Materiał został opracowany we współpracy z kuratorami oświaty.
Ministerstwo edukacji walczy z biurokracją w szkołach
I przekazany wraz z prośbę do dyrektorów i samorządów, aby pracownicy pedagogiczni (dyrektorzy szkół i nauczyciele) zweryfikowali w swoich szkołach i placówkach zasady dotychczasowej praktyki „generowania” dokumentów, których obowiązek tworzenia nie wynika wprost z przepisów prawa.
Został on przekazany również organom nadzoru pedagogicznego jako rezultat wspólnych działań, których celem jest ujednolicenie wymagań i oczekiwań wizytatorów w zakresie prowadzonej w szkołach i placówkach dokumentacji.
Rezygnacja ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego w formie ewaluacji i monitorowania
We wrześniu 2021 r. wprowadzone zostały zmiany w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Zrezygnowano z dwóch dotychczasowych form nadzoru pedagogicznego: ewaluacji i monitorowania.
Potrzeba nowelizacji rozporządzenia wynikała z dotychczasowych doświadczeń związanych ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego w formie ewaluacji i monitorowania. W opinii środowisk oraz osób związanych z nadzorem pedagogicznym korzyści z realizacji ewaluacji pozostawały niewspółmierne do nakładu czasu i pracy koniecznych do przeprowadzenia badania ewaluacyjnego.
Zmiana ta zdaniem ministerstwa istotnie wpływa na zmniejszenie obciążenia nauczycieli pracą związaną z przygotowaniem i udziałem nauczycieli w niektórych formach nadzoru pedagogicznego, inną niż prowadzenie zajęć z uczniami.
Biurokracja w szkołach - polemika z "Gazetą Prawną"
Sprawa działań przeciwko biurokracji w 2021 r. wróciła w połowie stycznia 2022 r. z uwagi na komentarz ministerstwa edukacji do artykułu opublikowanego 15 stycznia br. na stronie gazetaprawna.pl pt. „Podstawa prawna? "Strach". Jak Przemysław Czarnek nie zlikwidował biurokracji."
Biuro prasowe ministerstwa zajęło następujące stanowisko:
„Obowiązki związane z dokumentowaniem działań szkoły i nauczycieli powinny być wprowadzane w sposób racjonalny i ograniczone tylko do tych koniecznych. Ministerstwo projektując przepisy ze szczególną rozwagą przygotowuje zmiany dotyczące zakresu i sposobu obowiązkowego dokumentowania działań szkół i nauczycieli, ograniczając je do niezbędnego zakresu. Ponadto wszystkie zmiany wprowadzane w przepisach – również dotyczące dokumentowania – poddawane są uzgodnieniom i konsultacjom społecznym.
Warto zaznaczyć, że w szkołach często sporządzana jest dokumentacja, której tworzenie nie jest wymagane przepisami. Działania te z reguły wynikają z przyjętych w danej szkole uregulowań wewnętrznych lub praktyki. Dodatkowo należy podkreślić, że pracownicy kuratoriów oświaty prowadzący czynności nadzoru pedagogicznego w szkołach i placówkach mogą żądać udostępnienia tylko i wyłącznie tych dokumentów, które są wymagane w przepisach lub ich sporządzanie wynika z przyjętych w danej szkole uregulowań wewnętrznych, np. statutu szkoły.
Odnosząc się zarzutów dotyczących rzekomego braku odczuwalnych dla nauczycieli pożądanych efektów należy zaznaczyć, że ze względu na specyfikę pracy szkół i placówek oraz realizację procesów dydaktycznych i wychowawczych czy innych zadań statutowych, a także pełnienia funkcji opiekuńczej trudno jest określić w sposób enumeratywny wszystkie obowiązkowe dokumenty. Ministerstwo nie powinno ograniczać decyzji dyrektora szkoły/placówki – jako osoby odpowiedzialnej za całość jej funkcjonowania i kierownika zakładu pracy – co do liczby i rodzajów dokumentacji koniecznej do prowadzenia przez nauczycieli.”
opracował Tomasz Król