Istota opłaty adiacenckiej polega na nakładaniu obowiązkowej opłaty na właścicieli (użytkowników wieczystych) nieruchomości w celu zrównoważenia korzyści, jakie ci uzyskali na skutek wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego budową urządzeń infrastruktury technicznej, które podwyższają wartość nieruchomości.
Jednocześnie art. 4 pkt 11 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.g.n.) precyzuje źródła środków finansowania, które są przeznaczone na budowę infrastruktury technicznej. Opłatę adiacencką można zatem nałożyć tylko wówczas, gdy infrastruktura techniczna (np. drogi, kanalizacja, wodociągi) powstała za środki Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, pochodzące z budżetu Unii Europejskiej lub innych środków zagranicznych niepodlegających zwrotowi. Przy ustalaniu opłaty adiacenckiej nie ma znaczenia fakt, że właściciel nie chce skorzystać z nowo powstałych instalacji (do obciążenia opłatą wystarcza bowiem samo stworzenie takiej możliwości) ani okoliczność, że nie zamierza sprzedawać nieruchomości. Przepis art. 4 pkt 11 u.g.n. wskazuje ponadto, że opłata adiacencka może zostać nałożona na właściciela (użytkownika wieczystego) nieruchomości w związku ze scaleniem i podziałem nieruchomości, a także podziałem nieruchomości.
Polecamy: WARSZTAT: Nowe Prawo Zamówień Publicznych Kompendium wiedzy o zamówieniach publicznych po zmianach
Nałożenie opłaty adiacenckiej na właściciela (użytkownika wieczystego) nieruchomości następuje decyzją wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Decyzji takiej nie można jednak wydać, jeżeli rada gminy nie podejmie uchwały wskazującej procentową stawkę tej opłaty. Ustalone przez radę gminy stawki nie mogą zaś przekraczać maksymalnych wskazanych w ustawie. Te zaś zależą od zdarzeń będących źródłem naliczenia opłaty. W przypadku gdy opłata adiacencka ma zostać naliczona w związku z podziałem nieruchomości dokonanym na wniosek jej właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa - to wówczas maksymalna stawka ustalona w uchwale rady gminy nie może przekraczać 30% różnicy wartości nieruchomości sprzed podziału i po podziale (art. 98a ust. 1 u.g.n.). Natomiast gdy źródłem nałożenia tej opłaty jest wybudowanie np. przez gminę infrastruktury technicznej, to wówczas maksymalna stawka tej opłaty wynosi 50% różnicy wartości nieruchomości przed wybudowaniem (np. kanalizacji czy drogi) oraz po wybudowaniu tej infrastruktury (art. 146 ust. 2 u.g.n.).
Przeczytaj w INFORLEX.PL Sektor publiczny cały artykuł:
Gmina nie może zrezygnować z opłaty adiacenckiej
W artykule wyjaśniono m.in. czy ustalenie zerowej stawki opłaty adiacenckiej jest naruszeniem prawa.