Przede wszystkim wprowadzono rozwiązania, które usprawnią proces przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym oraz środków finansowych na przedsięwzięcia naukowe, a także zwiększą poziom umiędzynarodowienia prac badawczo-rozwojowych prowadzonych w Polsce.
Zmiany w zasadach przyznania kategorii naukowej jednostkom naukowym oraz przyznawania środków finansowych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) oraz Narodowe Centrum Nauki (NCN).
Obecnie nie jest możliwe pełne stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniach w sprawie przyznania kategorii naukowej jednostkom naukowym oraz w postępowaniach w sprawie przyznania środków finansowych, prowadzonych w NCBiR oraz NCN. Chodzi o specyfikę prowadzonych postępowań, w tym szczególny sposób merytorycznej oceny wniosków dokonywanej przez ekspertów.
W nowych regulacjach (w odniesieniu do wskazanych postępowań) przewidziano częściowe wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. W ten sposób wyeliminowano wątpliwości prawne – wynikające z odmiennego sposobu przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym oraz środków finansowych przez NCBiR i NCN – w stosunku do reguł określonych w Kpa. Zapewni to przyspieszenie i zracjonalizowanie procesu oceny wniosków składanych w tych postępowaniach.
Zobacz również: Reforma oświaty
Pobudzenie innowacyjności
Obecnie o zwiększenie dotacji statutowej mogą ubiegać się jednostki naukowe w przypadku szczególnych potrzeb, wynikających z prowadzonych badań naukowych lub prac rozwojowych, przy uwzględnieniu znaczenia tych badań dla rozwoju gospodarczego.
Projekt umożliwi uwzględnianie przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego – przy podejmowaniu decyzji o zwiększeniu dotacji na utrzymanie potencjału badawczego – potrzeb związanych z komercjalizacją wyników badań naukowych lub prac rozwojowych oraz wpływu działań prowadzonych przez jednostkę na wzrost innowacyjności gospodarki.
Rozszerzenie katalogu zadań finansowanych z budżetu nauki
Obecnie wydawcy czasopism, w tym uczelnie i jednostki naukowe, którzy zapewniają otwarty dostęp do publikowanych czasopism przez internet, mogą otrzymać z budżetu nauki środki na realizację zadań umożliwiających podniesienie poziomu naukowego i umiędzynarodowienia wydawanych publikacji oraz upowszechniania informacji o wynikach badań naukowych lub prac rozwojowych.
Dofinansowanie obejmuje w szczególności: udział zagranicznych recenzentów w ocenie publikacji; udział zagranicznych naukowców w składzie rady naukowej czasopism; stworzenie anglojęzycznej wersji wydawanych publikacji; digitalizację publikacji i monografii naukowych; wdrożenie procedur zabezpieczających oryginalność publikacji naukowych.
Proponowane zmiany umożliwią finansowanie większego zakresu działań, związanych z wydawaniem czasopism i monografii naukowych, służących upowszechnianiu wyników najnowszych badań naukowych lub prac rozwojowych w celu wprowadzania ich do obiegu międzynarodowego. Przyznawanie środków finansowych będzie zależeć od poziomu czasopism i monografii oraz ich znaczenia dla rozwoju nauki oraz innowacyjności polskiej gospodarki.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Z kolei od 1 stycznia 2018 r. powinny obowiązywać zmienione przepisy dotyczące finansowania działalności upowszechniającej naukę. Do postępowań w sprawie przyznania środków finansowych na projekty zakwalifikowane do finansowania w konkursach, wszczętych i nie zakończonych przed wejściem w życie nowych regulacji – będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe.