Przepisy porządkowe stanowią szczególną kategorię aktów prawa miejscowego. Mają charakter odrębnych regulacji lokalnych, wydawanych w zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących, dla ochrony dóbr publicznych określonych ustawowo. Przepisy porządkowe wydawać mogą: organy gminy i organy powiatu.
Redakcja poleca: VAT w samorządach (książka)
Gmina
Rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do:
1. ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz
2. zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
Przepisy porządkowe ustanawia rada gminy w formie uchwały.
Wyjątkowo, w przypadkach niecierpiących zwłoki, przepisy porządkowe może stanowić wójt (burmistrz, prezydent miasta) w formie zarządzenia. Wydane przez wójta zarządzenie podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady gminy. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nie przedstawienia do zatwierdzenia na najbliższej sesji rady. W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarządzenia rada gminy określa termin utraty jego mocy obowiązującej.
Wójt zobowiązany jest również do przesyłania przepisów porządkowych do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i staroście powiatu, w którym leży gmina, następnego dnia po ich ustanowieniu.
Powiat
Rada powiatu może wydawać powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do:
1. ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli,
2. ochrony środowiska naturalnego albo
3. zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego,
o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy.
Przepisy porządkowe powiatu ustanawia rada powiatu w formie uchwały, jeżeli ustawa upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej.
W przypadkach nie cierpiących zwłoki powiatowe przepisy porządkowe, może wydać natomiast zarząd. Podlegają one zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady powiatu. Tracą one moc w razie nieprzedłożenia ich do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia. Termin utraty mocy obowiązującej określa rada powiatu.
Zobacz serwis: Bezpieczeństwo
Starosta zobowiązany jest do przesłania przepisów porządkowych do wiadomości organów wykonawczych gmin położonych na obszarze powiatu i starostom sąsiednich powiatów, następnego dnia po ich ustanowieniu.
Sposób ogłoszenia
Przepisy porządkowe (również zarządzenia porządkowe) ogłasza się przez rozplakatowanie obwieszczeń w miejscach publicznych, a także w sposób miejscowo przyjęty lub w środkach masowego przekazu.
Zasadą jest, iż przepisy te wchodzą w życie po upływie trzech dni od dnia ich ogłoszenia, za który uważa się dzień wskazany w obwieszczeniu. Jest oczywiste, że w uzasadnionych przypadkach termin ten może być krótszy. Przykładowo więc jeżeli zwłoka w wejściu w życie tych przepisów mogłaby spowodować poważne zagrożenia dla zdrowia bądź życia mieszkańców, czy też nieodwracalne szkody dla mienia, środowiska naturalnego, przepisy, o których mowa, mogą wejść w życie z dniem ich ogłoszenia.
Należy też pamiętać, iż ogłoszenie przepisów porządkowych w wyżej opisany sposób nie zwalnia z obowiązku ich ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
Kara grzywny
Zgodnie z regulacjami ustawowymi, przepisy porządkowe mogą przewidywać za ich naruszenie kary grzywny wymierzane w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.
Zobacz również: Forum
Podstawa prawna:
• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591, ze zm.),
• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592 ze zm.).