Rozporządzenie określa m.in. sposób i tryb opiniowania żołnierzy w czasie pełnienia czynnej służby wojskowej, z wyłączeniem służby pełnionej w razie mobilizacji i w czasie wojny.
Reguluje także:
- terminy opiniowania służbowego;
- sposób i tryb wnoszenia odwołania od opinii służbowej;
- wzór arkusza opinii służbowej;
- sposób doręczania opinii służbowej.
Opiniowanie
Opinię służbową żołnierza sporządza się na arkuszu opinii służbowej, zwanym dalej „arkuszem”, którego wzór jest określony w załączniku do rozporządzenia.
Opiniowanie służbowe żołnierzy zawodowych przeprowadza się w okresie od dnia 15 sierpnia do dnia 15 października.
Opiniowaniem służbowym obejmuje się żołnierzy zawodowych, którzy od dnia sporządzenia ostatniej opinii służbowej lub powołania do pełnienia zawodowej służby wojskowej do dnia 15 sierpnia danego roku, przez okres co najmniej 6 miesięcy pełnili zawodową służbę wojskową i nie zaprzestali jej pełnienia w przypadkach, o których mowa:
1) w art. 228 ust. 1 pkt 11,
2) w art. 284 ust. 1 lub art. 286 – w przypadku nieobecności przekraczającej okres 6 miesięcy
- ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, zwanej dalej „ustawą”.
Opiniowaniem służbowym obejmuje się również żołnierzy zawodowych skierowanych do pełnienia służby poza granicami państwa – za okres pełnienia tej służby. Opinię tę uwzględnia się przy opiniowaniu służbowym, o którym mowa w art. 127 ust. 2 pkt 1 ustawy.
Opinię służbową żołnierza zawodowego wyznaczonego na stanowisko służbowe poza granicami państwa albo w organizacjach międzynarodowych, międzynarodowych strukturach wojskowych lub przy siłach zbrojnych państw obcych dyslokowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sporządza się na arkuszu i w terminie obowiązującym w tej strukturze.
Kto sporządza opinię?
Opinię służbową sporządza osobiście bezpośredni przełożony żołnierza zawodowego.
Jeżeli od sporządzenia ostatniej opinii służbowej żołnierz miał kilku przełożonych, właściwy do sporządzenia opinii służbowej jest ten przełożony, któremu żołnierz podlega w dniu rozpoczęcia opiniowania.
Opiniowany żołnierz zawodowy najpóźniej w dniu zapoznania się z opinią służbową może wpisać w arkuszu własne propozycje dotyczące dalszego przebiegu służby.
Co się ocenia?
Na podstawie § 4. 1. w ramach opiniowania służbowego opiniujący ocenia:
1) wywiązywanie się opiniowanego z obowiązków służbowych na stanowisku służbowym lub zadań służbowych w przypadku opiniowanego pełniącego służbę w dyspozycji, w tym w oddelegowaniu, według następujących kryteriów:
a) wyszkolenie bojowe,
b) jakość i terminowość wykonywania obowiązków służbowych lub zadań służbowych,
c) dyspozycyjność, z uwzględnieniem danych mających charakter informacyjny dotyczących liczby dni nieobecności:
– nieusprawiedliwionych,
– z tytułu tymczasowego aresztowania,
– z tytułu zastosowania dyscyplinarnych środków zapobiegawczych,
– z tytułu przebywania na zwolnieniach lekarskich, z wyjątkiem przebywania na zwolnieniach lekarskich, za które żołnierz zachowuje prawo do 100% uposażenia,
d) samodzielność i inicjatywa,
e) sprawność fizyczna;
2) kompetencje i predyspozycje opiniowanego - według następujących kryteriów:
a) odpowiedzialność,
b) trafność i szybkość podejmowania decyzji,
c) odporność na stres i trudy służby,
d) planowanie i organizacja pracy,
e) komunikatywność i umiejętność pracy w zespole,
f) stosowanie się do przepisów, norm i reguł,
g) rozwój własny i podnoszenie kwalifikacji,
h) dbałość o sprzęt i mienie,
i) kultura osobista i dbałość o wygląd zewnętrzny;
3) postawę i zachowanie poza godzinami służby.
