Pracownik nabył prawo do dodatku stażowego w wyższej wysokości w momencie udokumentowania swojego dłuższego stażu pracy. Dopiero od tego momentu ma on prawo do wyższej kwoty dodatku stażowego bez wyrównania za lata poprzednie.
Dodatek za wieloletnią pracę przysługuje po 5 latach pracy w wysokości wynoszącej 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy aż do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Takie zasady wynikają z przepisów ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa o pracownikach samorządowych).
Do okresów pracy uprawniających m.in. do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 38 ustawy o pracownikach samorządowych). Wśród nich można wyróżnić:
• okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, oraz
• okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Szczegółowe zasady naliczania wysokości dodatków stażowych dla samorządowców wynikają z przepisów szczególnych – rozporządzenia z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dalej: rozporządzenie).
Kiedy wypłata dodatku za wieloletnią pracę
Dodatek za wieloletnią pracę jest wypłacany w terminie wypłaty wynagrodzenia:
• począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku, jeżeli nabycie prawa nastąpiło w ciągu miesiąca;
• za dany miesiąc, jeżeli nabycie prawa do dodatku lub wyższej stawki dodatku nastąpiło pierwszego dnia miesiąca. (§ 7 rozporządzenia)
Znane są zatem dokładne kryteria, na podstawie których ustalane jest prawo pracownika do dodatku. Obowiązek prawidłowego naliczenia wysokości stażowego ciąży bezpośrednio na pracodawcy. Musi on jednak dysponować niezbędnymi do tego informacjami popartymi dokumentacją pracowniczą.
Skoro pod uwagę brany jest przede wszystkim staż pracy, pracodawca powinien mieć dotychczasowe świadectwa pracy swojego pracownika potwierdzające przepracowane przez niego lata. Dodatkowo pod uwagę bierze się obecny czas jego zatrudnienia. Nie należy zapominać również o pozostałych okresach, które wpływają na uprawnienia pracownicze naszego pracownika, czyli np. okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Ten fakt również musi zostać przez pracownika udokumentowany. Obowiązkiem pracodawcy jest bowiem jedynie prawidłowe naliczenie przysługującego pracownikowi wynagrodzenia na podstawie dostępnych danych, a nie dochodzenie, co pracownik robił w przeszłości.
Dlatego to w interesie samego pracownika leży dostarczenie pełnej dokumentacji potwierdzającej wszelkie istotne okresy pracy lub pobierania zasiłków, które są uwzględniane przy ustalaniu jego uprawnień do świadczeń pracowniczych. Co więcej, pracownik powinien dokumentację taką przedłożyć pracodawcy jak najszybciej, czyli np. w momencie podejmowania u niego pracy. Pozwoli to na prawidłowe ustalenie jego wszystkich uprawnień pracowniczych, w tym i prawidłowej wypłaty wynagrodzenia wraz z jego dodatkowymi składnikami.
Przepisy ustawy o pracownikach samorządowych i rozporządzenia dotyczące pracowników samorządowych, a dokładniej przyznawania i wypłaty dodatku z tytułu wysługi lat, wskazują, że pracownik ma prawo do dodatku stażowego w wyższej wysokości pod warunkiem nabycia do niego prawa. Nastąpi to np. w momencie udokumentowania przez pracownika dłuższego stażu pracy.
ZAPAMIĘTAJ!
Gdy pracownik udokumentuje dłuższy staż pracy, pracodawca zobowiązany jest do ponownego przeliczenia wysokości dodatku za wysługę lat oraz jego wypłaty.
W sytuacji opisanej w pytaniu pracownik dopiero w trakcie zatrudnienia złożył pracodawcy dokumenty potwierdzające okres przebywania na zasiłku dla bezrobotnych, który faktycznie uprawnia go do wyższej wysokości dodatku stażowego. Jednocześnie data przedłożenia takiego dokumentu będzie momentem, w którym ogólny staż pracy pracownika wzrośnie.
Gdyby sam zainteresowany złożył ten dokument na początku swojego zatrudnienia, okres przebywania na zasiłku byłby od razy zaliczony do jego ogólnego stażu pracy branego pod uwagę przy obliczaniu wysokości dodatku stażowego. Pracodawca, który wówczas nie uwzględniłby takiej informacji, dopuściłby się naruszenia przepisów prawa pracy, co jednocześnie dałoby podstawę pracownikowi do wystąpienia przeciwko niemu z roszczeniem o wypłatę wyrównania dodatku.
Jednak w przypadku gdy informacja o okresie zasiłkowym zostaje przekazana pracodawcy już w trakcie pracy, dodatek stażowy wzrośnie dopiero od momentu uzyskania przez pracownika prawa do jego wyższej wysokości, czyli faktycznego udokumentowania swojego większego stażu pracy. Nie ma tutaj mowy o wypłacie dodatku w wyższej wysokości wraz z wyrównaniem za okres 3 lat, kiedy to pracodawca nie wiedział o tym, że staż pracy pracownika jest większy. Pracownik nie ma bowiem podstawy do występowania z roszczeniem o takie wyrównanie, gdyż nie udokumentował swojego stażu pracy wcześniej.
Podstawy prawne
• Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. Nr 50, poz. 398)
MAGDALENA KASPRZAK