Czy odwołanie do KIO przysługuje w przypadku wyboru drugiej najkorzystniejszej oferty?
W przypadku gdy wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zamawiający w myśl art. 94 ust. 3 pzp jest uprawniony do dokonania wyboru najkorzystniejszej oferty spośród pozostałych ofert bez przeprowadzania ich ponownego badania i oceny, chyba że zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania.
Czy w sytuacji gdy zamawiający zawiera umowę z następnym w kolejności wykonawcą termin na wniesienie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej podlega przywróceniu?
W przypadku wyboru oferty, o którym mowa w art. 94 ust. 3 pzp, ustawa przewiduje ułatwienia, które zmierzają do szybkiego wyboru kolejnej oferty. W wyroku z 20 stycznia 2011 r. , sygn. akt KIO 31/11, Izba wskazała na czym polegają te ułatwienia. Między innymi na zamawiającego, dokonującego wyboru oferty w tym trybie, ustawodawca nie nałożył obowiązku informowania wykonawców o wyborze najkorzystniejszej oferty, o wykonawcach, którzy złożyli oferty w postępowaniu, o wykonawcach wykluczonych bądź tych, których oferty zostały odrzucone, jak również o terminie, po upływie którego umowa może być zawarta.
Zobacz również: Usługi w zamówieniach publicznych - kryterium jakości
Niemniej jednak, o wyborze dokonanym w trybie art. 94 ust. 3 pzp musi zostać zawiadomiony wykonawca, który według zamawiającego uchylił się od zawarcia umowy lub nie wniósł wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Obowiązek ten wysnuć można już z samych przesłanek zastosowania art. 94 ust. 3 pzp.
Dodatkowo, w opinii KIO wyrażonej w wyroku z dnia 17 stycznia 2013 r., sygn. akt KIO 14/13, okoliczność polegająca na tym, że wobec braku powtórnego badania i oceny ofert nie ma potrzeby informowania raz jeszcze o wykonawcach, którzy zostali z postępowania wykluczeni, lub których oferty zostały odrzucone pozostaje bez wpływu na konieczność zachowania minimalnych terminów pomiędzy uzewnętrznieniem dokonanego wyboru a podpisaniem umowy. KIO zwróciła również uwagę na to, że ustanowione w art. 94 ust. 1 pzp terminy, a także wyjątki określone w art. 94 ust. 2 pzp, wprowadzone na mocy nowelizacji ustawy z 2 grudnia 2009 r., stanowią transpozycję do krajowego porządku prawnego postanowień Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2007/66/WE zmieniającej dyrektywy Rady 89/665/EWG i 92/13/EWG w zakresie poprawy skuteczności procedur odwoławczych w dziedzinie udzielania zamówień publicznych (Dz. Urz. UE L 335 z 20.12.2007), w zakresie obowiązku zapewnienia przez państwa członkowskie minimalnego odstępu czasu pomiędzy poinformowaniem przez zamawiającego wykonawców uczestniczących w postępowaniu o zamówienie publiczne o decyzji w sprawie udzielenia zamówienia a zawarciem umowy (tzw. zawieszenie typu standstill).
KIO słusznie uznała, iż celem dyrektywy odwoławczej jest umożliwienie wykonawcom, którzy nie zgadzają się z decyzją podjętą przez zamawiającego, skorzystania z przysługujących im środków ochrony prawnej. W tej sytuacji uznać należy, że również w przypadku wyboru oferty w trybie art. 94 ust. 3 pzp wykonawca, który nie zgadza się z taką decyzją zamawiającego, musi mieć możliwość odwołania się od niej przed zawarciem umowy. Oczywiste jest, że w praktyce będzie to wykonawca, który został uznany przez zamawiającego za uchylającego się od zawarcia umowy lub niewnoszącego wymaganego zabezpieczenia jej wykonania. Skoro na podstawie art. 94 ust. 3 pzp zamawiający może podjąć w prowadzonym postępowaniu kolejną czynność zmierzającą do udzielenia zamówienia, to również od niej musi istnieć możliwość skutecznego odwołania się przez zainteresowanego wykonawcę.
Należy jednakże pamiętać, iż zgodnie z art. 180 ust. 2 pzp w postępowaniach poniżej tzw. progów unijnych, odwołanie przysługuje wyłącznie wobec niektórych czynności, takich jak m.in. wykluczenie odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia lub odrzucenie oferty odwołującego. Tymczasem, w sytuacji gdy wykonawca uchyla się od zawarcia umowy lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia jej wykonania zamawiający nie podejmuje żadnej z powyższych czynności. Przepis art. 94 ust. 3 pzp nie wspomina nawet o wykluczeniu wykonawcy uchylającego się od zawarcia umowy. Skoro zatem w postępowaniach poniżej progów unijnych wykonawcy uchylającego się od zawarcia umowy zamawiający nie wyklucza ani też nie odrzuca jego oferty, to uznać należy, że odwołanie do KIO nie przysługuje. W takim przypadku brak jest podstaw do wniesienia odwołania bowiem odwołanie dotyczyłoby innych czynności niż wymienione w art. 180 ust. 2 pzp. Sytuacja, w której wykonawca uznany za uchylającego się od zawarcia umowy składa odwołanie do KIO może się zatem zdarzyć tylko wtedy, gdy wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 pzp.
Polecamy serwis: Zamówienia publiczne