Marcin Łoś
radca prawny z kancelarii Galicki, Litwiński, Chechlińska Łoś, Radcowie Prawni
Przepisy art. 15-16 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych regulujące problematykę opłaty targowej wywołują liczne wątpliwości interpretacyjne. Redakcja tych przepisów uniemożliwia często wskazanie kręgu osób zobowiązanych do ponoszenia opłaty targowej, co tworzy istotny obszar ryzyka dla stosunkowo szerokiego kręgu sprzedawców (również sprzedawców jednorazowych). Na niejednoznaczność przepisów dotyczących opłaty targowej wskazują zarówno przedstawiciele doktryny, jak również NSA w licznych wyrokach podnosząc, że przepisy te powinny wprowadzać jasne normy zachowań, aby sprzedawca - po zapoznaniu się z ich treścią - wiedział, czy dokonując sprzedaży w danym miejscu jest zobowiązany do uiszczenia opłaty targowej.
Pierwsza wątpliwość pojawia się w związku z interpretacją pojęcia dokonywanie sprzedaży. W tym zakresie należy odwołać się do stanowiska doktryny znajdującej potwierdzenie w orzecznictwie NSA, zgodnie z którym dokonywanie sprzedaży to zarówno faktyczna sprzedaż danego towaru, jak również wystawienie danego towaru, na sprzedaż z oznaczeniem ceny, mimo że do faktycznej sprzedaży (przeniesienia własności towaru, jego wydania oraz zapłacenia ceny) nie doszło.
Kolejną kwestią jest konieczność zdefiniowania pojęcia targowiska dla celów ustalenia, czy handel w tym miejscu podlega opłacie targowej. W art. 15 ust. 2 ustawodawca wprowadził co prawda legalną definicję targowiska, zgodnie z którą targowiskami są wszelkie miejsca, w których jest prowadzony handel. Obowiązek podatkowy w zakresie opłaty targowej dotyczy wszystkich podmiotów sprzedających we wszelkich miejscach, również targowiskach prywatnych. Z powyższego wynika, iż definicja targowiska jest bardzo szeroka - umożliwia pobranie na rzecz gminy opłat targowych wszędzie tam, gdzie prowadzony jest handel, bez względu na to, gdzie jest prowadzony, bez względu na to, kto jest właścicielem targowiska i czy jest ono prowadzone w miejscu do tego przeznaczonym i na podstawie stosownej koncesji (tak: Etel Leonard, Presnarowicz Sławomir w: Komentarz do art. 15 ustawy, Podatki i opłaty samorządowe. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC).
Kolejnym przepisem, który wprost odnosi się do kwestii zwolnienia z obowiązku ponoszenia opłaty targowej, jest art. 16 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z którym zwalnia się od opłaty targowej osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach.
Należy podkreślić, że przesłanką zwolnienia podmiotu zobowiązanego co do zasady (tj. sprzedawcy dokonującego sprzedaży na targowisku) od ponoszenia opłaty targowej jest posiadanie statusu podatnika podatku od nieruchomości, przy jednoczesnym założeniu, iż podatek ten ma związek z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach. Innymi słowy może powstać sytuacja, iż od przedmiotów opodatkowania położonych na targowisku pobierany jest podatek od nieruchomości, ale osoba dokonująca sprzedaży tymi podmiotami nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości - jest zobowiązana do ponoszenia opłaty targowej.
Podsumowując, należy przychylić się do poglądu wyrażonego przez ministra finansów w Biuletynie Skarbowym rok 2003, nr 2, str. 14, zgodnie z którym, jeżeli osoby prowadzące handel w obiektach budowlanych (stanowiących budynki bądź budowle w rozumieniu ustawy) nie są podatnikami podatku od nieruchomości od tych przedmiotów opodatkowania, będą obowiązane do ponoszenia opłaty targowej od dokonywanej sprzedaży.
AT