Jednym z głównych zadań gminy powinno być tworzenie korzystnych warunków rozwoju lokalnej przedsiębiorczości. Konieczne jest np. niwelowanie bariery administracyjnej. Urząd gminy powinien być przyjazny przedsiębiorcom. Na stronach internetowych gminy można udostępnić np. niezbędne informacje o warunkach działalności gospodarczej, potrzebne druki i dokumentów. Konieczne jest również tworzenie warunków do rozwoju inwestycji. Niezbędny jest w tym przypadku miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
Finanse przede wszystkim
W miarę swoich funduszy i środków kapitałowych i przy aktywnym udziale innych sąsiednich gmin należy tworzyć fundusz poręczeniowy i pożyczkowy dla małych i średnich firm. Tego typu instytucje udzielają preferencyjnego wsparcia finansowego.
Przy czynnym i aktywnym współudziale i z inicjatywy gmin powstały m.in. fundusze pożyczkowe, działające przy; Fundacji Rozwoju Gminy Żelów (Łódzkie) i Stowarzyszeniu Wspierania Małej Przedsiębiorczości w Dobiegniewie (Lubuskie) oraz Fundusz Pożyczkowy Regionu Wałbrzyskiego. Aktywnie wspiera działalność lokalnych przedsiębiorstw także Fundusz Poręczeń Kredytowych Związku Gmin „Barcja” w Kętrzynie (Warmińsko-mazurskie) oraz Fundusz Poręczeń Kredytowych przy Towarzystwie Rozwoju Gminy Płużnica (Kujawsko-pomorskie) oraz fundusz istniejący przy Działdowskiej Agencji Rozwoju.
W każdej gminie, dbającej o rozwój gospodarczy, powinien działać aktywnie punkt informacyjny dla przedsiębiorców lub dla kandydatów na właścicieli firm. W takiej miejscu przedsiębiorca powinien mieć możliwość dowiedzenia się o możliwościach otrzymania wsparcia finansowego lub innego na terenie gminy, województwa i kraju. Gmina poprzez tego typu instytucje powinna również organizować szkolenia, np. jak zostać przedsiębiorcą, jak stworzyć biznesplan określonego przedsięwzięcia itp.
Działające np. od 2 stycznia 2004 r. w gminie Pleśna (Małopolskie) Gminne Centrum Informacyjne (www.gci.plesna.pl) promuje m.in. osoby chcące działać na własny rachunek. Pomaga im przy zakładaniu firm. Prowadzi także kursy szkoleniowe dla młodzieży dwa razy w tygodniu przez 5 tygodni na temat przedsiębiorczości. Centrum otrzymało na taką działalność wsparcie z Ministerstwa Gospodarki.
Gmina w porozumieniu z miejscowym powiatowym urzędem pracy powinna organizować kursy i szkolenia dla bezrobotnych, które umożliwiają zdobycie kwalifikacji, na jakie mają zapotrzebowanie miejscowi przedsiębiorcy.
Plany i strategie
Wszystkie elementy rozwoju przedsiębiorczości lokalnej w gminie władze samorządowe powinny ująć w miejscowych planach zagospodarowania i strategiach rozwoju gospodarczego lub rozwoju przedsiębiorczości. Posiadanie tego typu dokumentów, uchwalonych przez rady gminne, ułatwi otrzymanie wsparcia finansowego zarówno dla gmin na rozwój infrastruktury komunalnej i drogowej, jak i na inwestycje dla miejscowych przedsiębiorców. Chodzi o programy operacyjne, które będą dostępne w latach 2007 - 2013. Przy podejmowaniu pozytywnej decyzji o przyznaniu dotacji duże znaczenie będzie miało to, czy wśród załącznikiem do wniosku o wsparcie finansowe będą m.in. takie dokumenty, jak miejscowy plan zagospodarowania czy strategia rozwoju gospodarczego. Tak było przy staraniu się o pomoc przez samorządy w okresie 2004 - 2006.
