Nie, takie świadczenie podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych jako przychód ze stosunku pracy (pomimo że nie stanowi składnika wynagrodzenia nauczycieli
Świadczenia urlopowe przysługują zarówno nauczycielom pracującym (czynnym zawodowo), jak i nauczycielom przebywającym na urlopach wychowawczych oraz urlopach zdrowotnych – udzielanych dla poratowania zdrowia. Prawo do świadczenia urlopowego przysługuje wszystkim nauczycielom, którzy pozostają w danym roku szkolnym w stosunku pracy. Warunkiem otrzymania świadczenia urlopowego jest zatem sam fakt pozostawania w zatrudnieniu w danym roku szkolnym. Oznacza to, że nauczyciel zachowuje prawo do świadczenia urlopowego, nawet jeżeli faktycznie nie będzie świadczył pracy.
Każdy nauczyciel zatrudniony na część etatu bądź tylko przez część roku szkolnego otrzyma proporcjonalnie zmniejszone świadczenie urlopowe. W przypadku nauczycieli zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy lub nauczycieli, którzy nie byli zatrudnieni w ciągu całego roku szkolnego – wysokość świadczenia urlopowego ustalana jest proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i przepracowanego okresu w danym roku szkolnym.
Odpis ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym (okres zatrudnienia jest liczony od 1 września poprzedniego roku kalendarzowego do 31 sierpnia roku bieżącego).
ZAPAMIĘTAJ!
Prawo do świadczenia urlopowego mają również nauczyciele zatrudnieni np. na zastępstwo lub na czas wykonania określonego zadania.
Świadczenie urlopowe jest wypłacane z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS) na podstawie art. 53 ust. 1a ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (dalej: KN) – ze środków funduszu powstałego z odpisów dokonywanych dla nauczycieli. Jego wysokość równa jest wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w ustawie z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ustawa o ZFŚS).
Świadczenie powinno być wypłacone do końca sierpnia każdego roku, przy czym jego wypłata nauczycielowi we wcześniejszym terminie jest dopuszczalna. Nauczyciele mogą zatem otrzymać świadczenie urlopowe w czerwcu – przed wakacjami i urlopem wypoczynkowym.
Czytaj także: Czy nauczycielowi zatrudnionemu na zastępstwo przysługuje prawo do świadczenia urlopowego>>
ZAPAMIĘTAJ!
W razie rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem świadczenie urlopowe powinno zostać wypłacone w dniu rozwiązania umowy o pracę.
Przepisy KN nie określają zasad i warunków wcześniejszej wypłaty świadczenia urlopowego dla nauczycieli, których stosunek pracy rozwiązał się przed końcem roku szkolnego (tj. przed ostatecznym terminem wypłaty świadczenia urlopowego dla pozostałych nauczycieli). Jednak w takim przypadku nie ma przeszkód, aby świadczenie urlopowe wypłacić nauczycielowi wcześniej, czyli np. w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Pomimo że świadczenie urlopowe jest wypłacane ze środków ZFŚS (a więc nie stanowi składnika wynagrodzenia nauczycieli), podlega ono opodatkowaniu na zasadach ogólnych jako przychód ze stosunku pracy (art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; dalej: updof).
Nie ma w tym przypadku zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 67 updof. Poszerzeniu uległ wprawdzie katalog zwolnień określony w tym przepisie (wcześniej dotyczył tylko świadczeń rzeczowych) o kwoty otrzymane przez pracownika ze środków ZFŚS lub z funduszy związków zawodowych, wydatkowane na cele działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS. Jednak definicja działalności socjalnej pozostała niezmieniona.
Działalnością socjalną są usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe – na warunkach określonych umową (art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS). Nowe zwolnienie znajduje zastosowanie do dofinansowania z ZFŚS, jakie pracownicy otrzymują np. na wycieczkę (zgodnie z kryterium socjalnym).
Warto zaznaczyć, że dopłaty do wypoczynku przysługują wszystkim pracownikom zatrudnionym u danego pracodawcy (nauczycielom, pracownikom administracyjnym szkoły oraz byłym pracownikom szkoły). Ich przyznanie jest jednak uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania ze środków funduszu (§ 8 ustawy o ZFŚS). Z tego względu, jeżeli nauczyciel spełnia warunki uprawniające go do dopłaty do wypoczynku, określone przepisami ustawy o ZFŚS, to powinien takie świadczenie otrzymać.
Czytaj także: Odprawy dla nauczycieli>>
ZAPAMIĘTAJ!
Nauczyciel może otrzymać w danym roku szkolnym dwa świadczenia – świadczenie urlopowe na podstawie przepisów KN oraz dopłatę do wypoczynku zgodnie z przepisami ustawy o ZFŚS. Obydwa świadczenia są bowiem od siebie niezależne.
Co istotne – świadczenie urlopowe nie podlega oskładkowaniu do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego (§ 2 ust. 1 pkt 21 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
JOANNA NOWICKA
Podstawy prawne
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 127, poz. 1052)
• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 97, poz. 800)
• Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 237, poz. 1656)
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2434)