ABC podatków – uprawnienia podatnika

Znajomość praw podatnika ułatwia wywiązywanie się z zobowiązań podatkowych oraz dostarcza informacji czego podatnik może oczekiwać i domagać się ze strony organu podatkowego. Poniżej znajduje się opis podstawowych praw podatnika.

Prawo do zwrotu nadpłaty podatku

Nadpłata powstaje w przypadku zapłacenia podatku nienależnego (tzn. pomimo że nie było obowiązku jego zapłaty) lub w wysokości wyższej niż wymagana. Nadpłatą jest również sytuacja, w której płatnik (tj. pracodawca lub organ rentowy) pobrał podatek nienależny lub pobrał go w wysokości wyższej od należnej.

W tych sytuacjach podatnik ma prawo złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. Nadpłata, wraz z jej oprocentowaniem, podlega zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych, wraz z odsetkami za zwłokę, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlega zwrotowi z urzędu. Można także złożyć wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

W sytuacji gdy osoba nie jest obowiązana do posiadania rachunku bankowego, zwrot nadpłaty następuje w gotówce. Otrzymanie zwrotu na rachunek bankowy wiąże się ze złożeniem w urzędzie skarbowym formularza NIP-3 (lub NIP-1), ze wskazanym numerem rachunku bankowego. W przypadku zwrotu przekazem pocztowym nadpłata pomniejszana jest o koszty jej zwrotu.

W przypadku niedotrzymania przez organ podatkowy terminu zwrotu nadpłaty przysługuje oprocentowanie w wysokości równej wysokości odsetek za zwłokę, pobieranych od zaległości podatkowych.

Prawo do korekty deklaracji (zeznania)

Jeżeli przy sporządzaniu deklaracji (zeznania) podatnik popełnił błąd dotyczący określenia wysokości zobowiązania podatkowego, wysokości kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku oraz innych danych zawartych w ich treści - ma prawo złożyć korektę deklaracji (zeznania). Prawo do korekty ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej (w zakresie zobowiązań podatkowych, których dotyczy postępowanie lub kontrola).

Skorygowanie błędu następuje przez złożenie korygującej deklaracji razem z pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. Należy przy tym pamiętać żeby zapłacić zaległy podatek lub zwrócić nadpłatę (którą podatnik nienależnie wykazał i otrzymał jej zwrot) - wraz z odsetkami. Jeżeli w wyniku korekty deklaracji zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty, zwrotu podatku lub wysokości straty nie będzie przekraczała 1000 zł to w przypadku błędów rachunkowych i oczywistych omyłek, korekty deklaracji dokona organ podatkowy. Podatnik otrzymuje wówczas uwierzytelnioną kopię korekty do akceptacji – z prawem wniesienia sprzeciwu. W przypadku braku wniesienia sprzeciwu korekta wywołuje te same skutki prawne jak korekta złożona przez podatnika. W przypadku złożenia skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem jej przyczyn (z wyjątkiem korekt składanych w związku z kontrolą podatkową lub czynnościami sprawdzającymi) i zapłacenia w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty zaległości podatkowej podatnik może zastosować obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości ¾ podstawowej stawki odsetek za zwłokę.

Prawo do żądania zaświadczenia

Jeżeli określony przepis prawa wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego, lub podatnik posiada interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego, może żądać wydania przez organ podatkowy zaświadczenia (np. zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach). Zaświadczenie powinno być wydane nie później niż w terminie 7 dni. Organ podatkowy może wydać zaświadczenie jedynie w granicach żądania podatnika.

Prawo do ochrony danych

Indywidualne dane zawarte w deklaracjach podatkowych oraz we wszelkich innych dokumentach i informacjach składanych do organu podatkowego, a także dane wynikające z akt spraw podatkowych, są objęte tajemnicą skarbową. Bezprawne ujawnienie tych informacji podlega odpowiedzialności karnej.

