Świadczenie urlopowe w 2009 r. wynosi 1000,04 zł, ale trzeba je ustalić proporcjonalnie do czasu pracy nauczyciela, zapisanego w umowie o pracę lub w akcie mianowania, oraz czasu zatrudnienia w danym roku szkolnym.
Przepisy ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (dalej: Karta Nauczyciela) zobowiązują pracodawców do obligatoryjnego wypłacania nauczycielom świadczenia urlopowego. Regulują także w sposób kompleksowy zasady wypłaty i wysokość świadczenia. Warto się z nimi zapoznać, a ułatwia to Internetowy Serwis Księgowego Budżetowego: www.iskb.infor.pl, gdzie można odnaleźć przepisy dla oświaty.
Wysokość świadczenia urlopowego
Z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wypłacane jest nauczycielowi do końca sierpnia każdego roku świadczenie urlopowe w wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w ustawie z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ustawa o ZFŚS), ustalonego proporcjonalnie do czasu pracy nauczyciela, zapisanego w umowie o pracę lub w akcie mianowania, oraz czasu zatrudnienia w danym roku szkolnym. W przypadku nauczycieli okres zatrudnienia liczony jest od 1 września poprzedniego roku kalendarzowego do 31 sierpnia roku bieżącego.
Podstawą do wyliczenia kwoty odpisu na ZFŚS jest przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. W tym roku potrzebne do wyliczenia odpisu wskaźniki można znaleźć w obwieszczeniu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 19 lutego 2009 r.
Zgodnie z obwieszczeniem, przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, w 2008 r. wyniosło 2578,26 zł, a w drugim półroczu 2008 r. – 2666,77 zł.
Ponieważ przeciętne wynagrodzenie z drugiego półrocza 2008 r. stanowiło kwotę wyższą, dlatego podstawą naliczania odpisu na ZFŚS jest kwota 2666,77 zł. Wysokość podstawowego odpisu na jednego zatrudnionego wynosi 1000,04 zł (2666,77 zł × 37,5%). Tyle też wynosi świadczenie urlopowe dla nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy.
ZAPAMIĘTAJ!
Wysokość świadczenia urlopowego dla nauczycieli w 2009 r. wynosi 1000,04 zł.
Świadczenie urlopowe przysługuje wszystkim nauczycielom, którzy pozostają w danym roku szkolnym w stosunku pracy. Oznacza to zatem, że warunkiem otrzymania świadczenia urlopowego jest sam fakt pozostawania w zatrudnieniu w danym roku szkolnym.
Prawo do tego świadczenia mają zarówno nauczyciele czynni zawodowo (pracujący), jak i przebywający na urlopach wychowawczych oraz na tzw. urlopach zdrowotnych – udzielanych dla poratowania zdrowia.
Świadczenie w pełnej wysokości przysługuje tylko nauczycielom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy. Nauczycielom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy lub nauczycielom, którzy nie byli zatrudnieni w okresie całego roku szkolnego – wysokość świadczenia urlopowego ustalana jest proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i przepracowanego okresu w danym roku szkolnym.
Każdy nauczyciel zatrudniony na część etatu bądź tylko przez część roku szkolnego otrzyma świadczenie urlopowe proporcjonalnie zmniejszone. Nauczycielom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy lub nauczycielom, którzy nie byli zatrudnieni w okresie całego roku szkolnego – wysokość świadczenia urlopowego ustalana jest proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i przepracowanego okresu w danym roku szkolnym.
Nauczyciel zatrudniony w kilku szkołach ma prawo do świadczenia urlopowego od każdego pracodawcy. Wysokość świadczeń urlopowych uzależniona będzie jednak od wymiaru zatrudnienia nauczyciela w poszczególnych szkołach.
ZAPAMIĘTAJ!
Prawo do świadczenia urlopowego mają tylko nauczyciele czynni zawodowo. Nie otrzymają go inni pracownicy szkoły oraz nauczyciele emeryci. Jednak mogą oni skorzystać z innych świadczeń przewidzianych w zakładowym regulaminie ZFŚS.
Ustalanie wysokości świadczenia proporcjonalnie do okresu zatrudnienia w danym roku szkolnym:
1. Kwotę świadczenia dzielimy przez liczbę 12 (rok szkolny trwa 12 miesięcy – od 1 września do 31 sierpnia następnego roku).
2. Mnożymy przez liczbę miesięcy, w których istniał stosunek pracy z nauczycielem (wlicza się również okresy ferii letnich i zimowych).
