Zasady rachunkowości wynikające z opisów kont występujących w jednostkach budżetowych

Jan Charytoniuk
autor kilkudziesięciu publikacji z zakresu rachunkowości budżetowej, w tym ok. 30 opracowań do „PORADNIKA Rachunkowości Budżetowej”, opartych na praktycznych doświadczeniach wyniesionych z pracy w instytucjach kontrolnych (w RIO) i na stanowisku głównego księgowego
rozwiń więcej
zasady rachunkowości, jednostki budżetowe / ShutterStock
Plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych stanowiący załącznik nr 3 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont zawiera konta występujące wyłącznie w jednostkach budżetowych lub wyłącznie w samorządowych zakładach budżetowych.

Zasady rachunkowości wynikające z opisów kont występujących w jednostkach budżetowych

Jednostki budżetowe mają obowiązek prowadzenia ewidencji szczegółowej według podziałek klasyfikacji budżetowej dochodów i wydatków do kont służących do ewidencji wykonania dochodów i wydatków budżetowych oraz rozrachunków i rozliczeń.

Polecamy serwis: Rachunkowość budżetowa

Jednostki budżetowe – w odróżnieniu od samorządowych zakładów budżetowych – nie sporządzają planów finansowych przychodów i kosztów, więc ewidencja szczegółowa do kont zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” i do kont zespołu 7 „Przychody, dochody i koszty” powinna być prowadzona w sposób zapewniający sporządzenie jednostkowych sprawozdań finansowych.

Państwowe i samorządowe jednostki budżetowe wykonują swoje zadania głównie nieodpłatnie.

Z tego względu oraz z uwagi na rozwiązania przyjęte w opisie kont stosowanych w jednostkach budżetowych, jedna z podstawowych zasad rachunkowości, polegająca na współmierności przychodów i kosztów w tych jednostkach, nie jest realizowana.

W większości jednostek budżetowych wynik finansowy ustalony na działalności tych jednostek jest wielkością ujemną zbliżoną do kwoty zrealizowanych kosztów działalności bieżącej.

Wyjątek od tej zasady stanowią urzędy jednostek samorządu terytorialnego, które, jeśli nawet realizują w ramach planu finansowego minimalne przychody z tytułu dochodów budżetowych, to z uwagi na fakt zaliczania do przychodów urzędów dochodów budżetów jednostek samorządu terytorialnego wynik finansowy tych podmiotów jest wielkością dodatnią. Należy podkreślić, że na dodatni wynik finansowy urzędu w dużym stopniu rzutują dochody budżetu otrzymane na realizację wydatków majątkowych oraz dochody budżetu związane z prowadzeniem działalności innych niż urząd jednostek budżetowych.

Zobacz również: Szczególne zasady rachunkowości jednostek budżetowych

TABELA 7. Wykaz kont występujących w państwowych i w samorządowych jednostkach budżetowych

Zespół

Symbol i nazwa konta

1. Konta bilansowe

Zespół 0 – „Majątek trwały”

● 011 „Środki trwałe”

● 013 „Pozostałe środki trwałe”

● 014 „Zbiory biblioteczne”

● 015 „Mienie zlikwidowanych jednostek”

● 016 „Dobra kultury”

● 017 „Uzbrojenie i sprzęt wojskowy”

● 020 „Wartości niematerialne i prawne”

● 030 „Długoterminowe aktywa finansowe”

 

● 071 „Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych”

● 072 „Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych”

● 073 „Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe”

● 077 „Umorzenie uzbrojenia i sprzętu wojskowego”

● 080 „Środki trwałe w budowie (inwestycje)”

Zespół 1 – „Środki pieniężne i rachunki bankowe”

● 101 „Kasa”

● 130 „Rachunek bieżący jednostki”

● 132 „Rachunek dochodów jednostek budżetowych”

● 135 „Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia”

● 136 „Rachunek państwowych funduszy celowych”

● 137 „Rachunek środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi”

● 138 „Rachunek środków europejskich”

● 139 „Inne rachunki bankowe”

● 140 „Krótkoterminowe aktywa finansowe”

● 141 „Środki pieniężne w drodze”

Zespół 2 – „Rozrachunki i rozliczenia”

● 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

● 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”

● 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych”

● 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych”

● 224 „Rozliczenie dotacji budżetowych oraz płatności z budżetu środków europejskich”

● 225 „Rozrachunki z budżetami”

● 226 „Długoterminowe należności budżetowe”

