Prokura.
Zmiany wprowadzone do KSH obejmują między innymi regulacje dostosowujące dotychczasowe przepisy do wprowadzonego do Kodeksu Cywilnego nowego rodzaju prokury, tzw. prokury łącznej niewłaściwej obejmującej umocowanie prokurenta do dokonywania czynności także albo wyłącznie wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania spółki osobowej.
Prawa wspólników mniejszościowych.
Do KSH wprowadzono również kilka ułatwień dla wspólników mniejszościowych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w wykonywaniu uprawnień do zwoływania zgromadzenia wspólników i uzupełniania jego porządku obrad.
Nowe brzmienie art. 236 § 1 KSH doprecyzowuje, że wspólnicy występujący o zwołanie zgromadzenia wspólników, mogą jednocześnie żądać umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia, którego zwołania żądają.
Zmiana ta wyklucza, możliwą w poprzednim stanie prawnym, wykładnię przepisu, zgodnie z którą zarząd mógłby spełnić żądanie wspólników zwołując zgromadzenie i nie uwzględniając zaproponowanego przez wspólników porządku obrad.
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Do art. 236 KSH dodano także § 11 na podstawie którego obniżono dotychczasowy próg udziału w kapitale zakładowym spółki uprawniający do żądania umieszczenia określonych spraw w porządku obrad zgromadzenia wspólników (do 1 stycznia 2017 roku udział wspólników żądających uzupełnienia porządku obrad wynosił 1/10 kapitału zakładowego, nowelizacja obniża ten próg do 1/20). Próg określony w § 11 stanowi normę semiimperatywną, tj. dopuszczającą przyznanie w umowie spółki uprawnienia do uzupełniania porządku wspólnikom reprezentującym niższy niż 1/20 udział w kapitale zakładowym. Niedopuszczalne jest więc zatem ustalenie progu od którego przysługuje uprawnienie do uzupełnienia porządku obrad na poziomie przekraczającym 1/20.
W związku z przedmiotową nowelizacją istnieje ryzyko uznania postanowień umów spółek powielających dotychczasowe przepisy KSH dotyczące udziału w kapitale zakładowym uprawniającego do żądania uzupełnienia porządku obrad na poziomie 1/10 za nieważne.
Zmiana może również wpłynąć na praktykę transakcyjną (umowy typu joint venture, transakcje M&A) gdzie uwzględnienia wymagać będzie obniżony próg udziału w kapitale zakładowy dający wspólnikom mniejszościowym istotne uprawnienia.
Dodatkowo wprowadzono 3-tygodniowy termin na złożenie pisemnego żądania przez wspólników, a także zobowiązano zarząd do wprowadzenia zmian w porządku obrad i powiadomienia o nich w trybie przewidzianym dla zwoływania zgromadzenia wspólników.
Kolejnym uprawnieniem mającym na celu poprawę ochrony wspólników mniejszościowych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wprowadzonym przez ww. ustawę jest dopuszczenie możliwości zwrócenia się przez wspólników, na żądanie których zostało zwołane zgromadzenie (z upoważnienia sądu) do sądu rejestrowego o zwolnienie z obowiązku pokrycia kosztów nałożonych uchwałą zgromadzenia (nowe brzmienie art. 237 § 2 KSH). Przed wejściem w życie przedmiotowej nowelizacji koszty zwołania i odbycia zgromadzenia zwołanego przez uprawnionych wspólników z upoważnienia sądu rejestrowego ponosili zwołujący wspólnicy, bez możliwości zwolnienia z ponoszenia tych kosztów, chyba że podjęto uchwałę o ponoszeniu kosztów takiego zgromadzenia przez spółkę. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym, w sytuacji gdy podjęto uchwałę o poniesieniu kosztów zgromadzenia przez wspólników, wspólnicy zobowiązań do poniesienia kosztów zgromadzenia (wspólnicy zwołujący zgromadzenie) mogą zwrócić się do sądu rejestrowego o zwolnienie z obowiązku pokrycia takich kosztów. Nie jest jasne czy w obowiązującym stanie prawnym uprawnienie do wnioskowania o zwolnienie z kosztów zwołania i odbycia zgromadzenia wspólników przysługuje wspólnikom również w sytuacji gdy uchwała o ponoszeniu przez nich kosztów nie została podjęta (literalne brzmienie znowelizowanego przepisu wskazuje jedynie na zwolnienie z obowiązku pokrycia kosztów nałożonych uchwałą zgromadzenia, natomiast brzmienie art. 237 § 2 zd. 1 KSH pozwala przyjąć, że wspólnicy ponoszą takie koszty niezależnie od podjęcia jakiejkolwiek uchwały).
Dokument akcji.
Znowelizowano również wymagania dotyczące obligatoryjnych elementów dokumentu akcji.
Zrezygnowano z obowiązku opatrywania dokumentów akcji pieczęcią spółki.
W dotychczasowym stanie prawnym brak pieczęci spółki powodował nieważność dokumentu akcji (nowe brzmienie art. 328 § 2 KSH). Zmiana ta ma na celu odformalizowanie wystawiania dokumentu akcji i złagodzenie przesłanek nieważności dokumentu akcji. Ustawodawca trafnie przyjął, że opatrzenie dokumentu pieczęcią nie powoduje współcześnie podniesienia jego wiarygodności wobec powszechnej dostępności uzyskania pieczęci o dowolnej treści.
Dywidenda w spółkach publicznych.
Zmianie uległy również przepisy dotyczące wypłaty dywidendy w spółkach publicznych.
Zgodnie ze znowelizowanym art. 348 § 4 KSH dzień dywidendy w spółce publicznej może być wyznaczony na dzień przypadający nie wcześniej niż pięć dni i nie później niż trzy miesiące od dnia powzięcia uchwały. W stanie prawnym przed 1 stycznia 2017 roku termin wypłaty dywidendy przez spółki publiczne był uregulowany wyłącznie w dobrych praktykach spółek notowanych na GPW czy NewConnect.
Ustawodawca rezygnuje w ten sposób z niewiążącej regulacji opierającej się na zasadzie „stosuj albo wyjaśnij” (comply or explain) na rzecz regulacji rangi ustawowej.
Dzień przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną.
Nowelizacja KSH zawiera również zmianę dostosowującą przepis dotyczący dnia przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową do nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Ujawnienie sprzeczności interesów członka zarządu i spółki.
Ustawa nowelizująca wprowadza także, obok istniejącego już obowiązku wstrzymania się od udziału w rozstrzyganiu spraw w których zachodzi sprzeczności interesów spółki z interesami członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście, obowiązek ujawnienia przez członka zarządu takiej sprzeczności interesów. Niejasne pozostaje niestety w jakim trybie, w jaki sposób oraz w jakim zakresie członek zarządu powinien sprzeczność interesów ujawnić. Zmiana nie określa również wobec kogo powinno nastąpić ujawnienie sprzeczności interesów. Wydaje się jednak, że uprawnionymi do odebrania oświadczenia o istnieniu sprzeczności interesów są pozostali członkowie zarządu na co wskazano również w uzasadnieniu do projektu ww. ustawy.
Paweł Bochnia // trainee attorney-at-law
Marek Wojnar // attorney-at-law / managing partner