Becikowe, czyli jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się żywego dziecka przyznaje się w jednorazowej kwocie 1000 zł.
Świadczenie przysługuje jednej z wymienionych osób: matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka.
Do otrzymania wsparcia niezbędne jest spełnianie kryterium dochodowego. Dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie powinien przekraczać kwoty 1922 zł. Brane są tu pod uwagę dochody z roku kalendarzowego poprzedzającego dany okres zasiłkowy (trwający od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego).
Polecamy produkt: Rodzina 500+ (PDF)
Rodzice powinni pamiętać o tym, by wniosek o zapomogę złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Tak długi okres sprawia, iż termin złożenia dokumentów może mieć wpływ na uzyskanie prawa do świadczenia.
Przykład
Dziecko urodziło się w marcu 2016 r. Matka dziecka od razu złożyła wniosek o becikowe. Wniosek został zatem złożony w okresie zasiłkowym trwającym od 1 listopada 2015 r. do 31 października 2016 r. W takiej sytuacji decyzja zostanie podjęta w oparciu o dochód rodziny osiągnięty w 2014 r. Gdyby wniosek został złożony w kolejnym okresie zasiłkowym np. w grudniu 2016 r., gmina wzięłaby pod uwagę dochody uzyskane w 2015 r.
W obu przypadkach uwzględniony zostanie również dochód utracony oraz uzyskany.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych dochód rodziny stanowi suma dochodów członków rodziny.
Ustawa o świadczeniach rodzinnych do członków rodziny zalicza:
- małżonków;
- rodziców dzieci;
- opiekuna faktycznego dziecka;
- pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia;
- dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna.
Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
Problemem może być niekiedy zaliczenie do członków rodziny tego z rodziców, który w praktyce nie uczestniczy w wychowywaniu dziecka. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2016 r. (I OSK 2361/14) stwierdził, iż „do rodziny nie sposób zaliczyć rodzica, który nie jest w związku małżeńskim, ani nie pozostaje w separacji orzeczonej przez sąd i nie wychowuje z drugim z rodziców dziecka. Rodzic samotnie wychowujący dziecko w ww. okolicznościach spełnia bowiem przesłanki do uznania go za osobę samotnie wychowującą dziecko, w rozumieniu art. 3 pkt 17 lit. a u.ś.r., co winno oznaczać wyłączenie drugiego z rodziców, który nie uczestniczy w wychowywaniu wspólnego dziecka z pojęcia rodziny.”.
Jednym z warunków przyznania świadczenia jest pozostawanie przez kobietę pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Stanowi o tym art. 15b ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych.
W rzeczywistości niespełnienie tego kryterium może wzbudzać wątpliwości. Czy objęcie opieką lekarską kobiety w późniejszym okresie powinno skutkować odmową przyznania zapomogi?
Zgodnie z wyrokiem NSA z 20 listopada 2015 r. (I OSK 1003/14) niedochowanie wskazanego terminu nie zawsze musi skutkować odmową przyznania świadczenia.
„Stosowanie art. 15 b ust. 5 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.z 2006 r. Nr 139,poz. 992 ze zm.) powinno być poprzedzone dokonaniem przez organy administracji ustaleń zarówno w zakresie dbałości kobiety o zdrowie w czasie ciąży (pozostawania w tym okresie pod opieką lekarską), jak również dołożenia przez kobietę należytej staranności w zakresie dochowania terminu poddania się tej opiece” - uznał NSA. Ponadto stwierdził, iż „przepis art. 15b ustawy – ani żaden inny przepis tej ustawy – nie określa w sposób jednoznaczny skutków prawnych sytuacji, w której kobieta ubiegająca się o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka poddała się opiece medycznej po 10-tym tygodniu ciąży. W szczególności ustawodawca nie wprowadził zasad ani trybu postępowania dającego organom administracji możliwość zweryfikowania przyczyn, dla których matka wnioskująca o przyznanie zapomogi nie poddała się opiece medycznej w powyższym terminie. Brak w ustawie takiej regulacji nie oznacza jednak, że kobieta, która poddała się opiece medycznej po 10-tym tygodniu ciąży, a następnie urodziła dziecko, powinna być automatycznie – niezależnie od okoliczności konkretnej sprawy – pozbawiona prawa do jednorazowej zapomogi z tego tytułu.”.
Zobacz również: Becikowe a zaświadczenie lekarskie - przełomowy wyrok NSA
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j.t. Dz. U. z 2015 r., poz. 114.
Polecamy serwis: Opieka społeczna