O grodzkość Wałbrzycha, który został włączony do powiatu wałbrzyskiego w 2002 r., od dłuższego czasu zabiegały władze miasta. W październiku 2011 r. procedurę w sprawie zmiany statusu miasta wszczął minister właściwy ds. administracji publicznej.
W styczniu 2012 r. miejscy radni podjęli jednogłośnie uchwałę w sprawie przywrócenia Wałbrzychowi statusu miasta na prawach powiatu. W uzasadnieniu tej uchwały podkreślono m.in. straty poniesione przez Wałbrzych na skutek utraty statusu powiatu grodzkiego.
"Dotyczą one m.in. ogromnej wyrwy budżetowej w 9-letnim okresie, kiedy Wałbrzych najbardziej potrzebował impulsu rozwojowego, słabości decyzyjnej wobec dwuwładzy prezydenta i starosty oraz rozproszenia między czterema zarządcami kompetencji związanych z drogami, co skutkowało ruiną kluczowych dla miasta szlaków komunikacyjnych" - podkreślono w uzasadnieniu uchwały.
Według uchwały grodzki Wałbrzych ma szansę stać się drugim co do wielkości miastem na Dolnym Śląsku, nie tylko ze względów demograficznych. "Grodzkość jest efektywnym (...) modelem zarządzania przez jednego gospodarza. Z jednej strony ogranicza biurokrację i marnotrawstwo pieniędzy podatnika, z drugiej wyposaża samorząd w atuty decyzyjne i finansowe, co ma związek z większym o 100 milionów budżetem i szansą na dodatkowe środki zewnętrzne" - podkreślono.
Do tej pory Wałbrzych był największym miastem pozbawionym statusu miasta na prawach powiatu i jednocześnie jedyną ponad 100-tysięczną gminą, która tego statusu nie posiadała.
Prezydent Wałbrzych Roman Szełemej powiedział PAP, że przyznanie miastu praw powiatu to powrót do normalności. "W wymiarze praktycznym oznacza to zarządzanie miastem przez jednego gospodarza i odejście od uciążliwej dla mieszkańców dwuwładzy. Teraz miasto będzie mogło wprowadzić ład urbanistyczny w Wałbrzychu, gdzie do tej pory był w tej kwestii chaos. Odejdziemy od dualizmu zarządzania oświatą czy pomocą społeczną, łatwiej będzie walczyć z bezrobociem" - wyliczał prezydent.
W wymiarze gospodarczym i ekonomicznym przyznanie miastu praw powiatu oznacza - zdaniem prezydenta - zwiększenie budżetu Wałbrzycha o około 100 mln zł. "Wiąże się to z nowymi zadaniami, które przejmiemy" - zaznaczył.
Dodał, że istotniejsza jest jednak korzyść długoterminowa polegająca na efektywniejszym pozyskiwaniu przez miasta na prawach powiatu funduszy unijnych czy innych środków zewnętrznych. "W zbliżającej się perspektywie finansowej na lata 2014-2020 ośrodki regionalne, takie jak Wałbrzych, mają szansę stać się lokalnymi lokomotywami rozwoju. Bez grodzkości nie mielibyśmy tu szans" - powiedział Szełemej.
Centrum Informacyjne Rządu podało w komunikacie, że w związku z przyjętym rozporządzaniem ustalone zostały nowe granice powiatu wałbrzyskiego, który od początku przyszłego roku obejmować będzie gminy o statusie miasta: Boguszów-Gorce, Jedlina Zdrój i Szczawno-Zdrój oraz gminy: Czarny Bór, Głuszyca, Mieroszów, Stare Bogaczowice i Walim. (PAP)