Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późń. zm.) do postępowań o udzielenie zamówień, których przedmiotem są usługi o charakterze niepriorytetowym określone w przepisach wydanych na podstawie art. 2a i 2b, nie stosuje się przepisów ustawy dotyczących terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert, obowiązku żądania wadium, obowiązku żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, zakazu ustalania kryteriów oceny ofert na podstawie właściwości wykonawcy oraz przesłanek wyboru trybu negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej.
W myśl art. 5 ust. 1a w/w ustawy w przypadku zamówień, o których mowa w ust. 1, zamawiający może wszcząć postępowanie w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub w trybie zamówienia z wolnej ręki także w innych uzasadnionych przypadkach niż określone odpowiednio w art. 62 ust. 1 lub art. 67 ust. 1, w szczególności jeżeli zastosowanie innego trybu mogłoby skutkować co najmniej jedną z następujących okoliczności:
1) naruszeniem zasad celowego, oszczędnego i efektywnego dokonywania wydatków;
2) naruszeniem zasad dokonywania wydatków w wysokości i w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań;
3) poniesieniem straty w mieniu publicznym;
4) uniemożliwieniem terminowej realizacji zadań.
Polecamy serwis: Zamówienia publiczne
Krajowa Izba Odwoławcza przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych w uchwale z dnia 6 czerwca 2014 r., sygn. akt KIO/KD 49/14 (LEX nr 1483908) stwierdziła, iż „mimo, niewątpliwie otwartego katalogu przesłanek określonych w art. 5 ust. 1a ustawy Pzp., zakres okoliczności uzasadniających zastosowanie trybu negocjacji bez ogłoszenia (także zamówienia z wolnej ręki) w oparciu o przywołany przepis ustawy, nie może być stosowany w sposób dowolny. Wykładnia przywołanego przepisu art. 5 ust. 1a ustawy Pzp prowadzi do wniosku, że możliwość zastosowania trybu negocjacji z ogłoszeniem (także zamówienia z wolnej ręki) musi być uzasadniona obiektywnymi przesłankami wskazującymi na to, że zamawiający nie ma możliwości udzielenia danego zamówienia w innym trybie niż tryby otwarte a ewentualne udzielenie zamówienia w tych trybach mogłoby wywołać negatywne skutki dla zamawiającego. Ustawodawca wskazał przykładowy katalog negatywnych skutków, który mogą uzasadniać zastosowanie trybu negocjacji bez ogłoszenia i zamówienia z wolnej ręki. Otwartość okoliczności uzasadniających zastosowanie trybu negocjacji bez ogłoszenia czy zamówienia z wolnej ręki, wynikająca z art. 5 ust. 1a ustawy Pzp nie oznacza zupełnej dowolności w stosowaniu tego przepisu. Zamawiający, powołujący się na dyspozycję tego przepisu, winien wykazać, że zastosowanie innego trybu udzielenia zamówienia mogłoby skutkować naruszeniem podstawowych zasad, wynikających z ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885), odnoszących się do gospodarnego, celowego i efektywnego wydatkowania środków publicznych, wydatkowania środków w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań lub zapobieżenia poniesienia straty w mieniu publicznym czy nieterminowej realizacji zadań. Z uwagi na otwarty katalog okoliczności, wymienionych w art. 5 ust. 1a ustawy Pzp należy uznać, że przesłanki tam określone wskazują jedynie zasadnicze kierunki w jakich zamawiający, powołujący się dyspozycję art. 5 ust. 1a ustawy Pzp winien przeprowadzić rozważania przed zastosowaniem trybu zamówienia z wolnej ręki czy negocjacji bez ogłoszenia. Fakt, iż przepis art. 5 ust. 1a ustawy ma charakter otwarty nie zwalnia zamawiającego od podania faktycznego i prawnego uzasadnienia zastosowania wybranego trybu.”
Wynika z powyższego, iż zamawiający udzielając zamówień, których przedmiotem są zamówienia niepriorytetowe podstawie art. 5 ust. 1a w/w ustawy winien zawsze uzasadnić zasadność wykorzystania trybu negocjacji bez ogłoszenia lub w trybu zamówienia z wolnej ręki. Uzasadnienie to powinno polegać na przedstawieniu stanu faktycznego oraz prawnego, z których wynikać powinna potrzeba wykorzystania przez zamawiającego jednego z w/w trybów. Brak takiego uzasadnienie skutkować będzie tym, iż postępowanie zostanie przeprowadzone wbrew art. 5 ust. 1a w/w ustawy.
Autor: Przemysław Naworol - aplikant adwokacki
Zobacz również: Wykluczenie wykonawcy z powodu złożenia nieprawdziwych informacji