REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Szczególne zasady rachunkowości jednostek budżetowych

Jan Charytoniuk
Jan Charytoniuk
autor kilkudziesięciu publikacji z zakresu rachunkowości budżetowej, w tym ok. 30 opracowań do „PORADNIKA Rachunkowości Budżetowej”, opartych na praktycznych doświadczeniach wyniesionych z pracy w instytucjach kontrolnych (w RIO) i na stanowisku głównego księgowego
Szczególne zasady rachunkowości, jednostki budżetowe
Szczególne zasady rachunkowości, jednostki budżetowe
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego (art. 11 uofp). Odstępstwa od tych zasad przewidziano w odniesieniu do państwowych (art. 11a) i samorządowych (art. 223 uofp) jednostek budżetowych wykonujących zadania określone w ustawie z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dalej: ustawa o systemie oświaty), które mogą gromadzić zrealizowane dochody na wydzielonym rachunku bankowym i przeznaczać te dochody na wydatki tych jednostek.

Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków, zwany dalej „planem finansowym jednostki budżetowej”. 

REKLAMA

REKLAMA

Zobacz również: Plan kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych

W państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych mogą występować formy prowadzonej działalności podstawowej polegające na:

● wyłącznie nieodpłatnym świadczeniu usług z zakresu użyteczności publicznej,
● nieodpłatnym świadczeniu usług i pobieraniu opłat za część świadczonych usług, których wysokość nie ma związku z ponoszonymi kosztami działalności podstawowej,
● nieodpłatnym świadczeniu usług i prowadzeniu działalności dotyczącej świadczenia usług z zakresu użyteczności publicznej oraz wytwarzania wyrobów, których ceny sprzedaży są kalkulowane na podstawie ponoszonych kosztów działalności podstawowej,
● wyłącznie odpłatnym świadczeniu usług z zakresu użyteczności publicznej.

REKLAMA

Zobacz: Zasady rachunkowości wynikające z opisów kont występujących w jednostkach budżetowych

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W zależności od formy prowadzonej działalności podstawowej, koszty rodzajowe państwowych i samorządowych jednostek budżetowych dzielą się na koszty:

● nieodpłatnej działalności,
● działalności związanej z uzyskiwaniem przychodów.

Ponadto koszty rodzajowe państwowych i samorządowych jednostek budżetowych dzielą się na koszty:

● stanowiące wydatki danego roku budżetowego,
● stanowiące nieopłacone zobowiązania,
● amortyzacji, które nie stanowią wydatku.

Zobacz: Szczególne zasady rachunkowości - normy ogólne

Według źródeł finansowania, koszty stanowiące wydatki jednostek budżetowych finansuje się ze środków otrzymanych od dysponenta części budżetowej lub z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, a w państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych, wykonujących zadania określone w ustawie o systemie oświaty, koszty tych jednostek mogą być finansowane z dochodów zrealizowanych przez te jednostki, gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym. 

Polecamy serwis: Rachunkowość budżetowa

Koszty jednostek budżetowych związane z nabyciem aktywów trwałych ujmuje się na kontach zespołu 0 – „Majątek trwały”. Źródłem finansowania wydatków majątkowych są środki z budżetu.

Jedynie w jednostkach budżetowych prowadzących działalność oświatową możliwe jest przeznaczenie części dochodów gromadzonych na wydzielonym rachunku dochodów na finansowanie inwestycji.

Posiłkując się opisem konta 080 „Środki trwałe w budowie (inwestycje)”, można przyjąć, że przez pojęcie „koszty inwestycji” należy rozumieć koszty:

● środków trwałych w budowie,
● zakupu gotowych środków trwałych.

 

 

 

 

TABELA 6. Zasady funkcjonowania wydzielonych rachunków dochodów

Wyszczególnienie

Jednostki budżetowe

Państwowe

Samorządowe

Decyzja o utworzeniu wydzielonego rachunku

Decyzje o utworzeniu wydzielonego rachunku bankowego dochodów podejmują kierownicy państwowych jednostek budżetowych, po uzyskaniu zgody organu prowadzącego szkołę.

