Powyższy problem należy rozważać biorąc pod uwagę istniejący zakaz wypowiadania lub rozwiązywania umów o pracę w okresie urlopu macierzyńskiego (art. 177 par. 1 k.p.) oraz szczególną w stosunku do tego przepisu regulację art. 5 ust. 5 pkt 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2003 r. nr 90, poz. 844 z późn. zm.), zwanej powszechnie ustawą o zwolnieniach grupowych, zgodnie z którą w okresie korzystania przez pracownicę z urlopu macierzyńskiego, będącego czasem szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy, pracodawca może jedynie wypowiedzieć pracownicy dotychczasowe warunki pracy i płacy.
Istotne znaczenie posiada przy tym relacja hierarchiczna norm przewidzianych w art. 5 ustawy o zwolnieniach grupowych. Art. 5 ust. 5 pkt 1 ustawy zawiera unormowanie szczególne (lex specialis) w stosunku do ust. 3 tego przepisu, co w konsekwencji powoduje, iż urlopu macierzyńskiego nie można zaliczyć do okresu urlopu trwającego co najmniej trzy miesiące, w czasie którego dopuszczalne jest wypowiedzenie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Oznacza to również, że ustawodawca oddzielił urlop macierzyński od innych urlopów, których co najmniej trzymiesięczny wymiar dopuszcza wypowiedzenie stosunku pracy w czasie trwania takiego urlopu (por. wyrok Sądu Najwyższego z 21 listopada 2006 r., II PK 52/06).
Podsumowując, zarówno podczas zwolnień grupowych, jak i indywidualnych przeprowadzanych w trybie określonym ustawą o zwolnieniach grupowych, wobec pracownicy przebywającej na urlopie macierzyńskim niedopuszczalne jest dokonanie wypowiedzenia definitywnego, lecz jedynie złożenie wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy.
ARKADIUSZ SOBCZYK
radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie