ElŻbieta Chojna-Duch
podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.) wyłączeniu z podatku od nieruchomości podlegają grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle, z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad płatnych. Wyłączenie to nie obejmuje natomiast dróg wewnętrznych.
Zgodnie z art. 4 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. nr 203, poz. 1966 ze zm.) wpływy z podatku od nieruchomości stanowią dochód własny gminy. Rada gminy, ustalając stawki podatku od nieruchomości, może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania. Może zatem ustalić niższą niż przewidziana w ustawie stawkę podatku od nieruchomości dla gruntów wykorzystywanych jako drogi wewnętrzne. Rada gminy ma również możliwość wprowadzania zwolnień przedmiotowych z podatku od nieruchomości, a więc może wprowadzić zwolnienie dla dróg wewnętrznych.
Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego subwencja ogólna dla gmin składa się z części: wyrównawczej, równoważącej i oświatowej. W skład części wyrównawczej subwencji ogólnej dla gmin wchodzą kwota podstawowa oraz kwota uzupełniająca.
Wysokość kwoty podstawowej części wyrównawczej subwencji ogólnej uzależniona jest od wielkości dochodów podatkowych, możliwych do uzyskania przez gminę w roku poprzedzającym rok bazowy oraz liczby mieszkańców faktycznie zamieszkałych w gminie. Do dochodów, które jednostka samorządu terytorialnego może uzyskać, zalicza się także skutki finansowe wynikające z zastosowania przewidzianych w przepisach prawa podatkowego ulg podatkowych i ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.
Skutki finansowe wynikające z uchwał organów jednostek samorządu terytorialnego określających niższe stawki podatków, oraz skutki finansowe decyzji, wydanych przez organy podatkowe, nie stanowią podstawy do zwiększenia części wyrównawczej subwencji ogólnej. Podstawę do wyliczenia części wyrównawczej subwencji ogólnej stanowi potencjał dochodowy gmin, na który składają się wykazywane przez gminy w sprawozdaniu z wykonania dochodów podatkowych (Rb-PDP).
Jeżeli gmina - w ramach posiadanych kompetencji - obniży stawkę podatku bądź udzieli ulg np. w podatku od nieruchomości, to wówczas skutek finansowy takiej decyzji i tak zostanie wykazany przez gminę w sprawozdaniu Rb-PDP (jako skutek decyzji gminy o udzieleniu ulgi lub obniżeniu stawki, a nie jako wykonany dochód z danego tytułu).
Omawiana ulga będzie miała taki sam wpływ na wielkość wskaźnika dochodów podatkowych na jednego mieszkańca jak dochody wykonane, bowiem przy ustalaniu części wyrównawczej subwencji ogólnej dla gmin sumowaniu podlegają kwoty wykazywane w stosownych sprawozdaniach.
To, czy gmina otrzyma w ramach subwencji ogólnej kwotę wyrównawczą czy też nie, uzależnione jest jedynie od tego, jak ukształtuje się wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w kraju (wskaźnik Gg) i w tej gminie (wskaźnik G).
Wysokość kwoty uzupełniającej (wchodzącej w skład części wyrównawczej dla gmin) uzależniona jest od gęstości zaludnienia w gminie, w relacji do średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochodu gminy na jednego mieszkańca. Kwotę uzupełniającą otrzymują tylko te gminy, w których gęstość zaludnienia jest niższa od średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochód podatkowy na jednego mieszkańca gminy jest nie wyższy niż 150 proc. średniego dochodu podatkowego na jednego mieszkańca kraju.
Natomiast skutki ulg i zwolnień ustawowych udzielanych przez gminy nie są ujmowane w sprawozdaniu Rb-PDP i nie są wliczane do potencjału dochodowego gminy. Nie powodują więc wzrostu wskaźnika G, a w konsekwencji - w przypadku gmin, których wskaźnik G jest niższy od 92 proc. wskaźnika Gg - spadku kwoty podstawowej części wyrównawczej subwencji ogólnej (na podstawie odpowiedzi na interpelację 1183).
KW
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.).
• Art. 4 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. nr 203, poz. 1966 ze zm.).