Procedury uzyskiwania stopnia doktora, doktora habilitowanego czy tytułu profesora określają przepisy, w tym w szczególności ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. W myśl art. 18a wskazanej ustawy, postępowanie habilitacyjne wszczyna się na wniosek osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora habilitowanego, skierowany wraz z autoreferatem do Centralnej Komisji. Kandydat do stopnia doktora habilitowanego wskazuje we wniosku jednostkę organizacyjną posiadającą uprawnienie, wybraną do przeprowadzenia postępowania habilitacyjnego. W przypadku gdy rada jednostki organizacyjnej wskazanej przez wnioskodawcę, odmówi przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego, postępowanie prowadzi jednostka organizacyjna wyznaczona przez Centralną Komisję. Należy w tym miejscu podkreślić, iż rada jednostki (wskazana przez kandydata) może odmówić wyrażenia zgody na przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego, przy czym przesłanką odmowy nie może być negatywna ocena osiągnięć kandydata, czy, co szczególnie istotne, brak środków finansowych na przeprowadzenie postępowania.
Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem (książka)
Zatem, w razie braku zgody rady wybranej przez kandydata, na przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego, Centralna Komisja wyznacza radę, która będzie prowadzić postępowanie, co obliguje jednostkę wyznaczoną, do przeprowadzenia przewodu.
Polecamy serwis: Pracownicy
Koszty wynagrodzeń członków komisji habilitacyjnej (w tym wynagrodzenia recenzentów) ponosi albo jednostka przeprowadzająca postępowanie habilitacyjne, albo habilitant, albo inna jednostka zatrudniająca habilitanta (na marginesie warto nadmienić, iż sposób wypłaty wynagrodzenia wskazanych osób również jest problematyczny, przy czym analiza zagadnienia wymaga odrębnego artykułu). Nie sposób odnaleźć aktualnie obowiązujących przepisów, które uprawniałyby uczelnię do dochodzenia środków finansowych za przeprowadzone postępowanie habilitacyjne, w sytuacji np.: utraty finansowania przez kandydata bądź instytucję pośredniczącą w finansowaniu. Tożsama sytuacja ma miejsce, kiedy ani kandydat do stopnia doktora habilitowanego, ani jego pracodawca, ani żadna inna jednostka nie zapewni pokrycia kosztów finansowania postępowania. W takim przypadku uczelnia mimo braku źródła finansowania pozostaje w obowiązku przeprowadzenia postępowania. Taka sytuacja rodzi problem, bowiem koszt postępowania sięga kilkunastu tysięcy złotych, a plany rzeczowo-finansowe obowiązujące w uczelniach w danym roku, nie przewidują wydatków tego rodzaju. W sytuacji, gdy Centralna Komisja zleci przeprowadzenie jednostce postępowanie przykładowo, dla pięciu kandydatów do stopnia doktora habilitowanego, którzy nie mają zapewnionego finansowania przewodu, uczelnia wyznaczona przez CK będzie musiała się zmierzyć z wydatkiem rzędu ok. 100 tysięcy złotych, co z pewnością dla niektórych uczelni wyższych, może okazać się nie lada wyzwaniem. Niemniej jednak, także i swoje racje mają pracownicy naukowi, na których z jednej strony ciążą ustawowe obowiązki podnoszenia kwalifikacji i w dodatku w określonym przepisami terminie, zaś z drugiej strony, nierzadko zmagać się muszą z niemożliwą do ominięcia przeszkodą finansową.
Z pewnością potrzeba dyskusji pozostaje, podobnie zresztą jak konieczność doprecyzowania przepisów w zakresie prowadzenia opisanych postępowań, szczególnie w kontekście sposobów i warunków ich finansowania. Skoro bowiem ustawodawca nakłada na uczelnie określone obowiązki, wyznacza sztywne stawki wynagrodzenia osób uczestniczących w rzeczonych postępowaniach, to powinien także zadbać o zapewnienie stosownego finansowania. Być może dyskusja we wskazanym temacie dotrze do wyższego szczebla, by w rezultacie zwaśnione strony znalazły, z pomocą prawodawcy rzecz jasna, właściwe rozwiązanie problemu. Na ten moment zarówno uczelniom, jak i kandydatom do stopni naukowych, finansowanie postępowania spędza sen z powiek.
Zobacz również: Przyznanie miejsca w domu studenckim - decyzja administracyjna niekonieczna?