Terminy
Co do zasady skargę do WSA należy złożyć w ciągu trzydziestu dni od dnia dostarczenia ostatecznego rozstrzygnięcia w swojej sprawie. Od tej zasady istnieją dwa wyjątki. W przypadku, gdy podmiot skarżący uprzednio wzywał organ do usunięcia naruszenia prawa, czas na wniesienie skargi wynosi trzydzieści dni od dnia otrzymania odpowiedzi organu. W przypadku, gdy skarżący odpowiedzi nie otrzymał, termin wynosi sześćdziesiąt dni od dnia wezwania organu do usunięcia naruszenia prawa. Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka mogą wnieść skargę w terminie sześciu miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej. W pozostałych przypadkach w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi. Termin ten nie ma zastosowania do wnoszenia skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej. Na podstawie art.58 ustawy p.p.s.a niedochowanie terminu skutkuje odrzuceniem skargi przez sąd.
Rozpoczęcie postępowania
Polskie prawo wskazuje, że postępowanie przed WSA rozpoczyna się na wniosek, o ile ustawy tak stanowią. Wniosek taki składa się bezpośrednio do sądu. Ponadto powinien spełniać wymogi pisma w postępowaniu sądowym oraz dodatkowe warunki w postaci oznaczenia stron, ich motywacji faktycznej i prawnej. We wniosku należy także oznaczyć żądanie i jego uzasadnienie. W zależności od przepisów szczególnych, mogą zaistnieć dodatkowe wymogi. Zasadą jest, że do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy o skardze.
Zobacz: Reforma oświaty
Przebieg postępowania
Rozpoznanie sprawy następuje na rozprawie. Posiedzenia sądowe są jawne, o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej. Czas posiedzenia wyznacza przewodniczący z urzędu. Strony muszą zostać zawiadomione o terminie posiedzenia z kilkudniowym wyprzedzeniem. W przypadku zwykłych posiedzeń jest to termin siedmiu dni. W pilnych przypadkach sąd może skrócić ten termin do trzech dni.
W postępowaniu przed sądem mogą brać udział Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz prokurator. Warunkiem jest wniesienie skargi lub zgłoszenie udziału w postępowaniu przed sądem, przez te organy.
Rozprawa sądowa rozpoczyna się od wywołania oraz sprawdzenia stawiennictwa. W dalszej kolejności sędzia rzeczowo omawia stan prawny na podstawie akt. Po sprawozdaniu sędziego następuje zgłaszanie wniosków i żądań przez strony. Następnie przewodniczący, w ustalonej przez siebie kolejności, udziela głosu pozostałym stronom. Postępowanie dowodowe ma charakter ograniczony. WSA orzeka bowiem na podstawie materiału zgromadzonego przez organ administracji publicznej. Jedynie gdy pojawią się istotne wątpliwości co do rozstrzygnięcia, i nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania, sąd może przeprowadzić uzupełniające dowody z dokumentów.
Postępowanie może zostać zawieszone przez sąd. Instytucję zawieszenia reguluje rozdział dziewiąty ustawy p.p.s.a. Ponadto sąd ma prawo do umorzenia oraz wznowienia zawieszonego postępowania.
Postępowanie kończy się wyrokiem sądowym, co kończy sprawę. Wyrok może być wydany na posiedzeniu jawnym i niejawnym. Sąd rozstrzyga sprawę w jej granicach. Nie jest jednak związany zarzutami i wnioskami stron lub powołaną podstawą prawną. Wyrok staje się prawomocny, jeżeli nie przysługuje od niego żaden środek odwoławczy.
Od wyroku wydanego przez WSA przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2002 Nr 153 poz. 1270 z późn. zm.)