W przypadku żołnierzy zawodowych w ocenie sprawności fizycznej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. e, bierze się również pod uwagę ocenę ze sprawdzianu sprawności fizycznej, pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki określone w art. 332 ust. 5 i 6 ustawy.
W ramach opiniowania służbowego żołnierzy zawodowych opiniujący uwzględnia także kryteria dodatkowe, w szczególności obejmujące zaangażowanie żołnierza zawodowego w realizację czasowego pełnienia dodatkowych obowiązków służbowych lub nieetatowych funkcji, szkoleń poligonowych i ćwiczeń wojskowych oraz inicjatyw społecznych promujących postawę patriotyczną i proobronną.
Jak liczy się punkty?
Na podstawie § 5. 1. ocenę według kryteriów wywiązywania się opiniowanego z obowiązków służbowych lub zadań służbowych, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, wyraża się punktowo:
1) opiniowany przewyższa wymagania – 12 punktów;
2) opiniowany spełnia wymagania – 10 punktów;
3) opiniowany spełnia wymagania w ograniczonym zakresie – 5 punktów;
4) opiniowany nie spełnia wymagań – 0 punktów.
Ocena wywiązywania się opiniowanego z obowiązków służbowych lub zadań służbowych stanowi sumę punktów uzyskanych przez niego według poszczególnych kryteriów.
Na postawie § 6. 1. ocenę według poszczególnych kryteriów kompetencji i predyspozycji opiniowanego, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, wyraża się punktowo:
1) opiniowany przewyższa wymagania – 4 punkty;
2) opiniowany spełnia wymagania – 3 punkty;
3) opiniowany spełnia wymagania w ograniczonym zakresie – 2 punkty;
4) opiniowany nie spełnia wymagań – 0 punktów.
Ocenę według kryteriów, o których mowa w § 4 ust. 3, wyraża się opisowo oraz punktowo w skali od 0 do 4 punktów.
Ocena kompetencji i predyspozycji opiniowanego stanowi sumę punktów uzyskanych przez niego według poszczególnych kryteriów kompetencji i predyspozycji, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, oraz punktów uzyskanych według kryteriów dodatkowych, o których mowa w § 4 ust. 3.
Ogólna ocena (§ 7. 1 rozporządzenia)
Ogólną ocenę opiniowanego wystawia się na podstawie sumy punktów, o których mowa w § 5 ust. 2 i § 6 ust. 3, według następującej skali:
1) wzorowa (6) – jeżeli uzyskał powyżej 92 punktów;
2) bardzo dobra (5) – jeżeli uzyskał od 77 do 92 punktów;
3) dobra (4) – jeżeli uzyskał od 60 do 76 punktów;
4) dostateczna (3) – jeżeli uzyskał od 38 do 59 punktów;
5) niedostateczna (2) – jeżeli uzyskał poniżej 38 punktów.
W przypadku pozyskania i potwierdzenia przez opiniującego faktów świadczących o postawie i zachowaniu poza godzinami służby opiniowanego nielicujących z godnością i postawą żołnierza ocena ogólna tego opiniowanego – stosownie do charakteru zachowania – zostaje odpowiednio obniżona i wymaga pisemnego uzasadnienia.
Opiniujący może w formie opisowej uzasadnić wystawioną ogólną ocenę zawartą w opinii służbowej – w odniesieniu do ocen od dostatecznej (3) do wzorowej (6).
W przypadku wystawienia oceny niedostatecznej (2) forma opisowa jest obowiązkowa.
Opinia służbowa żołnierza zasadniczej służby wojskowej
Sporządza się ją w przypadku jego zwolnienia z tej służby, a także w przypadku złożenia przez niego wniosku o powołanie do zawodowej służby wojskowej oraz w czasie jej pełnienia – na wniosek:
1) dowódcy jednostki wojskowej, w której żołnierz będzie pełnił czynną służbę wojskową;
2) szefa wojskowego centrum rekrutacji;
3) żołnierza.
Opinię służbową sporządza osobiście przełożony żołnierza będący żołnierzem zawodowym zajmujący stanowisko służbowe co najmniej dowódcy plutonu lub równorzędne. W tym przypadku, przełożony przy sporządzaniu opinii służbowej może zasięgnąć opinii bezpośredniego przełożonego opiniowanego żołnierza.
