Pracownik nie będzie musiał zapłacić podatku z tytułu legitymacji uprawniającej do przejazdów o obniżonej cenie
Czy wydana w zakresie wykonywania zobowiązania cywilnoprawnego przez podmiot zajmujący się przewozem osób legitymacja uprawniająca do przejazdów o obniżonej cenie, przekazana następnie pracownikowi przez pracodawcę z ustalonym przez strony obowiązkiem po stronie pracownika do posługiwania się nią jedynie w celach służbowych stanowi przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Sprawa rozpoczęła się od złożenia wniosku o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, a ściślej w temacie skutków podatkowych wydania pracownikom legitymacji uprawniających do przejazdów koleją o obniżonej o 50% cenie, która to legitymacja była wykorzystywana w celach służbowych. Na wyżej wskazane usługi przewozu koleją została zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a podmiotem X umowa cywilnoprawna, której celem było właśnie zapewnienie zniżki na potencjalne przejazdy o charakterze służbowym. Usługi te zostały zatem zakupione przez Wnioskodawcę z przeznaczeniem dla pracowników, którzy w ramach powierzonych obowiązków służbowych mieli realizować w poszczególnych latach podróże służbowe na terenie całego kraju. Jednakże pracodawca (Wnioskodawca) przewidział również możliwość wykorzystania legitymacji w celach prywatnych – wówczas pracownik był zobowiązany do złożenia oświadczenia, iż zamierza w ten sposób wykorzystywać udzielone uprawnienie i ma świadomość konieczności doliczenia wartości uprawnienia do jego przychodu.
Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem (książka)
W tak przedstawionej sytuacji Wnioskodawca zapytał, czy wydana w zakresie wykonywania zobowiązania cywilnoprawnego przez podmiot zajmujący się przewozem osób legitymacja uprawniająca do przejazdów o obniżonej cenie, przekazana następnie pracownikowi przez pracodawcę z ustalonym przez strony obowiązkiem po stronie pracownika do posługiwania się nią jedynie w celach służbowych stanowi przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012r. poz. 361 z późn.zm.) – dalej zwaną w skrócie u.p.d.o.f.
Zdaniem Wnioskodawcy uprawnienia do przejazdów wyłącznie służbowych nie stanowią przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który to wskazuje, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Zdaniem Wnioskodawcy dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Tymczasem nie sposób uznać, że świadczeniem w tej sytuacji jest samo przyznanie pracownikowi imiennej legitymacji uprawniającej do 50 % zniżki z tytułu przejazdów kolejowych, bowiem z punktu widzenia celu przydzielenia takiej legitymacji jest związane z korzystaniem z niej w ramach przejazdów służbowych. Pracodawca nie ma zatem na celu świadczenia na rzecz pracownika, a jedynie ograniczenie własnych kosztów prowadzonej działalności.
Ponadto Wnioskodawca podkreśla, że gdyby przyjąć za wiążące stanowisko NIK, zgodnie z którym wszelkie niezgodne z obowiązkami pracowniczymi zachowania pracownika (tj. wykorzystanie ulgi kolejowej przyznanej w celach służbowych dla celów prywatnych) stanowiące potencjalne przysporzenie, uznać należy za przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., to ewentualne konsekwencje w zakresie stosunków podatkowych będą znacznie szersze. Można bowiem wówczas domniemywać, że nawet wyposażenie stanowiska pracy pracownika w komputer z dostępem do Internetu stanowi jego przychód w zakresie, w jakim potencjalnie może ów dostęp wykorzystać do celów prywatnych. Równie skrajnym przypadkiem – zdaniem Wnioskodawcy – byłaby potencjalna możliwość wykorzystania gniazdka elektrycznego do ładowania prywatnego telefonu.
Zobacz również: Dodatkowe wynagrodzenie roczne w 2016 r. - dla kogo?
Podsumowując swoją argumentację Wnioskodawca podkreślił, że w przypadku udostępnienia legitymacji zniżkowej tylko i wyłącznie do celów związanych z pracą i wykorzystaniem tychże legitymacji wyłącznie do celów służbowych nie sposób uznać, iż pracownicy uzyskują przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Pracownicy uzyskiwaliby bowiem nieodpłatne świadczenia, które podlegałyby opodatkowaniu łącznie z innymi składnikami wynagrodzenia w sytuacji, gdyby korzystali z legitymacji do celów prywatnych, a Wnioskodawca ponosiłby koszty takiego korzystania w całości lub w części.
