Starosta będzie zobowiązany do wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego po upływie dwumiesięcznego terminu na zawarcie umowy o nabycie praw do nieruchomości. Dziś decyzja ta zależy od jego swobodnego uznania. Będzie mógł też zezwolić na niezwłoczne zajęcie nieruchomości przez firmę wykonującą zadanie inwestycyjne. Takie rozwiązania przewiduje przyjęta przez Sejm nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami.
– Celem regulacji jest zmobilizowanie starosty do aktywności proinwestycyjnej. Praktyka wskazuje, że fakultatywność wszczęcia postępowania o wywłaszczenie jest przyczyną opóźnień w realizacji zadań gospodarczych już na etapie pozyskiwania nieruchomości – tłumaczy Anna Prigan, radca prawny z TGC Corporate Lawyers.
Z kolei Anna Oleksiewicz, prawnik z kancelarii Stopczyk & Mikulski, uważa, że przyspieszeniu ulegnie realizacja wielu przedsięwzięć, co jest szczególnie istotne w przypadku inwestycji finansowanych ze środków unijnych.
Zgodnie z nowymi regulacjami starosta będzie mógł zezwolić na niezwłoczne zajęcie nieruchomości przez przedsiębiorstwo wykonujące zadanie publiczne tuż po wydaniu decyzji o wywłaszczeniu. Ma być to możliwe nie tylko, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia bądź życia ludzkiego, lub też ze względu na inny interes społeczny. Uchwalone przepisy przewidują rozszerzenie katalogu tych przesłanek o przypadki uzasadnione „ważnym interesem gospodarczym”. Starosta zostanie też zobligowany do nadania decyzji o zajęciu nieruchomości rygoru natychmiastowej wykonalności. Oznacza to szybkie wejście inwestora na nieruchomość.
Paulina Cichalewska, prawnik z Kancelarii Prawnej Jerzy T. Pieróg, zwraca z kolei uwagę, że ustawa precyzuje też procedury oceny prawidłowości sporządzania operatu szacunkowego, wzmacniając gwarancje bezstronności rzeczoznawców majątkowych.
– Procedury tej dokonywać ma organizacja zawodowa rzeczoznawców majątkowych w terminie dwóch, a nie jak poprzednio trzech miesięcy, od dnia zawarcia umowy o dokonanie oceny, mając na względzie dwie zasady. Po pierwsze organizacja zawodowa wyznacza zespół oceniający w składzie co najmniej dwóch rzeczoznawców, po drugie w ocenie nie mogą brać udziału rzeczoznawcy, wobec których zachodzą przesłanki budzące wątpliwości co do ich bezstronności – tłumaczy nasz ekspert.
Nowe przepisy umożliwią wojewodzie, radzie lub sejmikowi decyzję o zbyciu najemcom lub dzierżawcom w trybie bezprzetargowym lokalu niemieszkalnego należącego do Skarbu Państwa lub samorządu.
2 miesiące – po upływie takiego terminu starosta będzie miał obowiązek wszcząć procedurę wywłaszczeniową