Termin wypŁaty świadczenia
Świadczenie urlopowe powinno zostać wypłacone nauczycielom do końca sierpnia tego roku, za który przysługuje. Wypłata świadczenia we wcześniejszym terminie jest jak najbardziej dopuszczalna. Nauczyciele mogą otrzymać świadczenie urlopowe w czerwcu, przed wakacjami i urlopem wypoczynkowym.
Ponadto w przypadku rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem świadczenie urlopowe powinno zostać wypłacone w dniu rozwiązania umowy o pracę. Przepisy Karty Nauczyciela nie określają zasad i warunków wcześniejszej wypłaty świadczenia urlopowego dla nauczycieli, których stosunek pracy rozwiązał się przed końcem roku szkolnego, czyli przed ostatecznym terminem wypłaty świadczenia urlopowego dla pozostałych nauczycieli. Jednak nawet w takim przypadku nie ma przeszkód prawnych, aby świadczenie urlopowe wypłacić nauczycielowi wcześniej, czyli np. w dniu rozwiązania stosunku pracy.
ZAPAMIĘTAJ!
Nauczyciele, pomimo otrzymania świadczenia urlopowego, uprawnieni są również do otrzymywania świadczeń z ZFŚS na zasadach określonych w regulaminie obowiązującym w szkole lub placówce oświatowej.
Pracodawca musi pobrać od świadczenia zaliczkę na podatek dochodowy od pracownika. Świadczenie urlopowe do wysokości odpisu podstawowego nie jest uwzględniane w podstawie ustalania składki na ubezpieczenia społeczne oraz nie podlega składce na ubezpieczenie zdrowotne.
PRZYKŁAD
Czy można w regulaminie ZFŚS ustalić, że świadczenie urlopowe otrzymują nie tylko nauczyciele, ale także inni pracownicy szkoły? Wszystkie odpisy tworzą przecież jeden fundusz w szkole?
Nie. Takie postępowanie jest sprzeczne z przepisami. Wprowadzenie do regulaminu ZFŚS zapisu o wypłacaniu świadczenia urlopowego w jednakowej wysokości wszystkim pracownikom szkoły (będącym i niebędącym nauczycielami) będzie sprzeczne z ustawą o ZFŚS. Świadczenie urlopowe na zasadach określonych w tej ustawie mogą wypłacać jedynie pracodawcy niemający obowiązku tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Pomimo że w szkołach tworzony jest obowiązkowo ZFŚS, to z art. 53 Karty Nauczyciela wynika obowiązek wypłaty świadczenia urlopowego nauczycielom. W szkołach odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych łącznie z odpisami podstawowymi na pozostałych pracowników oraz emerytów i rencistów – byłych pracowników, stanowią jeden fundusz. Z tego tylko powodu nie jest możliwe ograniczenie praw nauczycieli tylko do wypłaty świadczenia urlopowego. Nauczyciele zostali w tym zakresie szczególnie potraktowani przez ustawodawcę; mają oni prawo zarówno do świadczenia urlopowego, jak i innych świadczeń przewidzianych w regulaminie funduszu obowiązującym w szkole lub placówce oświatowej.
Pracownicy niepedagogiczni zatrudnieni w szkole stanowią inną grupę zawodową niż nauczyciele. Dlatego nie mogą oni korzystać z praw przewidzianych wyłącznie dla nauczycieli i nie mają prawa do świadczenia urlopowego. Mogą jedynie otrzymać dofinansowanie do wypoczynku, a także korzystać z pozostałych świadczeń wynikających z regulaminu ZFŚS, m.in. z dofinansowania wypoczynku dzieci, bonów w okresach przedświątecznych, zapomóg celowych.
W ustawie o ZFŚS określono ogólny wykaz dopuszczalnych do sfinansowania rodzajów wydatków z funduszu. Można go odnaleźć w definicji działalności socjalnej. Zgodnie z nią, działalność socjalna to:
• usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku,
• działalność kulturalno-oświatowa oraz sportowo-rekreacyjna,
• opieka nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
• udzielanie pomocy materialnej-rzeczowej lub finansowej,
• udzielanie zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Jeżeli po przeczytaniu tej odpowiedzi chcieliby Państwo wiedzieć więcej, należy wejść na stronę www.rb.infor.pl i wpisać w wyszukiwarkę hasło świadczenie urlopowe, a pokażą się wszystkie materiały, jakie były opublikowane w RB na ten temat.
Schemat. Ewidencja wypłaty świadczeń urlopowych dla nauczycieli
Marta Drążkiewicz
Podstawy prawne
• Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 237, poz. 1656)
• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 572)
• Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 79, poz. 666)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 72, poz. 422)