Osoby prawne i fizyczne mogą zakładać szkoły i placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek. Zadania i kompetencje jednostek samorządu terytorialnego w zakresie prowadzenia ewidencji szkół niepublicznych i wpisów oraz odmowy wpisu do takiej ewidencji - wykonuje odpowiednio: wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa (art. 5e ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty - Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Zgłoszenie do ewidencji powinno zawierać m.in.:
• oznaczenie osoby zamierzającej prowadzić szkołę lub placówkę, jej miejsca zamieszkania lub siedziby;
• określenie odpowiednio typu i rodzaju szkoły lub placówki oraz daty rozpoczęcia jej funkcjonowania, w przypadku liceum profilowanego,
• wskazanie miejsca prowadzenia szkoły lub placówki oraz informację o warunkach lokalowych,
• statut szkoły lub placówki;
• dane dotyczące kwalifikacji pracowników pedagogicznych i dyrektora, przewidzianych do zatrudnienia w szkole lub placówce.
Wpis do ewidencji
Wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa dokonuje wpisu do ewidencji szkół i placówek niepublicznych, w ciągu 30 dni od daty zgłoszenia oraz z urzędu doręcza zgłaszającemu zaświadczenie o wpisie do ewidencji, a kopię zaświadczenia przekazuje właściwemu kuratorowi oświaty oraz organowi podatkowemu.
Zaświadczenie o wpisie do ewidencji zawiera:
• nazwę organu, który dokonał wpisu do ewidencji szkoły lub placówki;
• datę i numer wpisu do ewidencji; nazwę oraz odpowiednio typ i rodzaj szkoły lub placówki; osobę prawną lub fizyczną prowadzącą szkołę lub placówkę;
• adres szkoły lub placówki;
• w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe - nazwy zawodów, w jakich szkoła kształci;
• w przypadku liceum profilowanego - nazwy profili kształcenia ogólnozawodowego, w jakich szkoła kształci.
Wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa wydaje decyzję o odmowie wpisu do ewidencji, jeżeli: zgłoszenie nie zawiera wymaganych danych i mimo wezwania nie zostało uzupełnione w wyznaczonym terminie oraz gdy statut szkoły lub placówki jest sprzeczny z obowiązującym prawem i mimo wezwania nie został zmieniony.
Organ jednostki samorządu terytorialnego, czyli np. wójt, na wniosek osoby prowadzącej szkołę niepubliczną nieposiadającą uprawnień szkoły publicznej nadaje tej szkole uprawnienia szkoły publicznej, jeżeli osoba ta przedstawi pozytywną opinię kuratora oświaty.
Stołówki szkolne
W ostatniej nowelizacji ustawy o systemie oświaty, która obowiązuje od 23 sierpnia tego roku (Dz.U. nr 145, poz. 917), zmieniono również przepisy regulujące funkcjonowanie stołówek szkolnych. Tak jak to było dotychczas, szkoła może zorganizować stołówkę. Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne. Warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu np. z jednostką samorządu terytorialnego jako organem prowadzącym szkołę. Do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki. Organ prowadzący szkołę może zwolnić rodziców albo ucznia z całości lub części opłat za posiłki wydawane w stołówce. Może to nastąpić: w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny lub w uzasadnionych przypadkach losowych. Organ prowadzący szkołę może upoważnić do udzielania zwolnień, o których mowa, dyrektora szkoły, w której zorganizowano stołówkę.
Dotacje z budżetu
Prowadzone przez osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego i osoby fizyczne publiczne przedszkola, szkoły podstawowe oraz ośrodki, a także publiczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne, które prowadzą wczesne wspomaganie rozwoju dziecka, otrzymują dotację z budżetu odpowiednio gminy lub powiatu.
Dotacje, o których mowa, będą przyznawane w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jedno dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. Warunkiem otrzymania dotacji będzie to, że osoba prowadząca przedszkole, szkołę, ośrodek lub poradnię przedstawi organowi właściwemu do udzielenia dotacji planowaną liczbę dzieci, które mają być objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju, nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji.
Na dotowanie działalności mogą liczyć również młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo ze sprzężonymi niepełnosprawnościami realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.
PRZYKŁAD
UCHWAŁA I ZEZWOLENIE NA ZAŁOŻENIE SZKOŁY
Rada miejska podjęła uchwałę w sprawie zamiaru likwidacji szkoły podstawowej. W par. 4 uchwały rada miejska postanowiła, że - burmistrz zostaje zobowiązany do udzielenia zezwolenia na założenie szkoły publicznej przez osobę fizyczną lub prawną (w miejsce zlikwidowanej placówki) na zasadach określonych w art. 58 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
Badając legalności uchwały wojewoda stwierdził, że przywołane w jej podstawie przepisy prawa nie dają radzie uprawnień do zobowiązania burmistrza do dokonania przez niego czynności, o których była mowa w par. 4 uchwały.
W szczególności zgodnie z art. 58 ust. 3 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.) - założenie szkoły lub placówki publicznej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną wymaga zezwolenia właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego, której zadaniem jest prowadzenie szkół lub placówek publicznych danego typu, wydanego po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Zgodnie z przepisem art. 5c pkt 3 omawianej ustawy o systemie oświaty zadania i kompetencje organu prowadzącego, określone w art. 58 ust. 3 wykonuje wójt, burmistrz, prezydent. Wojewoda uznał, że rada miejska zobowiązując burmistrza do udzielenia zezwolenia na założenie szkoły, w sposób nieuprawniony wkroczyła w ustawowo zagwarantowane kompetencje burmistrza do wydania rzeczonej decyzji i jednocześnie ograniczyła jego swobodę decyzyjną w tym zakresie. Organ administracji, udzielając zezwolenia, nie może kierować się nakazem pochodzącym od innego organu, natomiast powinien uwzględnić ustalenia dokonane w toku postępowania administracyjnego i określone przepisami prawa przesłanki do wydania danej decyzji - na podstawie rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody małopolskiego z 11 marca 2008 r. PN.II.0911-24-08.
Katarzyna Wilko
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Karta nauczyciela oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. nr 145, poz. 917).