Prawo do ulg w spłacie zobowiązań podatkowych

W przypadku gdy podatnik rozlicza się za pośrednictwem płatnika (uzyskuje dochody ze stosunku pracy, emerytury, renty itp.), może wystąpić do organu podatkowego z wnioskiem o zwolnienie płatnika (pracodawca, ZUS) z obowiązku pobrania podatku. Składając taki wniosek podatnik musi wykazać, że pobranie podatku zagraża jego ważnym interesom, a w szczególności egzystencji, lub uprawdopodobnić, że pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy. W przypadku samodzielnej wpłaty zaliczki na podatek, organ podatkowy - na wniosek podatnika - może również ograniczyć pobór zaliczek na podatek. Osoba musi jednak uprawdopodobnić, że zaliczki, obliczone według zasad określonych w ustawach podatkowych, byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego od dochodu przewidywanego na dany rok podatkowy.

Zobacz serwis: Podatki i opłaty

Jeśli przemawia za tym ważny interes lub interes publiczny, można również zwrócić się do organu podatkowego z wnioskiem: o odroczenie terminu płatności podatku lub zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, o rozłożenie na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, o umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej (jest to opłata ustalana za korzystanie z układu ratalnego lub odroczenia). Ulgi te przyznawane są wyjątkowo, tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Osoby prowadzące działalność gospodarczą pełen katalog dopuszczalnych przeznaczeń pomocy udzielanej przez organ podatkowy mogą znaleźć w przepisach ustawy – Ordynacja podatkowa.

Prawo do pisemnej interpretacji

W przypadku wątpliwości jak zastosować przepisy prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, można zwrócić się z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji (interpretacji indywidualnej). Pisemnej interpretacji przepisów dokonują w imieniu Ministra Finansów dyrektorzy izb skarbowych w Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu i Warszawie. Przed wysłaniem wniosku należy sprawdzić, który dyrektor izby skarbowej jest właściwy według danego miejsca zamieszkania lub adresu siedziby. Występując z takim zapytaniem, należy wyczerpująco przedstawić stan faktyczny albo zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Z zapytaniem nie można się zwrócić, jeżeli: przedstawione elementy stanu faktycznego są w dniu złożenia wniosku o interpretację przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Zobacz również: Forum

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku kilku odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Jeżeli zapłacona opłata jest nienależna, to wówczas jej zwrot nastąpi nie później niż w terminie 7 dni od dnia zakończenia postępowania w sprawie wydania interpretacji.

Prawo do ustanowienia pełnomocnika do podpisania zeznania (deklaracji)

Do podpisania zeznania (deklaracji) można ustanowić pełnomocnika. Podpisanie deklaracji przez pełnomocnika zwalnia podatnika z obowiązku podpisania deklaracji (jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej).

Podstawa prawna:
• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. nr 137 poz. 926).

Źródło: MF

Sektor publiczny
Rosyjski szpieg dostał dostęp do akt śledztwa przeciwko niemu. Zgodnie z prawem? Przeglądał je w kancelarii tajnej ABW i w siedzibie prokuratury
06 wrz 2024

Rosyjski szpieg Paweł Rubcow, zanim został wydany Rosji, otrzymał od prokuratury i ABW dostęp do materiałów śledztwa przeciwko niemu, także tajnych, choć prokuratura mogła mu odmówić z powodu "ochrony interesów państwa" - napisał 5 września 2024 r. dziennik "Rzeczpospolita". Zdaniem prezydenta Andrzeja Dudy obowiązujące obecnie w Polsce przepisy pozwalają, aby nie dopuścić zatrzymanego do akt; zwłaszcza, jeżeli są one ściśle tajne.

W szkołach ruszył program dobrowolnych szczepień przeciw wirusowi HPV. Szczepionka może uchronić przed zachorowaniem na raka
05 wrz 2024

Od 1 września 2024 r. ruszył wspólny program MEN i MZ szczepień przeciw wirusowi HPV. Szczepienia dostępne są dla dzieci po ukończeniu 9. roku życia do ukończenia 14. roku życia. Za zgodą rodziców szczepienie może odbyć się w szkole.

mObywatel: Funkcjonalności aplikacji są stale rozwijane. Trwają prace na ePłatnościami
05 wrz 2024

Mobilna aplikacja mObywatel jest stale rozwijana. Do końca 2025 r. ma być zaimplementowana usługa ePłatności. Dzięki temu za pośrednictwem mObywatela będzie można opłacać urzędowe zobowiązania np. podatek od nieruchomości.

