Wybory samorządowe odbędą się 7 kwietnia 2024 r. W pracach komisji wyborczych zaangażowane są tysiące osób. Z racji pełnienia funkcji członka komisji wyborczej przysługują określone uprawnienia. Jakie to są uprawnienia?
- Zwolnienie od pracy członka komisji wyborczej
- Dieta zryczałtowana
- Wyższe diety i zwrot kosztów podróży
- Zwrot kosztów przejazdów
- Świadczenie z tytułu wypadku
Zwolnienie od pracy członka komisji wyborczej
Członkowi komisji wyborczej, w związku z wykonywaniem zadań, przysługuje zwolnienia od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy. Oznacza to, że zwolnienia od pracy są pełnopłatne. Zarówno wynagrodzenie, jak i składki finansuje pracodawca.
Ponadto członek komisji ma prawo do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.
W razie zamiaru skorzystania ze zwolnienia od pracy członek komisji wyborczej jest zobowiązany, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy. Następnie, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, powinien dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań komisji. Dopiero na podstawie tego zaświadczenia pracodawca usprawiedliwi mu nieobecność w pracy.
Dieta zryczałtowana
Członkom komisji wyborczych przysługuje zryczałtowana dieta za czas związany z wykonywaniem zadań członka komisji. Zryczałtowana dieta przysługuje także członkom obwodowych komisji wyborczych za czas związany z przeprowadzeniem głosowania oraz ustaleniem wyników głosowania.
Zryczałtowana dieta przysługuje w następującej wysokości:
- 1500 zł dla przewodniczących terytorialnych komisji wyborczych;
- 1400 zł dla zastępców przewodniczących terytorialnych komisji wyborczych;
- 1300 zł dla członków terytorialnych komisji wyborczych;
- 900 zł dla przewodniczących obwodowych komisji wyborczych;
- 800 zł dla zastępców przewodniczących obwodowych komisji wyborczych;
- 700 zł dla członków obwodowych komisji wyborczych.
Wyższe diety i zwrot kosztów podróży
Zwolnienie od pracy to nie jedyne uprawnienie przysługujące członkom komisji wyborczych. Mają oni również prawo do diet oraz zwrotu kosztów podróży i noclegów.
Świadczenia te członkowie komisji wyborczych otrzymują na zasadach określonych w rozporządzeniu z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2190). Wysokość diety dla członków komisji wynosi półtorej diety ustalonej na podstawie przepisów rozporządzenia. Dieta pracownika w czasie podróży krajowej wynosi 45 zł, więc dieta członka komisji wyborczej wyniesie 67,50 zł.
Należności przysługujące członkom komisji wypłacane są na podstawie rachunków, oświadczeń i poleceń wyjazdu służbowego akceptowanych przez przewodniczącego albo, z jego upoważnienia, przez zastępcę przewodniczącego właściwej komisji.
Zwrot kosztów przejazdów
Członek komisji wyborczej ma prawo do zwrotu kosztów przejazdów lub dojazdu publicznymi środkami komunikacji. Jednakże w uzasadnionych przypadkach, związanych w zwłaszcza z brakiem możliwości przejazdu lub dojazdu publicznymi środkami komunikacji, członkowie komisji otrzymają zwrot kosztów przejazdu innymi środkami transportu zbiorowego lub - za zgodą przewodniczącego komisji - własnym samochodem osobowym, motocyklem lub motorowerem.
Zwrot nastąpi według stawek określonych w rozporządzeniu z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. Nr 27 poz. 271 ze zm.). Stawki za 1 kilometr przebiegu pojazdu nie mogą być wyższe niż:
- 0,89 zł dla samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika do 900 cm3;
- 1,15 zł dla samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3;
- 0,69 zł dla motocykla;
- 0,42 zł dla motoroweru.
I w tym przypadku należności są wypłacane na podstawie rachunków, oświadczeń i poleceń wyjazdu służbowego akceptowanych przez przewodniczącego właściwej komisji albo, z jego upoważnienia, przez zastępcę przewodniczącego.
Świadczenie z tytułu wypadku
Członkowie komisji wyborczych mają również prawo do zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu zadań tych komisji. Świadczenie to przysługuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (j.t. Dz. U. z 2020 r. poz. 984).
Podstawa prawna:
- art. 154 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2408)
- uchwała nr 30/2023 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 2 sierpnia 2023 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących członkom komisji wyborczych w wyborach do organów jednostek samorządu terytorialnego (M.P. z 2023 r. poz. 851)