Banki komercyjne są zainteresowane wspieraniem jednostek samorządu terytorialnego w budowie, modernizacji i remontach dróg. Jednostki samorządu terytorialnego sięgają jednak po kredyt na ten cel w ostateczności. Sama Najwyższa Izba Kontroli w ubiegłorocznej Informacji o wynikach kontroli finansowania dróg publicznych zarządzanych przez samorządy wojewódzkie i powiatowe poinformowała publicznie, że do wszystkich skontrolowanych podmiotów skierowano wnioski dotyczące m.in.: zintensyfikowania starań o pozyskiwanie pozabudżetowych środków finansowych na budowę i modernizację dróg, w tym środków pomocowych z Unii Europejskiej. Samorządy nie wykorzystują bowiem możliwości, jakie dają im przepisy mówiące o pozyskiwaniu środków finansowych, przede wszystkim pozabudżetowych na poprawę stanu drogownictwa w Polsce.
Finansowania budowy nowych dróg czy remontów i modernizacji już istniejących nie należy już oczekiwać wyłącznie z budżetów samorządowych, gdyż te muszą jeszcze finansować inne równie ważne potrzeby. Istnieje wiele możliwości wykorzystania innych źródeł finansowania, w tym bankowego w powiązaniu z finansowaniem z przyszłych unijnych, pomocowych programów operacyjnych, które będą dostępne w okresie 2007-2013.
Tymczasem sektor bankowy jako jeden z najbardziej konkurencyjnych pozostaje otwarty na różne formy współpracy. Oczywiście z punktu widzenia banków istotnym czynnikiem podczas podejmowania decyzji inwestycyjnych będzie jednak określenie poziomu ryzyka związanego z projektem, co będzie miało wpływ zarówno na wysokość udzielanego kredytu, jak i jego oprocentowanie.
W przypadku gdyby okres spłaty zobowiązań miał być dłuższy, rekomendowalibyśmy jednostkom samorządu terytorialnego, np. skorzystanie z obligacji, które mogłyby mieć dłuższy termin wykupu. Obecnie większość banków komercyjnych może wyemitować na rzecz gminy, powiatu lub województwa, obligacje komunalne. Z ich sprzedaży można następnie sfinansować budowę albo modernizację lub remont drogi gminnej, powiatowej albo wojewódzkiej. Jest to forma finansowania m.in. drogownictwa konkurencyjna w stosunku do klasycznego kredytu inwestycyjnego. W zależności od treści umowy zawartej między jednostką samorządu terytorialnego a bankiem jako emitentem obligacji komunalnych tzw. zapadalność albo wykup akcji może wynosić 5 lat, 10 albo 15 lub więcej lat. Z tego sposobu korzysta coraz więcej samorządów, głównie miasta. Finansowane w ten sposób są różne przedsięwzięcia i projekty inwestycyjne.
Związek Banków Polskich przedstawił Ministerstwu Transportu stanowisko sektora bankowego w sprawie udziału banków w finansowaniu budowy infrastruktury drogowej w latach 2007-2013, wyrażając gotowość do pokrycia luki budżetowej związanej z finansowaniem Programu Rzeczowego Dróg Krajowych na ten okres. Mają to być m.in. kredyty podobne do kredytów pomostowych, jakie były oferowane samorządom w poprzednim okresie aplikowania o pomoc unijną. Czekając na dalsze rozmowy w tej sprawie jesteśmy także otwarci do rozmów w sprawie systemowej oferty dla jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami zrzeszającymi samorządy, jak np. z Związkiem Miast Polskich, Związkiem Gmin Wiejskich RP albo Związek Powiatów Polskich.
SZYMON STELLMASZCZYK
Związek Banków Polskich
AO