Minister Obrony Narodowej przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie świadczenia pieniężnego (rekompensaty za utracone zarobki) dla żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskowa, żołnierzy aktywnej rezerwy i żołnierzy pasywnej rezerwy. Co się zmieni?
- Nowe rozporządzenie w sprawie rekompensat dla żołnierzy
- Zasady obliczania i tryb wnioskowania o rekompensatę utraconych zarobków
- Wypłata rekompensaty
- Termin wejścia w życie nowego rozporządzenia
Nowe rozporządzenie w sprawie rekompensat dla żołnierzy
Aktualnie obowiązuje w tym zakresie rozporządzenie MON z 20 maja 2022 r. w sprawie świadczenia pieniężnego dla żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskową, żołnierzy aktywnej rezerwy i żołnierzy pasywnej rezerwy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1112).
Nowe rozporządzenie (o tym samym tytule), którego projekt właśnie został opublikowany, ma uwzględnić zmiany jakie do ustawy o obronie Ojczyzny wprowadziła ustawa z 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1872), którą uwzględniono sytuację opodatkowania przychodu osoby prowadzącej działalność gospodarczą w formie ryczałtu. Projektowanie rozporządzenie, określając sposób ustalania i wypłacania świadczenia pieniężnego uwzględnią tą sytuację.
Ponadto w nowym rozporządzeniu zostanie doprecyzowane, że w przypadku osób pozostających w stosunku pracy lub w stosunku służbowym świadczenie rekompensujące przysługiwać będzie za czas przebywania na urlopie bezpłatnym, co wynika z art. 305 ustawy o obronie Ojczyzny.
W pozostałym zakresie przepisy się nie zmieniają.
Omawiane rekompensaty pieniężne dla żołnierzy są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Ponadto na podstawie ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne jest wyłącznie kwota uposażenia z tytułu pełnienia terytorialnej służby wojskowej.
Zasady obliczania i tryb wnioskowania o rekompensatę utraconych zarobków
Omawiane rozporządzenie określa sposób i tryb ustalania i wypłacania:
a) żołnierzom pełniącym terytorialną służbę wojskową („żołnierze OT”), którzy pełnili terytorialną służbę wojskową rotacyjnie, oraz
b) żołnierzom aktywnej rezerwy („żołnierze AR”) i
c) żołnierzom pasywnej rezerwy („żołnierze PR”)
- świadczenia pieniężnego rekompensującego utracone wynagrodzenie ze stosunku pracy lub stosunku służbowego albo dochód lub przychód dla żołnierzy rozliczających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z prowadzonej działalności gospodarczej lub rolniczej, które mogliby uzyskać w okresie pełnienia czynnej służby wojskowej (zwanego dalej rekompensatą).
Czas:
1) pełnienia przez żołnierzy OT terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie,
2) pełnienia przez żołnierzy AR służby w rezerwie aktywnej,
3) odbywania przez żołnierzy PR ćwiczeń wojskowych
– za który wypłaca się im rekompensatę, dowódca jednostki wojskowej stwierdza w rozkazie dziennym jednostki wojskowej, wskazując daty i liczbę dni pełnienia tej służby w danym miesiącu.
Podstawę ustalenia rekompensaty stanowią odpowiednio:
1) kwota miesięcznego wynagrodzenia otrzymanego przez żołnierza OT, żołnierza AR i żołnierza PR, zwanych dalej „żołnierzami”, ze stosunku pracy lub stosunku służbowego uzyskanego za miesiąc poprzedzający miesiąc, w którym była pełniona służba;
2) średnia miesięczna kwota dochodu lub przychodu dla żołnierzy rozliczających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, uzyskanego przez żołnierza z prowadzonej działalności gospodarczej w roku poprzedzającym okres pełnienia służby;
3) kwota uzyskana z pomnożenia liczby hektarów przeliczeniowych, w rozumieniu ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 333 i z 2023 r., poz. 1450), gospodarstwa rolnego, w którym żołnierz prowadzi działalność rolniczą, przez miesięczną wysokość przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego, ogłoszoną na podstawie art. 18 tej ustawy; w przypadku współwłasności gospodarstwa rolnego dochód z pracy współwłaściciela liczy się zgodnie z jego udziałem we współwłasności.
W przypadku gdy okresy pozostawania w stosunku pracy lub stosunku służbowym, prowadzenia działalności gospodarczej lub działalności rolniczej są krótsze niż ww. okresy, podstawę wymiaru rekompensaty ustala się proporcjonalnie.
Na wniosek żołnierza:
1) pracodawca w stosunku do żołnierza będącego pracownikiem lub pozostającego w stosunku służbowym,
2) naczelnik urzędu skarbowego w stosunku do żołnierza prowadzącego działalność gospodarczą,
3) wójt, burmistrz lub prezydent miasta w stosunku do żołnierza prowadzącego działalność rolniczą
– wydaje temu żołnierzowi zaświadczenie, w którym stwierdza wysokość ww. kwot.
W przypadku żołnierza będącego pracownikiem lub pozostającego w stosunku służbowym, wysokość rekompensaty ustala się za liczbę dni przebywania żołnierza na urlopie bezpłatnym stwierdzonym w zaświadczeniu wystawionym przez pracodawcę.
Wyżej wskazane podmioty (czyli pracodawca, naczelnik urzędu skarbowego, wójt, burmistrz lub prezydent miasta ) mają obowiązek wydać zaświadczenie niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku przez żołnierza.
Do wniosku o ustalenie i wypłatę należnej rekompensaty żołnierz ma obowiązek dołączyć ww. zaświadczenie.
Jeżeli kwota dziennej rekompensaty jest wyższa niż kwota określona na podstawie art. 312 ust. 3 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, to żołnierzowi wypłaca się rekompensatę w kwocie określonej na podstawie art. 312 ust. 3 tej ustawy i pomnożonej przez liczbę dni pełnienia czynnej służby wojskowej w danym miesiącu.
Wypłata rekompensaty
Dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę, wypłaca mu rekompensatę w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o jego ustalenie i wypłatę.
Rekompensata może być wypłacone łącznie z uposażeniem należnym żołnierzowi z tytułu pełnienia służby.
Termin wejścia w życie nowego rozporządzenia
Nowe rozporządzenie ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Najprawdopodobniej stanie się to jeszcze w I kwartale 2024 r. Przy czym do spraw wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosowane będą przepisy dotychczasowe, czyli poprzednie ww. rozporządzenie MON z 20 maja 2022 r.