● 227 „Rozliczenie wydatków z budżetu środków europejskich”

● 228 „Rozliczenie środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi”

● 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”

● 230 „Rozliczenia z budżetem środków europejskich”

● 231 „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń”

● 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”

● 240 „Pozostałe rozrachunki”

● 245 „Wpływy do wyjaśnienia”

● 290 „Odpisy aktualizujące należności”

Zespół 3 – „Materiały i towary”

● 300 „Rozliczenie zakupu”

● 310 „Materiały”

● 330 „Towary”

● 340 „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów”

Zespół 4 – „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie”

● 400 „Amortyzacja”

● 401 „Zużycie materiałów i energii”

● 402 „Usługi obce”

● 403 „Podatki i opłaty”

● 404 „Wynagrodzenia”

● 405 „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia”

● 409 „Pozostałe koszty rodzajowe”

● 490 „Rozliczenie kosztów”

Zespół 5 – „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”

● 500 „Koszty działalności podstawowej”

● 530 „Koszty działalności pomocniczej”

● 550 „Koszty zarządu”

● 580 „Rozliczenie kosztów działalności”

Zespół 6 – „Produkty”

● 600 „Produkty gotowe i półfabrykaty”

● 620 „Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów”

● 640 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”

Zespół 7 – „Przychody, dochody i koszty”

● 700 „Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia”

● 720 „Przychody z tytułu dochodów budżetowych”

● 730 „Sprzedaż towarów i wartość ich zakupu”

● 740 „Dotacje i środki na inwestycje”

● 750 „Przychody finansowe”

● 751 „Koszty finansowe”

● 760 „Pozostałe przychody operacyjne”

● 761 „Pozostałe koszty operacyjne”

● 770 „Zyski nadzwyczajne”

● 771 „Straty nadzwyczajne”

Zespół 8 – „Fundusze, rezerwy i wynik finansowy”

● 800 „Fundusz jednostki”

● 810 „Dotacje budżetowe, płatności z budżetu środków europejskich oraz środki z budżetu na inwestycje”

● 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”

● 840 „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów”

● 851 „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych”

● 853 „Fundusze celowe”

● 855 „Fundusz mienia zlikwidowanych jednostek”

● 860 „Wynik finansowy”

2. Konta pozabilansowe

● 970 „Płatności ze środków europejskich”

● 975 „Wydatki strukturalne”

● 976 „Wzajemne rozliczenia między jednostkami”

● 980 „Plan finansowy wydatków budżetowych”

● 981 „Plan finansowy niewygasających wydatków”

● 982 „Plan wydatków środków europejskich”

● 983 „Zaangażowanie wydatków środków europejskich roku bieżącego”

● 984 „Zaangażowanie wydatków środków europejskich przyszłych lat”

● 990 „Plan finansowy wydatków budżetowych w układzie zadaniowym”

● 992 „Zapewnienia finansowania lub dofinansowania z budżetu państwa”

● 998 „Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego”

● 999 „Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat”

PROPOZYCJA AUTORA

Konieczność zachowania współmierności przychodów i kosztów jednostek budżetowych wymaga wprowadzenia zmian w wykazie kont zespołów 7 i 8.
Po uwzględnieniu zmian wykaz kont wymienionych zespołów przedstawia się następująco:

Zespół 7 – „Przychody, dochody i koszty”

700 „Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia”
710 „Środki z budżetu na wydatki bieżące i dotacje”
711 „Dochody rozliczane z budżetem”
720 „Przychody z tytułu dochodów budżetowych”
730 „Sprzedaż towarów i wartość ich zakupu”
741 „Dotacje przekazane i środki na inwestycje jednostek budżetowych”
750 „Przychody finansowe”
751 „Koszty finansowe”
760 „Pozostałe przychody operacyjne”
761 „Pozostałe koszty operacyjne”
770 „Zyski nadzwyczajne”
771 „Straty nadzwyczajne”

Zespół 8 – „Fundusze, rezerwy i wynik finansowy”

800 „Fundusz jednostki”
810 „Płatności z budżetu środków europejskich”
840 „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów”
851 „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych”
853 „Fundusze celowe”
855 „Fundusz mienia zlikwidowanych jednostek”
860 „Wynik finansowy”

Masz wątpliwości? Zadaj pytanie na Forum!

