Od 1 stycznia 2007 r. obowiązuje ustawa z dnia 7 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2006 r. nr 249, poz. 1828). Niektóre z przepisów tej ustawy będą obowiązywały od początku 2008 r. Wśród nich znajdują się między innymi przepisy dotyczące podatku od posiadania psów.
W obecnym stanie prawnym podatek od posiadania psów jest świadczeniem obligatoryjnym, uregulowanym w powołanej ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. Obligatoryjny charakter tego świadczenia determinuje fakt, iż rada gminy nie może uchylić ustawowego obowiązku płacenia tego podatku. Natomiast rada gminy jest ustawowo zobowiązana do podjęcia uchwały, w której określa wysokość stawek podatku od posiadania psów, zasady ustalania, poboru oraz terminy płatności tego podatku.
Fakultatywny charakter opłaty
W pierwszej kolejności przyszłe zmiany będą polegać na zastąpieniu określenia podatek od posiadania psów sformułowaniem - opłata od posiadania psów. Tym samym opłata ta dołączy do katalogu opłat lokalnych (opłaty targowej, miejscowej, administracyjnej). Zmiana terminologii była konieczna, bowiem zachowanie podatku od posiadania psów, mimo zmiany jego charakteru na fakultatywny, naruszałoby przepisy Konstytucji RP formułujące zasadę ustanawiania podatków wyłącznie w drodze ustawowej.
Opłaty obligatoryjne - targowa i miejscowa - mają cechy właściwe podatkom. Z kolei opłata administracyjna, a w przyszłości także opłata od posiadania psów, będą jedynymi świadczeniami z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych o fakultatywnym charakterze.
Zastąpienie przedmiotowego podatku fakultatywną opłatą od posiadania psów uzasadniane było po pierwsze tym, że jest duże zróżnicowanie uchwalanej przez rady gmin stawki podatku od posiadania psów (w 2007 roku stawka wynosi: np. w Warszawie - 1 zł, we Wrocławiu - 40 zł, w Poznaniu - 53 zł), po drugie, ze względu na związane z tym zróżnicowanie wysokości wpływów do budżetów poszczególnych gmin.
Fakultatywny charakter tej opłaty oznacza, że o jej wprowadzeniu na terenie danej gminy zdecyduje rada gminy - podejmując uchwałę w sprawie opłaty od posiadania psów. Wprowadzając opłatę, rada gminy jednocześnie określi zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek tej opłaty. Będzie mogła również wprowadzić dodatkowe, obok ustawowych, zwolnienia z opłaty.
Z kolei brak odpowiedniej uchwały będzie oznaczać rezygnację z wprowadzenia na obszarze danej gminy opłaty, a tym samym brak podstaw prawnych do jej pobierania od mieszkańców gminy posiadających psa.
Niezależnie od podjętej decyzji, rady gmin powinny uchylić dotychczasowe uchwały określające wysokość stawki, zasady ustalania i poboru oraz terminy i sposób płatności podatku, albowiem będą one (od 1 stycznia 2008 r.) niezgodne z nowymi przepisami.
Górna granica stawki opłaty
W kwestii wysokości górnej granicy stawki opłaty zwrócić należy uwagę, iż obecnie rada gminy, ustalając wysokość stawki podatku od posiadania psów, związana jest ustawowym ograniczeniem kwotowym, zgodnie z którym stawka podatku od jednego psa nie może przekraczać w 2007 roku 53,69 zł rocznie. Natomiast stawka przyszłej opłaty od posiadania psów, w przypadku jej wprowadzenia, nie może przekroczyć w 2008 roku - 100 zł rocznie od jednego psa. W gminach, w których wprowadzona zostanie opłata, a które skorzystają z określenia wysokości opłaty w jej górnych granicach, posiadanie psa może okazać się naprawdę luksusem. Znaczące podwyższenie górnej granicy stawki opłaty od posiadania psów uzasadniano wysokimi kosztami poboru tej opłaty oraz koniecznością zapewnienia gminom środków finansowych na prowadzenie działalności w zakresie utrzymania czystości na ich terenie.
Wprowadzić czy nie wprowadzić
Niedaleka przyszłość pokaże, jak wiele spośród gmin, w związku z oczekującymi na wejście w życie zmianami przepisów, zrezygnuje z możliwości wprowadzenia na swoim terytorium opłaty od posiadania psów. Pierwszych decyzji w tym zakresie należy się spodziewać w ostatnich miesiącach bieżącego roku. Nie budzi wątpliwości, iż obecny podatek od posiadania psów ma marginalne znaczenie dla budżetu gmin (stanowiąc niewielki procentowy udział w dochodach ogółem). Wydaje się, iż podjęcie przez gminę decyzji o wprowadzeniu opłaty powinno być poprzedzone przede wszystkim oceną kosztów jego poboru w stosunku do wpływów z tego tytułu do budżetu gminy.
WOJCIECH MROZEK
PODSTAWA PRAWNA
- Ustawa z dnia 7 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2006 r. nr 249, poz. 1828).