500 plus z NFZ u dentysty. Mało kto o tym wie. Jak skorzystać? Jakie zabiegi obejmuje?
05 wrz 2024

Usuwanie kamienia nazębnego to podstawowy zabieg higieniczny dostępny w ramach NFZ. Roczne, bezpłatne wizyty profilaktyczne u dentysty pozwalają zaoszczędzić nawet 500 złotych. Jakie usługi są wliczone w ten pakiet? Oto szczegóły.

Godziny lekcyjne skrócone do 30 minut. Powodem wrześniowe upały. MEN zapowiada zmianę przepisów
04 wrz 2024

Dyrektorzy niektórych szkół w Polsce skrócili zajęcia lekcyjne z 45 do 30 minut z powodu wysokich temperatur panujących na początku roku szkolnego 2024/2025. Ministra edukacji Barbara Nowacka zapowiedziała zmiany przepisów dot. organizacji pracy szkół w upały i duże mrozy.

5 proc. podwyżka dla nauczycieli w 2025 r.? Ministra edukacji Barbara Nowacka wnioskowała o wzrost wynagrodzeń nauczycieli o 10 proc.
04 wrz 2024

5 proc. podwyżka dla nauczycieli w 2025 r.? Ministra edukacji Barbara Nowacka wnioskowała o wzrost wynagrodzeń nauczycieli o 10 proc. Pod koniec sierpnia Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy budżetowej na rok 2025.

Samorządy: Bezzwrotne dofinansowanie z KPO na modernizację budynków. Nabór wniosków
04 wrz 2024

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłasza nabór wniosków w ramach programu priorytetowego „Wymiana źródeł ciepła i poprawa efektywności energetycznej szkół”. Wnioski o dofinansowanie będzie można składać od 30 września 2024 r.

Czy Polacy ulegają dezinformacji klimatycznej? Magazynowanie CO2 pod ziemią (technologie CCS) szansą na realizację celów wyznaczonych przez Komisję Europejską
03 wrz 2024

Z najnowszego (sierpień 2024) badania Polsko-Norweskiej Sieci CCS* wynika, że około 2/3 (68%) Polaków interesuje się zmianami klimatu i ekologią a ponad dwie trzecie (77%) uważa, że ograniczenie emisji CO2, to nie jedynie wymóg unijny ale, przez wzgląd na środowisko i dobro naszej planety, rzeczywista potrzeba. Tyleż samo (77%) Polaków widzi zależność pomiędzy zmianami klimatu a nadmiernymi emisjami dwutlenku węgla do atmosfery. Co więcej, mimo dość niskiej znajomości technologii CCS, bo 70% Polaków nigdy o nich nie słyszało, aż 72% Polaków intuicyjnie czuje, że aby powstrzymać zmiany klimatyczne konieczne jest sięgnięcie po nowe metody redukcji emisji, w tym właśnie metody ich wychwytywania zanim trafią do atmosfery. A na tym właśnie polegają technologie CCS, które nie tylko wychwytują, ale też umożliwiają bezpieczne magazynowanie CO2. A zatem warto przyjrzeć się im bliżej, by przekonać się, że ich wdrożenie, to właściwy kierunek dla Polski.

Przełomowy raport ujawnia: Europa Środkowo-Wschodnia blokuje własny potencjał w walce z kryzysem klimatycznym
03 wrz 2024

Klimat nie czeka, a polityka klimatyczna Europy Środkowo-Wschodniej stoi na rozdrożu. Nowy raport ujawnia, że region marnuje swoje szanse na dekarbonizację i zrównoważony rozwój. Choć konkurencyjne rynki energii mogą redukować emisje szybciej, prywatny sektor wciąż napotyka na liczne bariery, które hamują tempo zmian. Czas na pilną rewizję polityki klimatycznej!

Cyfrowe usługi publiczne: Popularna aplikacja mObywatel zyskuje nowe funkcjonalności
30 sie 2024

Aplikację mObywatel łącznie pobrano 19 mln razy. Najczęściej wykorzystywanymi funkcjonalnościami w mObywatelu jest zastrzeganie numeru PESEL. W przyszłym roku planowane jest rozszerzenie płatności o cyfrowe portfele Apple Pay i Google Pay.

pokaż więcej
Proszę czekać...