Opinia służbowa żołnierza terytorialnej służby wojskowej
Sporządza się nie rzadziej niż raz w roku kalendarzowym, w pierwszym kwartale roku za rok poprzedni, a także wówczas, gdy przez tego żołnierza został złożony wniosek o powołanie do zawodowej służby wojskowej, jeżeli od ostatniej opinii służbowej minęło co najmniej 6 miesięcy. W przypadku żołnierza, który został powołany do terytorialnej służby wojskowej w ostatnim kwartale roku kalendarzowego, opinię sporządza się w kolejnym roku kalendarzowym po upływie 365 dni od dnia powołania tego żołnierza.
Opinię służbową sporządza osobiście przełożony żołnierza terytorialnej służby wojskowej zajmujący stanowisko służbowe co najmniej dowódcy kompanii lub równorzędne.
Opinia służbowa żołnierza pełniącego służbę w aktywnej rezerwie
Opinię służbową żołnierza pełniącego służbę w aktywnej rezerwie w dniach tej służby sporządza się w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz w roku kalendarzowym. Jeżeli opinii służbowej nie sporządzano w danym roku kalendarzowym, ustala się ostateczny termin jej sporządzenia na koniec ostatniego kwartału danego roku kalendarzowego.
Opinię służbową sporządza osobiście przełożony żołnierza aktywnej rezerwy zajmujący stanowisko służbowe co najmniej dowódcy kompanii lub równorzędne.
Opinia służbowa żołnierza pełniącego służbę w aktywnej rezerwie.
Opinia służbowa żołnierza pełniącego służbę w pasywnej rezerwie
Opinię służbową żołnierza pełniącego służbę w pasywnej rezerwie sporządza się po odbyciu ćwiczeń wojskowych, trwających nieprzerwanie co najmniej 31 dni.
Opinię służbową sporządza osobiście przełożony żołnierza pełniącego służbę w pasywnej rezerwie zajmujący stanowisko służbowe co najmniej dowódcy plutonu lub równorzędne wyższy lub równy stopniem. Przełożony przy sporządzaniu opinii służbowej może zasięgnąć opinii bezpośredniego przełożonego opiniowanego żołnierza.
Odwołanie od opinii
Odwołanie od opinii służbowej opiniowany wnosi na piśmie za pośrednictwem opiniującego do wyższego przełożonego w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Odwołanie wniesione po terminie nie podlega rozpatrzeniu.
Opiniujący w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania przesyła opinię służbową – wraz z odwołaniem i swoim stanowiskiem w sprawie – do wyższego przełożonego.
Wyższy przełożony w przypadku:
1) utrzymania w mocy opinii służbowej – dokonuje w arkuszu adnotacji o sposobie rozpatrzenia odwołania, a następnie potwierdza ją własnoręcznym podpisem oraz opatruje datą;
2) zmiany lub uzupełnienia opinii służbowej – dokonuje w arkuszu zmian lub uzupełnień pismem odręcznym w kolorze czerwonym, co potwierdza własnoręcznym podpisem oraz opatruje datą, a następnie dokonuje adnotacji o sposobie rozpatrzenia odwołania;
3) uchylenia i wydania nowej opinii służbowej – przekreśla pierwszą stronę arkusza kolorem czerwonym oraz dokonuje adnotacji o sposobie rozpatrzenia odwołania, co potwierdza własnoręcznym podpisem oraz opatruje datą, a następnie wydaje nową opinię służbową;
4) uchylenia opinii służbowej, jeżeli brak było podstaw prawnych do jej sporządzenia, przekreśla pierwszą stronę arkusza kolorem czerwonym oraz dokonuje adnotacji o sposobie rozpatrzenia odwołania, co potwierdza własnoręcznym podpisem oraz opatruje datą.
Wyższy przełożony w terminie 30 dni od dnia otrzymania odwołania informuje opiniowanego oraz opiniującego o sposobie rozpatrzenia odwołania i doręcza opiniowanemu – za pokwitowaniem – potwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię ostatecznej opinii służbowej.