Nauczyciel jest dostępny 1 godzinę tygodniowo w szkole dla ucznia albo rodzica. Nauczyciele z małą liczbą godzin pracy taki czas dla rodziców i uczniów muszą wygospodarować raz na dwa tygodnie. Nowelizacja zmienia sytuację prawną tej drugiej grupy nauczycieli.
Nowe zasady wprowadza ostatnia nowelizacja Karty nauczyciela. W praktyce nowe przepisy będą stosowane od 1 września 2023 r. (trwają końcowe prace nad nimi w parlamencie).
Co to są godziny czarnkowe
W ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów. I jednym z obowiązków tak kwalifikowanych przez Kartę Nauczyciela są tzw. godziny czarnkowe.
Nauczyciel jest w czasie tych godzin do dyspozycji rodziców ucznia w szkole albo ucznia. W trakcie tego czasu - odpowiednio do potrzeb - prowadzi konsultacje dla uczniów, wychowanków lub ich rodziców.
Zasadą jest 1 godzina tygodniowo takich konsultacji, ale w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć – w wymiarze 1 godziny w ciągu 2 tygodni.
Godziny czarnkowe po nowelizacji Karty Nauczyciela
Do Karty nauczyciela zostaje dodany nowy art. 42 ust. 2g o treści:
2g. W przypadku nauczyciela, który w ramach stosunku pracy prowadzi:
1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz w wymiarze niższym niż 6 godzin tygodniowo lub
2) wyłącznie zajęcia w formach pozaszkolnych lub zajęcia w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia lub szkole policealnej, bez względu na wymiar zatrudnienia
– wymiar dostępności nauczyciela w szkole, o której mowa w ust. 2f, ustala dyrektor szkoły odpowiednio do potrzeb, z tym że wymiar ten nie może być wyższy od wymiaru określonego w ust. 2f, a dostępność nauczyciela w szkole oraz inne zajęcia i czynności realizowane przez niego w ramach stosunku pracy nie mogą przekroczyć maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy obowiązującego tego nauczyciela.
Tak zmiany uzasadnili ich autorzy:
„Wprowadzone rozwiązanie wymaga uelastycznienia w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w bardzo niskim wymiarze zajęć, w przypadku których dostępność mogłaby być realizowana w odpowiednio niższym wymiarze, w zależności od potrzeb. Proponuje się, aby w przypadku nauczyciela, który prowadzi zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz w wymiarze niższym niż 6 godzin tygodniowo, wymiar dostępności nauczyciela w szkole ustalał dyrektor szkoły odpowiednio do potrzeb. Ustalając ten wymiar dyrektor szkoły musi mieć jednak na uwadze, że nie może być on wyższy od wymiaru określonego w art. 42 ust. 2f ustawy – Karta Nauczyciela, zaś dostępność nauczyciela w szkole oraz inne zajęcia i czynności realizowane przez nauczyciela w ramach stosunku pracy nie mogą przekraczać obowiązującego tego nauczyciela maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy.”
WAŻNE! Takie same zasady ustalania wymiaru dostępności nauczyciela w szkole wprowadza się dla nauczyciela, który w ramach stosunku pracy prowadzi wyłącznie zajęcia w formach pozaszkolnych lub zajęcia w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia lub szkole policealnej, jednak bez względu na wymiar zatrudnienia.
Specyfika pracy w tych jednostkach uzasadnia ustalenie tego wymiaru w innych okresach niż 1 tydzień.