W procedurze określonej w art. 55 ustawy Prawo budowlane (u.p.b.) przed przystąpieniem do użytkowania obiektu inwestor jest zobowiązany uzyskać ostateczną decyzję o pozwoleniu na jego użytkowanie. Decyzja ta wydawana jest na wniosek inwestora i po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w którym istotne znaczenie mają obowiązkowe kontrole obiektów. W art. 55 pkt 1 u.p.b. ustawodawca enumeratywnie wymienił kategorie obiektów podlegających obowiązkowi uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, a więc i przeprowadzenia obowiązkowej kontroli. Obowiązek ten powinien wynikać bezpośrednio z decyzji o pozwoleniu na budowę, w której w pkt 5 powinien zostać wykreślony nałożony na inwestora obowiązek zawiadomienia właściwego miejscowo organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy.
Do czasu, gdy decyzja o pozwoleniu na budowę pozostaje w obiegu prawnym, jej postanowienia są wiążące dla stron oraz organów administracji publicznej. Jeśli w takiej decyzji, w jej pkt 5, został wykreślony obowiązek zarówno zawiadomienia organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy co najmniej 21 dni przed zamierzonym terminem przystąpienia do użytkowania, jak i uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, inwestor nie ma w ogóle obowiązku oddawania budowy do użytkowania. Jeżeli w takim przypadku inwestor złoży wniosek o pozwolenie na użytkowanie obiektu bądź zawiadomi o zakończeniu budowy, organ nadzoru budowlanego powinien umorzyć postępowanie na podstawie art. 105 par. 1 kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z tym przepisem, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania.
Natomiast jeśli w decyzji o pozwoleniu na budowę właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej, w pkt 5, nie wykreślił nałożonego na inwestora obowiązku zarówno zawiadomienia właściwego miejscowo organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy, jak i uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, obowiązek ciążący na inwestorze należy wywieść wprost z przepisów prawa. Zatem, jeżeli w takiej sytuacji inwestor złoży wniosek o pozwolenie na użytkowanie obiektu, który w istocie wymaga jedynie dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy, organ nadzoru budowlanego powinien umorzyć postępowanie na podstawie art. 105 par. 1 k.p.a.
Ponadto obiekty budowlane realizowane na podstawie pozwolenia na budowę, a niewymagające uzyskania pozwolenia na użytkowanie, powinny być oddawane do użytkowania w trybie zawiadomienia o zakończeniu budowy. Listę wymaganych dokumentów, jakie inwestor jest obowiązany dołączyć do zawiadomienia o zakończeniu budowy bądź wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, określa art. 57 ust. 1 u.p.b. Zgodnie z tym przepisem zawiadomienie lub wniosek powinien zawierać: oryginał dziennika budowy, oświadczenie kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami, oświadczenie kierownika budowy o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także - w razie korzystania - drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu, oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania, protokoły badań i sprawdzeń, inwentaryzację geodezyjną powykonawczą, potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy. Inwestor jest obowiązany uzupełnić dokumenty wymienione w ust. 1-3, jeżeli, w wyniku ich sprawdzenia przez właściwy organ, okaże się, że są one niekompletne lub posiadają braki i nieścisłości (zob. określa art. 57 ust. 4 ustawy Prawo budowlane). Zatem w przedmiotowej procedurze istnieje obowiązek sprawdzenia załączonych do wniosku dokumentów.
ANNA MACIŃSKA
dyrektor departamentu prawno-organizacyjnego w Głównym Urzędzie Nadzoru Budowlanego