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego powinien określić w szczególności:

● jednostki budżetowe, które gromadzą dochody,

● źródła, z których dochody są gromadzone na rachunku,

● przeznaczenie dochodów, z tym że dochody wraz z odsetkami nie mogą być przeznaczone na finansowanie wynagrodzeń osobowych,

● sposób i tryb sporządzania planu finansowego dochodów i wydatków nimi finansowanych, dokonywania zmian w tym planie oraz ich zatwierdzania.

Źródła dochodów

Dochody uzyskiwane:

● ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej,

● z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź użytkowaniu jednostki budżetowej,

● z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej, określonej w statucie, polegającej między innymi na świadczeniu usług, w tym szkoleniowych i informacyjnych,

● z opłat egzaminacyjnych, za wydawanie świadectw i certyfikatów, jak również za sprawdzanie kwalifikacji,

● z tytułu odpłatności za wyżywienie i zakwaterowanie uczniów i młodzieży w bursach i internatach, ponoszonych przez rodziców lub opiekunów,

● z dopłat bezpośrednich i innych płatności stosowanych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, otrzymanych na podstawie odrębnych przepisów.

Dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, pochodzące w szczególności:

● ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej,

● z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie albo użytkowaniu jednostki budżetowej.

Przeznaczenie dochodów

Dochody gromadzone na wydzielonym rachunku przeznacza się na:

● sfinansowanie wydatków bieżących i majątkowych,

● cele wskazane przez darczyńcę,

● remont lub odtworzenie mienia w przypadku uzyskania dochodów z tytułu odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie.

Dochody państwowych jednostek oświatowych wraz z odsetkami nie mogą być przeznaczone na finansowanie wynagrodzeń osobowych.

Wydatki z wydzielonego rachunku bankowego mogą być dokonywane do wysokości kwot zgromadzonych dochodów, w ramach planu finansowego.

Rozliczenie środków na koniec roku

Brak uregulowań

Środki finansowe pozostające na wydzielonym rachunku dochodów na dzień 31 grudnia roku budżetowego podlegają odprowadzeniu na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego w terminie do 5 stycznia następnego roku.

Sprawozdawczość budżetowa

Brak uregulowań

Sprawozdanie Rb-34S (wzór sprawozdania stanowi załącznik nr 25 do rozporządzenia o sprawozdawczości budżetowej, a instrukcję sporządzenia tego sprawozdania stanowi rozdział 8 załącznika nr 39.

Masz pytania, wątpliwości? Podziel się nimi na Forum!

Poznaj pierwszą w Polsce Platformę Rachunkowości Budżetowej przygotowaną z myślą o księgowych w budżecie.
Skorzystaj z bezpłatnego dostępu przez 30 dni! Szczegóły promocji znajdziesz na www.inforrb.pl

Źródło: Poradnik Rachunkowości Budżetowej

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Wielkopolskie: Samorząd województwa stawia na kolej i na razie nie chce inwestować w komunikację autobusową (połączenia regionalne i linie dowożące do stacji kolejowych)

Wielkopolski samorząd na razie nie zamierza angażować się w przewozy autobusowe czy rewitalizację linii kolejowych innych, niż te uwzględnione w programie Kolej Plus - przyznał PAP wicemarszałek woj. wielkopolskiego Wojciech Jankowiak. „Są pewne granice wysiłku finansowego województwa” - zaznaczył.

Stopy procentowe NBP spadły w grudniu 2025 r. o 0,25 pkt proc. Ekonomiści prognozują co nas czeka w 2026 roku

Na posiedzeniu w dniach 2-3 grudnia 2025 r. Rada Polityki Pieniężnej postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 4 grudnia 2025 r. 4,00 proc. w skali rocznej - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Taka decyzja RPP nie była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów.

