Becikowe a zaświadczenie lekarskie - przełomowy wyrok NSA

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 listopada 2015 r. oddalił skargę kasacyjną samorządowego kolegium odwoławczego, które odmówiło przyznania tzw. becikowego kobiecie, pozostającej pod opieką medyczną od 12 tygodnia ciąży.

W przedmiotowej sprawie kobieta złożyła wniosek o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia syna. Organ I instancji decyzją orzekł o odmowie przyznania wnioskodawczyni jednorazowej zapomogi z uwagi na to, iż nie została spełniona przesłanka do przyznania świadczenia zawarta w art. 15b ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Z zaświadczenia lekarskiego - zdaniem organu - bowiem wynikało, iż wnioskodawczyni pozostawała pod opieką medyczną od 12 tygodnia ciąży, zaś przesłanką przyznania zapomogi jest pozostawanie pod opieką ginekologa od 10. tygodnia ciąży.

W odwołaniu od decyzji kobieta powoływała się na fakt, że nie miała świadomości, iż jest w ciąży, w przeciwnym przypadku bowiem poszłaby wcześniej do lekarza. Odwołująca podniosła również to, że od wielu lat leczy się z powodu nieregularnych cykli miesiączkowych a także długotrwałych w nich przerwach. Podkreśliła również, ze żadna z poprzednich czterech ciąż nie miała u niej typowego przebiegu, zwłaszcza w pierwszym trymestrze.

Organ II instancji stwierdził, że wnioskodawczyni wraz z wnioskiem złożyła zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza ginekologa-położnika, które potwierdzało pozostawanie jej pod opieką medyczną od 12 tygodnia ciąży do porodu. W związku z tym nie spełniała ona ustawowych przesłanek do przyznania wnioskowanego świadczenia w postaci jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka. Zdaniem organu II instancji należało orzec o odmowie jego przyznania. Kolegium zaznaczyło również, że jako organ administracji, nie było władne do oceny pozaprawnej okoliczności takich jak stan zdrowia odwołującej w okresie ostatnich kilku lat.

Zobacz również: Jednostki organizacyjne pomocy społecznej w 2016 r.

Na ostateczną decyzję samorządowego kolegium odwoławczego kobieta wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Sąd stwierdził, iż skarga jest zasadna. Podkreślił, iż skarżąca winna móc liczyć na pomoc ze strony Państwa, na to, że Państwo umożliwi jej skorzystanie z tych form pomocy, które są przejawem polityki prorodzinnej. "Koniecznym zatem wydaje się przeprowadzenie takiej wykładni omawianych przepisów, która gwarantowałaby możliwość korzystania z tej formy pomocy także kobietom, które z niezawinionych przez siebie przyczyn nie były w stanie znaleźć się pod opieką medyczną przed upływem 10 tygodnia ciąży, a które w późniejszym okresie były objęte systematyczną (w każdym trymestrze ciąży) opieką medyczną.

Zdaniem WSA organy powinny ustalić, jakie uzasadnienie tak późnego zgłoszenia się do lekarza i rozpoznania ciąży skarżąca podała podczas swojej pierwszej wizyty u lekarza ginekologa, i czy pokrywały się one z tymi wskazanymi przez nią w odwołaniu, ewentualnie czy zostały stwierdzone inne jeszcze przyczyny zdrowotne mogące obiektywnie usprawiedliwiać trudności we wcześniejszym rozpoznaniu ciąży. W tym celu organy powinny zwrócić się do lekarza-ginekologa sprawującego opiekę nad skarżącą w czasie ciąży o udzielenie stosownych informacji i udostępnienie (kopii) dokumentacji medycznej - w razie potrzeby przy niezbędnym udziale i za zgodą wnioskodawczyni. Dopiero w oparciu o uzyskane informacji i dokumenty organy mogłyby ocenić, czy poddanie się przez skarżącą opiece medycznej dopiero od 12 tygodnia ciąży było spowodowane okolicznościami utrudniającymi lub uniemożliwiającymi jej w sposób naturalny rozeznanie, w terminie określonym art. 15b ust. 5 u.ś.r., że jest w ciąży, czy też takie okoliczności nie wystąpiły. Na pewno samego twierdzenia skarżącej, że z uwagi na wiek i sytuację osobistą nawet przez myśl jej nie przeszło, że może być w ciąży, nie sposób poczytać za wystarczające usprawiedliwienie na gruncie art. 15b ust. 5 u.ś.r.

Od wyroku WSA w Łodzi skargę kasacyjną wniosło samorządowe kolegium odwoławcze. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 listopada 2015 r. przedmiotową skargę oddalił.

Uzasadnienie orzeczenie NSA nie zostało jeszcze opublikowane.

Źródło: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 1003/14; Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, sygn. akt II SA/Łd 1051/13

WMM

Polecamy serwis: Opieka społeczna