Na tak przedstawioną argumentację Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów, odpowiedział, że stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe Na wstępie organ podatkowy podkreślił, że o powstaniu przychodu ze stosunku pracy nie będzie przesądzać fakt skorzystania przez pracownika z legitymacji uprawniającej do przejazdów o obniżonej cenie w celach prywatnych, gdyż istotnym jest w tej sytuacji fakt, że pracownikowi postawiono nieodpłatnie do dyspozycji określone świadczenia, z których można skorzystać. Zdaniem organu w przedstawionym stanie faktycznym pracownik otrzymuje nieodpłatnie świadczenie o określonej wartości w związku z wydaniem mu legitymacji uprawniającej do przejazdów w obniżonej cenie, bez względu na to, czy następnie będzie korzystał z niej w celach prywatnych. Okoliczność, że pracownik nie będzie korzystał z przysługujących mu uprawnień nie ma znaczenia. Nie zmienia to bowiem faktu, że świadczenie te otrzymał, a pracodawca musiał zapłacić za nie określoną cenę. Zgodnie z powyższym należy uznać, że wydana pracownikowi legitymacja uprawniająca do przejazdów w obniżonej cenie, stanowi przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f.
Wnioskodawca, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, zaskarżył interpretację Ministra Finansów, wskazując w uzasadnieniu, że gdyby przyjąć uproszczoną interpretację Organu interpretującego, pracownik poprzez uznanie instrumentu, którym posługuje się pracodawca, za jego przychód, zostałby obarczony de facto daniną publiczną wynikającą z kosztów prowadzenia działalności przez pracodawcę. Wówczas pracownik mimo braku wzbogacenia ponosiłby konsekwencje decyzji finansowych pracodawcy. Na zakończenie Skarżąca wskazała, że organ pominął fakt, iż ewentualne wykorzystanie legitymacji w celu innym niż służbowy stanowiłoby delikt pracowniczy. Ponadto podkreśliła, że okoliczność wykorzystywania czy też niewykorzystywania w zaistniałej sytuacji jest bez znaczenia, bowiem nie istnieje prawnie sama możliwość wykorzystania legitymacji służbowej do celów prywatnych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie podzielił stanowiska Ministra Finansów, a w ramach uzasadnienia wyroku z dnia 25 czerwca 2013r. (sygn. akt III SA/Wa 309/13) wskazał na dominujący pogląd zarówno w literaturze prawniczej, jak i w orzecznictwie sądowym, który nakazuje rozróżniać pojęcie „otrzymać” od „postawić do dyspozycji”, w konsekwencji czego nie należy ich ze sobą utożsamiać. W niniejszej sprawie powyższe oznacza, że w odniesieniu do świadczeń w naturze przychód podatkowy powstaje wówczas, gdy nie są one tylko postawione do dyspozycji podatnika, lecz zostały przez niego otrzymane. Przenosząc tak przedstawioną argumentację na grunt rozpatrywanej sprawy „dla spełnienia norm cytowanych przepisów nie wystarczy wręczyć pracownikowi legitymację uprawniającą do zniżkowych przejazdów, lecz należałoby ustalić każdorazową ulgę przy dokonanym zakupie biletu na danej trasie kolejowej i przypisać ją do wynagrodzenia tegoż pracownika, za każdy mający miejsce w danym okresie rozliczeniowym przejazd.”
Reasumując Sąd uznał, że stanowisko Ministra Finansów w zakresie przychodu pracownika w postaci ulgi w zakupie biletu nabytego w związku z delegacją służbową jest całkowicie nieuzasadnione. „Gdyby bowiem wręczenie pracownikowi legitymacji uprawniającej do ulgowego zakupu biletu przy przejazdach w celach służbowych stanowiło świadczenie nieodpłatne, którego wartość według danych statystycznych należało przypisać do podstawy opodatkowania przychodu pracowniczego to pracownicy danej jednostki ponosiliby odpowiedzialność za zobowiązania pracodawcy określane zbiorowo dla wszystkich pracowników, w wielkościach uśrednionych, co przeczy nakazowi określenia konkretnego przychodu konkretnej osoby celem wskazania konkretnego zobowiązania podatkowego.”
Ostatecznie sprawę rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 lutego 2016r. (sygn. akt II FSK 2880/13), oddalając skargę Ministra Finansów i przyznając rację stronie Skarżącej.
Marta Mikosz
Doradca podatkowy (nr wpisu 12803). Związana z Kancelarią Ślązak, Zapiór i Wspólnicy, gdzie jest odpowiedzialna za bieżącą obsługę klientów, w szczególności w zakresie związanym z prowadzeniem postępowań podatkowych oraz administracyjnych, a także w ramach kontroli podatkowej i skarbowej.
Autorka bloga na temat zmian, obowiązków oraz uprawnień, a przede wszystkim możliwości, jakie daje prawo podatkowe osobom prawnym i fizycznym – www.opodatkowany.pl
Polecamy serwis: Pracownicy