Sąd administracyjny zajmował się zaskarżoną przez wojewodę uchwałą rady gminy ustanawiającą regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie. Wojewoda – korzystając z przysługujących mu uprawnień nadzorczych zakwestionował część postanowień uchwały, ponieważ:
1. Część regulaminu miała postać słowniczka pojęć - jedne pojęcia stanowiły powtórzenie definicji ustawowych a inne doprecyzowywały pojęcia zdefiniowane w ustawach. Wojewoda stwierdził, iż „nie umieszcza się definicji legalnych, bez wyraźnego upoważnienia ustawowego”
2. W regulaminie uregulowano dodatkowe obowiązki właścicieli nieruchomości:
a) "właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku na częściach nieruchomości udostępnionych do użytku publicznego poprzez:
- uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników, podwórzy, przejść, bram, dróg publicznych itp.,
- podjęcie działań likwidujących lub co najmniej ograniczających śliskość chodnika, przy czym piasek, popiół lub inne materiały użyte do tych celów należy uprzątnąć z chodnika po ustaniu przyczyn ich użycia,
- usuwanie sopli lodu i śniegu z dachów, rynien i innych części nieruchomości, stwarzających zagrożenie dla przechodniów,
- zapobiegania przerastania traw i chwastów"
b) „obowiązek deratyzacji ciąży na właścicielu nieruchomości”
c) „właściciel psa zobowiązany jest do zapobiegania niekontrolowanemu rozmnażaniu się psów i kotów”.
Uregulowanie przez gminę powyższych obowiązków w regulaminie uznane zostało przez wojewodę za przekroczenie upoważnienia zawartego w art. 4 ust. 2, pkt 1-8 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
WSA częściowo uznał argumentację wojewody. Zwrócił jednak uwagę na to iż uchwała rady gminy jest nieważna tylko w przypadku jej sprzeczności z prawem. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia, ograniczając się do wskazania, że uchwałę lub zarządzenie wydano z naruszeniem prawa.
Odnosząc się do podniesionych przez wojewodę zarzutów dotyczących definiowania pojęć w regulaminie utrzymania porządku i czystości - WSA stwierdził iż co do zasady Rada Miejska podejmując uchwałę, będącą aktem prawa miejscowego, nie była upoważniona do powtarzania w tym akcie przepisów ustawowych. Jednakże niekiedy konieczne jest przytoczenie w uchwale rady gminy regulacji ustawowych, gdyż dzięki takiemu zabiegowi akt prawa miejscowego stanie się czytelny i zrozumiały dla jego adresatów.
Dopuszczalne jest - w opinii sądu - przytoczenie w uchwale rady gminy określonych regulacji ustawowych (definicji), o ile jest to konieczne dla uczynienia aktu prawa miejscowego czytelnym i zrozumiałym. Możliwe jest także zawarcie w uchwale takich definicji które nie są sprzeczne z aktami prawnymi wyższego rzędu o ile mieszczą się w katalogu spraw przekazanych gminie do uregulowania w treści regulaminu.
Zarzuty dotyczące przekroczenia kompetencji zostały natomiast przez sąd uwzględnione w całości. WSA przytoczył także orzeczenie WSA Bydgoszczy w wyroku z dnia 6 stycznia 2009 r. (II SA/Bd 611/08, LEX nr 509625) w którym sąd wskazał, że Rada Gminy nie ma prawnego umocowania do nałożenia na właścicieli nieruchomości obowiązków dotyczących utrzymywania w czystości innych miejsc niż chodnik i to tylko bezpośrednio przylegający do danej nieruchomości.
Ustawa nie daje także podstaw do określenia w uchwale podmiotu, który ma pokryć koszty deratyzacji. Uchwalenie, że "obowiązek deratyzacji ciąży na właścicielu nieruchomości" nie mieści się w delegacji ustawowej.
Obowiązki zapobiegania zbędnemu rozmnażaniu się psów i kotów nie należą do kategorii obowiązków, których celem jest ochrona przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi i pozostają bez związku z ochroną terenów przeznaczonych do wspólnego użytku przed zanieczyszczeniem przez zwierzęta – ta regulacja jest więc także sprzeczna z prawem.
II SA/Wr 401/09 - Wyrok WSA we Wrocławiu>>
Czytaj także: NIK: Gminy nie radzą sobie z odpadami>>
samorzad.infor.pl