Prezydent Miasta wydał decyzję zezwalającą na realizację inwestycji drogowej na gruncie zajętym pod rodzinne ogrody działkowe. W związku z tym nastąpiło wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego ustanowionego na nieruchomości gruntowej, będącej przedmiotem postępowania. Decyzją Prezydent Miasta orzekł o ustaleniu odszkodowania na rzecz Polskiego Związku Działkowców za wygaśnięcie tego prawa w wysokości 410 tys. zł oraz 33 tys. zł za składniki majątkowe znajdujące się na nieruchomości przeznaczone do wspólnego korzystania przez działkowców i służące do zapewnienia funkcjonowania ogrodu działkowego. Organ wykonawczy Miasta zobowiązał je do zapłaty odszkodowania w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna.
Powyższa decyzja została zaskarżona przez Polski Związek Działkowców. Zarzucił on organowi I instancji, że odszkodowanie za składniki majątkowe, stanowiące własność strony, zostało znacznie zaniżone poprzez błędny operat szacunkowy - przyjęcie zbyt dużego stopnia ich zużycia oraz odniesienie się tylko do jednego obiektu porównawczego. Prezydent Miasta bezpodstawnie nie zastosował, zdaniem skarżącego, również art. 18 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych i nie przekazał gruntu zastępczego na odtworzenie zlikwidowanej części ROD.
Wojewoda utrzymał decyzję Prezydenta Miasta w mocy. W ocenie organu wartość nieruchomości i prawa użytkowania wieczystego została ustalona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i w oparciu o prawidłowo ustalone przeznaczenie wycenianych działek. Organ II instancji zaaprobował dokonaną przez rzeczoznawcę metodę wyceny gruntu i dał wiarę operatowi szacunkowemu. Wojewoda wskazał również, iż nie istnieje obowiązek nieodpłatnego przekazania gruntów zastępczych na odtworzenie ogrodu.
Polski Związek Działkowców-Stowarzyszenie Ogrodowe, zaskarżając decyzję Wojewody, wniósł o uchylenie decyzji i przekazania jej do ponownego rozpoznania. Rozstrzygnięciu Wojewody zarzucono naruszenie art. 18 ust. 1g pkt 2 i 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz art. 81a §1 k.p.a. Strona skarżąca wskazała również, że Prezydent Miasta nie poinformował skarżącego o terminie wykonania czynności inwentaryzacyjnych przez rzeczoznawcę, przez co naruszono przepis art. 9 k.p.a., nakazującego informować strony o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków.
Zobacz: Zadania
WSA w Rzeszowie uznał skargę Polskiego Związku Działkowców za nieuzasadnioną i ją oddalił. Sąd podzielił stanowisko Wojewody, że brak zawiadomienia o terminie i miejscu wykonywanych przez rzeczoznawcę czynności inwentaryzacyjnych nie spowodował naruszenia art. 9 k.p.a. Zdaniem Sądu nie była to czynność organu, lecz jedynie czynność wykonywana na jego zlecenie. Według powszechnie utrwalonego orzecznictwa sądów administracyjnych biegły, który sporządza opinię dotyczącą nieruchomości, nie ma obowiązku zawiadomienia strony postępowania o przeprowadzonych oględzinach nieruchomości. Zarzut błędnej wykładni art. 18 ust. 1g pkt 2 i 3 specustawy drogowej Sąd również uznał za nietrafiony. W uzasadnieniu wyjaśnił, że skarżącemu przysługuje wybór między odszkodowaniem a przyznaniem gruntu zastępczego. Nie może on natomiast skorzystać z obu roszczeń łącznie, gdyż w takim przypadku doszłoby do nieuprawnionego wzbogacenia kosztem majątku publicznego.
Wykładnia przepisów dokonana przez Polski Związek Działkowców nie koresponduje z treścią art. 21 ust.2 Konstytucji RP, który stanowi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Odszkodowanie ma bowiem jedynie przywrócić sytuację prawną poszkodowanego sprzed powstania szkody i nie może prowadzić do jego wzbogacenia. Niesłuszny jest również zarzut nieuwzględnienia w wycenie elementów infrastruktury ogrodu w postaci przyłącza energetycznego i wodociągowego, jako że Polski Związek Działkowców miał dostęp do operatu szacunkowego na każdym etapie postępowania i nie zgłaszał zastrzeżeń co do ich pominięcia. Zarzut nieuwzględnienia tych składników majątkowych pojawił się dopiero w chwili kwestionowania decyzji przed WSA. Sąd zaakcentował, że postępowanie sądowoadministracyjne nie jest kolejną instancją postępowania administracyjnego, dlatego też wszelkie kwestie związane z prawidłowym ustaleniem stanu faktycznego muszą być dokonane w postępowaniu administracyjnym. Skarżący nie może ponadto domagać się uchylenia decyzji Wojewody z powodu nieprawidłowej wyceny składników nieruchomości, jako że nie skorzystał z uprawnienia odwołania się do organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych na podstawie art. 157 u.g.n. W myśl tego przepisu organizacja ta weryfikuje prawidłowość dokonanego operatu szacunkowego. Sąd podkreślił, że nie może co do zasady wkraczać w merytoryczną zawartość opinii jako dowodu sporządzonego przez specjalistę o potwierdzonych urzędowo umiejętnościach. Z racji tego, że operat szacunkowy spełnia wymagania formalne i wobec braku zastrzeżeń ze strony organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych, Sąd uznał zarzut skarżącego za bezzasadny.
W świetle powyższych ustaleń WSA w Rzeszowie stwierdził, że decyzje wydane przez organ I i II instancji były zgodne z przepisami prawa materialnego oraz procesowego i oddalił skargę.
Piotr Kołodziejczak
radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie realizacji projektów inwestycyjnych, sporach sądowych, opracowywania i opiniowania umów
Maciej Szczubełek
asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, interesuje się prawem cywilnym
Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu
www.ziemski.com.pl
Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl