1 listopada 2023 r. wchodzą w życie przepisy o usługach sąsiedzkich. Pozwalają gminom wypłacać wynagrodzenie dla osób pomagających swoim sąsiadom.
Na początek rząd przeznaczył 30 mln zł dla osób, które pomogą sąsiadom. Sąsiad musi jednak ukończyć 65 (osób samotnych, które nie mają małżonka i najbliższej rodziny).
UWAGA! Opiekunem nie może być członek rodziny albo krewny.
Z komunikatu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej
"Usługi sąsiedzkie będą mogły świadczyć osoby mieszkające blisko seniora potrzebującej wsparcia, wykonywać na zlecenie samorządów, będzie podpisana umowa".
Kto może skorzystać z usług sąsiedzkich?
Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Od 1 listopada 2023 r. usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania mogą być przyznane w formie usług sąsiedzkich. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.
Usługi opiekuńcze | Usługi sąsiedzkie |
Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem | Usługi sąsiedzkie obejmują pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, przez którą należy rozumieć formy wsparcia niewymagające specjalistycznej wiedzy i kompetencji, oraz, w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. |
Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.
Kto może wykonywać usługi sąsiedzkie?
Cechy, które powinna mieć osoba świadcząca takie usługi wskazuje art. 50 ust. 4a ustawy. Zgodnie z tym przepisem osobą wykonującą usługi sąsiedzkie może być osoba, która jest pełnoletnia. Z możliwości świadczenia usług sąsiedzkich wykluczono członków rodziny w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej, tj. osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące, jak również oddzielnie zamieszkujących małżonków, wstępnych i zstępnych.
Dodatkowo osoba pomagająca
- złożyła organizatorowi usług sąsiedzkich oświadczenie o zdolności pod względem psychofizycznym do świadczenia takich usług;
- zamieszkuje w najbliższej okolicy osoby, na rzecz której są świadczone usługi sąsiedzkie;
- ukończyła szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy;
- została zaakceptowana przez osobę, na rzecz której są świadczone usługi sąsiedzkie oraz przez organizatora usług sąsiedzkich.
WAŻNE! W przypadku nieukończenia szkolenia z zakresu pierwszej pomocy, organizacja szkolenia należy do organizatora usług sąsiedzkich, który będzie obowiązany do przeprowadzenia szkoleń z zakresu udzielania pierwszej pomocy. - niezależnie czy będzie nim gmina, czy inny podmiot realizujący zlecone przez gminę zadanie,
W powyższych warunkach znajduje się pojęcie nieostre „najbliższa okolica”. To, że jest ono nie do końca zdefiniowane, to świadomy zapis ustawodawcy. W projekcie ustawy nowelizującej czytamy:
„Celowo projektodawca nie zaproponował doprecyzowania sformułowania „najbliższej okolicy”, gdyż może być ono różnie pojmowane, w zależności od miejscowości, której będzie dotyczyć. W gminie wiejskiej najbliższą okolicą może okazać się inne gospodarstwo rolne oddalone o parę kilometrów, w małych miastach za najbliższą okolicą możemy rozumieć granicę danego miasta, w dużych miastach – granice osiedla.”