Najczęściej biura poradnictwa obywatelskiego (BPO) i prawnego są prowadzone przez organizacje pozarządowe i fundacje, które realizują projekty związane z poradnictwem obywatelskim. Jednostki samorządu terytorialnego są w tym przypadku partnerami NGO.
Dla najbardziej potrzebujących
– Pomagamy przede wszystkim osobom, które do tej pory z różnych powodów nie miały możliwości korzystać z tego rodzaju wsparcia – mówi Witold Popiołek, starosta puławski. – I my jako samorząd lokalny tę lukę staramy się wypełniać. Myślę, że dzięki temu zmienia się na plus podejście ludzi do przedstawicieli władzy. Jeśli w przyszłości chcemy być społeczeństwem obywatelskim, to już dziś musimy o to zadbać.
Starostwo Powiatowe w Puławach, we współpracy ze Stowarzyszeniem Lubelski Ośrodek Samopomocy i powiatem ryckim, realizuje projekt „Poznaj swoje prawa – bezpłatne poradnictwo prawne i obywatelskie dla mieszkańców powiatu puławskiego i ryckiego”. Jego celem jest podnoszenie świadomości prawnej i obywatelskiej mieszkańców oraz zwiększenie powszechności dostępu do tego rodzaju poradnictwa. W ramach projektu na terenie powiatu puławskiego i ryckiego funkcjonuje dziewięć punktów porad prawnych i obywatelskich.
– Jeśli chodzi o nasz projekt, grupą, która najbardziej potrzebuje porad specjalistów, są rolnicy, emeryci i kobiety po tzw. przejściach: walczące o alimenty, uczestniczące w postępowaniach rozwodowych – mówi Małgorzata Poniatowska z Biura Projektu Lubelskiego Ośrodka Samopomocy.
Osobną kategorią są przedstawiciele NGO lub obywatele zainteresowani założeniem organizacji pozarządowej. Generalnie częściej z porad korzystają kobiety.
Przykład porady z BPO w Koszalinie
Problem: Klientka wzięła kredyt z banku na łączną kwotę 13 tys. zł. Pieniądze te pożyczyła koleżance, zawierając z nią pisemną umowę, w której koleżanka zobowiązała się do spłacania rat kredytowych. Do chwili obecnej koleżanka nie zapłaciła żadnej z rat kredytu, a komornik wszczął egzekucję z wynagrodzenia klientki. Klientka oczekuje porady w zakresie dochodzenia należności od osoby, której lekkomyślnie zaufała.
Porada: Doradca poinformował klientkę, że w pierwszej kolejności powinna pisemnie wezwać koleżankę do uregulowania zaległych rat kredytowych, wyznaczając termin do spełnienia żądania i zagrozić skierowaniem sprawy do sądu. Przekazał również wzór pozwu o zapłatę i omówił sposób, w jaki powinien zostać wypełniony formularz, oraz jakie należy dołączyć dowody.
Codzienne problemy
Nie tylko w projekcie puławsko-ryckim, ale w wielu podobnych przedsięwzięciach, realizowanych w całej Polsce, największa liczba porad ogniskuje się wokół problemów związanych z codziennymi uciążliwościami życia, takimi jak m.in. sprawy rodzinne, emerytalno-rentowe, mieszkaniowe, spory majątkowe, a także cały szereg problemów dotyczących finansów.
W przypadku spraw pracowniczych porady często dotyczą problemów związanych z niesłusznymi zwolnieniami z pracy i nieprawidłowymi wypłatami świadczeń pracowniczych.
– Mamy też dużo spraw z kategorii roszczeń finansowych i sporów własnościowych. Natomiast finanse to przede wszystkim zadłużenia obywateli wobec różnych instytucji – informuje Anna Magryta-Urban ze Stowarzyszenia APERTO, które prowadzi Biuro Porad Obywatelskich w Koszalinie.
Istnieje 10 podstawowych kategorii spraw, w rozwiązaniu których mogą pomóc doradcy Biura Porad Obywatelskich w Koszalinie, prowadzonego przez Stowarzyszenie APERTO:
1) kwestie, które załatwiamy w urzędach,
2) świadczenia, zasiłki, renty i emerytury,
3) opieka medyczna i świadczenia dla osób chorych, z niepełnosprawnością lub niesamodzielnych,
4) problemy w pracy,
5) sprawy związane z funkcjonowaniem i założeniem rodziny,
6) sprawy roszczeń majątkowych, podatków, pożyczek,
7) sprawy sporne w przypadku własności,
8) sprawy mieszkaniowe,
9) kwestie zadłużenia wobec banków, urzędów, spółdzielni mieszkaniowych, Skarbu Państwa i innych instytucji,
10) problemy ofiar przestępstw, podejrzanych i skazanych.
Więcej na ten temat w Gazecie Samorządu i Administracji