Brakuje 800 tys. zł na start Domu dla Młodych Mam w wieku 18 i 19 lat będących w ciąży lub z małymi dziećmi

Dom dla Młodych Mam w wieku 18 i 19 lat będących w ciąży lub z małymi dziećmi nie może wystartować. Brakuje 800 tys. zł na roczne utrzymanie miejsca. Tymczasem budynek jest gotowy do zamieszkania przez pierwsze osoby.

Inne zasady dla rolników w piątki i w soboty, a inne w pozostałe dni tygodnia. Kiedy i dlaczego mogą skorzystać ze zwolnienia podatkowego?

Produkty prosto od rolnika – czy to tylko hasło reklamowe, czy rzeczywista potrzeba? Jak wskazują doświadczenia ostatnich lat, raczej to drugie. Od czasu gdy gminy zostały obciążone obowiązkiem ułatwiania rolnikom prowadzenia handlu, taką potrzebę można łatwiej zrealizować.

REKLAMA

Dalej nie ma żłobków aż w 114 gminach na Mazowszu. Jak rozwiązać ten problem? Program „Aktywny dzienny opiekun w gminie 2026”

Nie ma żłobków aż w 114 gminach na Mazowszu. Jak można to rozwiązać? Wiceministra rodziny Aleksandra Gajewska proponuje, aby samorządy startowały do programu „Aktywny dzienny opiekun w gminie 2026”. Można uzyskać 300 tys. na miejsca żłobkowe i 8 tys. na ich utrzymanie. Do kiedy można składać wnioski?

Co nam grozi gdy Prezydent skieruje do TK ustawę budżetową? Budżet państwa jako zakładnik sporu politycznego

W ostatnich dniach prawdziwą burzę wywołały słowa Prezydenta, który zadeklarował, że „jest gotów podjąć każdą decyzję” w sprawie ustawy budżetowej. Ceną za rozszerzenie konfliktu politycznego na obszar budżetu może być integralność państwa - pisze Michał Ostrowski, ekspert Instytutu Podatków i Finansów Publicznych.

Fundusz Autobusowy w 2026 r.: 75 mln zł dla samorządów z województwa małopolskiego. Wnioski do 5 grudnia

Wnioski o dofinansowanie przewozów autobusowych w 2026 roku w samorządach województwa małopolskiego można składać do 5 grudnia 2025 roku. Na działania wieloletnie przeznacza się prawie 75 mln zł.

Autonomia samorządu pod presją przepisów. Granice samodzielności JST w ochronie zabytków

Choć samorząd terytorialny od 35 lat stanowi trzon lokalnej administracji publicznej, to w obszarze ochrony zabytków jego możliwości działania są wyraźnie ograniczone. Wynika to nie z ocen czy praktyk, ale z samej konstrukcji przepisów, które powierzają zasadnicze władztwo organom administracji rządowej. Warto więc przyjrzeć się, jak ustawodawca wyznacza granice samodzielności jednostek samorządu terytorialnego (JST) w tym szczególnym sektorze.

REKLAMA

Rozstrzygnięcie konkursu FERS "Doskonalenie zawodowe pracowników systemu ochrony zdrowia z zakresu leczenia uzależnień" [MZ]

Już jest rozstrzygnięcie konkursu FERS "Doskonalenie zawodowe pracowników systemu ochrony zdrowia z zakresu leczenia uzależnień". Komisja Oceny Projektów wybrała 5 wniosków do dofinansowania.

Wyższe dodatki stażowe i nagrody jubileuszowe. Kto skorzysta na zmianach w 2026 r.?

Na zwiększeniu stażu pracy uwzględnianego przy świadczeniach pracowniczych zyska m.in. wielu nauczycieli i pracowników samorządowych. Dla samorządów konieczność wypłaty wyższych nagród jubileuszowych, świadczeń urlopowych, dodatków stażowych i odpraw będzie nowym obciążeniem.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA