z art. 28f ustawy o samorządzie gminnym w przypadku wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji jego funkcję, do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta, pełni osoba wyznaczona przez prezesa Rady Ministrów. Swoje obowiązki obejmuje z chwilą powołania. Ma takie same uprawnienia jak wójt gminy (burmistrz, prezydent miasta). Oznacza to, że przysługują jej wszelkie kompetencje i uprawnienia wójta jako organu gminy. Osoba taka nie jest pracownikiem samorządowym, lecz rządowym. Praktyka pokazuje, że jest ona wynagradzana z funduszu gminy. Przyjmuje się także, że osobę wyznaczoną przez prezesa Rady Ministrów, podobnie jak wójta, dotyczą wszystkie ograniczenia w pozostawaniu w aktywności zawodowej i zarobkowej przewidziane w szczególności w ustawie o samorządzie gminnym, jak również w ustawie o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
Ponieważ osoba wyznaczona przez prezesa Rady Ministrów ma kompetencje wójta, jego uprawnienia przede wszystkim normuje art. 30 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Zatem do zadań osoby wyznaczonej przez premiera należy w szczególności: przygotowywanie projektów uchwał rady gminy, określanie sposobu wykonywania uchwał, gospodarowanie mieniem komunalnym, wykonywanie budżetu, zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Ponadto osoba taka jak wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz.
Odpowiada ona również za prawidłową gospodarkę finansową gminy. Zgodnie z art. 60 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym tak jak wójtowi osobie wyznaczonej przez prezesa Rady Ministrów przysługuje wyłączne prawo: zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy, emitowania papierów wartościowych, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy, dokonywania wydatków budżetowych, zgłaszania propozycji zmian w budżecie gminy, dysponowania rezerwami budżetu gminy oraz blokowania środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą. Z kompetencji tych może korzystać również osoba wyznaczona przez prezesa Rady Ministrów. Będzie ona także wydawała decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
Zasady i tryb wyboru wójta reguluje ustawa z 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz.U. nr 113, poz. 984 ze zm.). Ma ona również zastosowanie w przypadku wygaśnięcia mandatu przed upływem kadencji. Wójt wybierany jest w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym. Zgodnie z przepisami wójtem wybrany zostaje ten kandydat, który otrzymał większą liczbę ważnie oddanych głosów. Objęcie obowiązków przez wójta następuje z chwilą złożenia wobec rady gminy ślubowania. W celu złożenia przez wójta ślubowania przewodniczący rady gmin (miasta) zwołuje sesję rady na dzień przypadający w ciągu siedmiu dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów wójta. Po jego złożeniu osoba wyznaczona przez premiera przestaje wykonywać obowiązki, które przejmuje nowo wybrany wójt.
ŁS
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 28f, art. 30 ust. 1 i 2, art. 60 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.).