Sektor publiczny
Luka VAT znowu istotnie wzrosła. Koniec cudu
27 kwi 2024

Nastąpił powrót luki VAT do poziomu dwucyfrowego. Minister finansów Andrzej Domański przekazał, że szacunki MF o luce VAT w 2023 r. mówią o 15,8 proc., wobec 7,3 proc. z roku 2022. "Potrzebujemy nowych narzędzi do tego, aby system uszczelniać" - powiedział minister.

Czy można rozpalać ognisko na plaży nad morzem?
26 kwi 2024

Ognisko na plaży nad morzem – czy można palić ognisko bez widma mandatu? Jakie są przepisy? Ile wynosi mandat za ognisko na plaży? Jakie wykroczenia najczęściej popełniane są na plaży? Jak złożyć wniosek o zgodę na ognisko na plaży?

Sztab kryzysowy na Pomorzu. "Nie wchodźcie do lasów"
26 kwi 2024

W ostatnich dniach potwierdzono obecność wirusa ASF (Afrykańskiego Pomoru Świń) w Gdyni, co stanowi poważne wyzwanie dla regionu. W odpowiedzi na to zagrożenie, Trójmiasto podejmuje działania prewencyjne, aby zminimalizować ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa. Poniżej przedstawiamy kluczowe informacje dotyczące działań podejmowanych w Trójmieście.

Tego węgla od 1 lipca 2029 r. nie kupisz. Resort klimatu i środowiska szykuje nowy zakaz
26 kwi 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad wprowadzeniem zakazu sprzedaży niektórych sortymentów węgla gospodarstwom domowym. Od 1 lipca 2029 r. nie będzie możliwe zakupienie pewnych rodzajów węgla. Jednak dopuszczone do obrotu będą paliwa sortymentu orzech i groszek, przeznaczone dla klasowych urządzeń grzewczych, spełniających określone normy.

Ponad 57 000 zł dofinansowania. Rusza nabór wniosków do programu Aktywny Maluch
26 kwi 2024

Aktywny Maluch to nowa odsłona programu, wcześniej znanego jako Maluch+. Zwiększono budżet programu z 5,5 mld zł do 6,5 mld zł, co pozwoli na powstanie jeszcze większej liczby żłobków w całym kraju. Obecnie trwa także 4. tura naboru ciągłego wniosków do programu, która potrwa do końca czerwca bieżącego roku.

Bez zmian w lekturach. Quo vadis zostaje. Uczniowie nie czytają żadnego żyjącego autora
26 kwi 2024

Filolog prof. Krzysztof Biedrzycki zwrócił uwagę, że "w szkole podstawowej wśród lektur obowiązkowych nie ma ani jednego żyjącego autora". Jednocześnie zauważył, że wśród lektur dodatkowych jest ich wielu i lista została bardzo dobrze uzupełniona. "Jeśli celem w szkole podstawowej na języku polskim jest zachęcenie do czytania, to trzeba proponować lektury, które młodzież będzie chciała czytać" - podkreślił.

Duże utrudnienia w weekend w Warszawie. Prace drogowe, filmowcy, masa krytyczna i rozpoczęcie sezonu przez motocyklistów
26 kwi 2024

Na mieszkańców Warszawy czekają w ten weekend spore utrudnienia. Gdzie dokładnie można spodziewać się problemów z ruchem ulicznym?

W Wenecji już obowiązują nowe zasady wjazdu do historycznego centrum
26 kwi 2024

W Wenecji już obowiązują nowe zasady wjazdu, zgodnie z którymi należy zgłosić swój przyjazd do historycznego centrum i dodatkowo wnieść opłatę 5 euro, jeśli nie ma się zamiaru zostawać na  noc. Już prawie 16 tys. osób uiściło opłatę. 

Maturzyści kończą rok szkolny. Kiedy egzaminy?
26 kwi 2024

Piątek 26 kwietnia 2024 r. to ważny dzień dla tegorocznych maturzystów. Świadectwa ukończenia szkoły odbiorą uczniowie ostatnich klas liceów ogólnokształcących, techników i szkół branżowych II stopnia. 

Cyberprzemoc i przemoc szkolna przybierają na sile w zastraszającym tempie. Jak ochronić nasze dzieci?
26 kwi 2024

Smartfon lub tablet pojawia się w dłoniach coraz młodszych dzieci. Dostęp do internetu rodzi wiele zagrożeń. W Polsce nawet jedno na pięcioro dzieci mogło doświadczyć przemocy w sieci. W szkołach też nie jest najlepiej – przemocy mogło doświadczyć 10 proc. dzieci.

pokaż więcej
Proszę czekać...