Władze samorządowe mają do dyspozycji kilka instrumentów, które mogą oddziaływać na lokalne życie gospodarcze. Stosowane kompleksowo, planowo i z rozwagą mogą przyczynić się w znacznym stopniu do stworzenia dobrych warunków do rozwoju przedsiębiorczości.
Trzy zachęty
Najważniejszym instrumentem wspierania przedsiębiorczości jest budżet gminy. To przy jego konstruowaniu zarząd gminy może zaplanować wspieracie dla lokalnej przedsiębiorczości. To wspieracie nie musi opierać się tylko na obniżaniu podatków i opłat lokalnych. Takie rozwiązania nie są obecnie decydujące, choć mogą na początku zachęcić przedsiębiorców np. do inwestycji na obszarze danej gminy.
Bardzo ważnym punktem budżetu jest wydatkowanie środków na rozwój infrastruktury technicznej, w tym głównie drogowej i kanalizacyjno-wodociągowej. Gmina powinna zadbać o stworzenie sieci dróg gminnych, które połączą konkretną gminę z siecią dróg wojewódzkich i krajowych. Sprawna sieć drogowa to magnes dla inwestorów. Drugim takim magnesem jest sprawna sieć kanalizacyjno - wodociągowa. A trzecim posiadanie terenów uzbrojonych pod inwestycje
Największe możliwości przygotowania budżetu jako środka pobudzającego przedsiębiorczość jest okres przed jego uchwaleniem, w czasie jego opracowania, tj. przed uchwaleniem go przez radę gminy. A więc, przed 15 listopada każdego roku. Projekt budżetu przygotowuje zarząd gminy.
Witryna gminna
Władze gminy ma jeszcze inne ważny instrument wspierania lokalnej przedsiębiorczości. Jest nim witryna internetowa. Na stronach gminy można stworzyć wszelkiego rodzaju elementy graficzne sprzyjające rozwojowi miejscowych firm.
I tak np. gmina Szydłowiec (Mazowieckie) na swojej miejskiej witrynie (www.szydłowiec.pl) w dziale przedsiębiorczość udostępniła bezpłatnie zamieszczanie ofert handlowych lokalnym firmom. A gmina Dębe Wielkie (Mazowieckie) na gminnych stronach internetowych: www.debewielkie.pl stworzyła bazę danych z podziałem na rodzaje działalności, np.: gastronomia, rachunkowość, motoryzacja, tworzywa sztuczne.
Oprócz witryny innym istotnym narzędziem, szczególnie w przyciąganiu inwestorów z zewnątrz, jest stworzenie i uchwalenie przez władze samorządowe miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przedsiębiorcy na podstawie tych dokumentów dowiadują się gdzie, w jakich miejscach, na jakich terenach można budować zakłady pracy, fabryki, zakłady usługowe lub handlowe.
Dobrze, gdy tereny wyznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod inwestycję są już uzbrojone za środki gminne lub za środki pozyskane przez gminę. Po pierwsze, zwiększa się cena takich działek, po drugie, na takie tereny chętnie patrzą inwestorzy.
FORMY WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Gminy mogą pomagać firmom i inwestorom poprzez:
n tworzenie funduszy poręczeniowo-pożyczkowych dla małych i średnich firm,
n tworzenie aktywnych punktów informacyjnych dla przedsiębiorców lub dla kandydatów na właścicieli firm,
n organizację kursów i szkoleń dla bezrobotnych, w porozumieniu z miejscowym powiatowym urzędem pracy, tak aby jak najwięcej osób posiadało kwalifikacje zgodne z zapotrzebowaniem przedsiębiorców funkcjonujących na określonym obszarze,
n stworzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
n stworzenie strategii rozwoju gospodarczego lub rozwoju przedsiębiorczości,
n przygotowanie budżetu gminy przewidującego wydatkowanie środków na działania zmierzające do wspierania przedsiębiorczości,
n obniżanie podatków i opłat lokalnych,
n rozbudowę infrastruktury
n uzbrojenie i przygotowanie terenów pod inwestycje,
n stworzenie witryny internetowej zawierającej elementy potrzebne przedsiębiorcom.
ANDRZEJ OKRASIŃSKI
andrzej.okrasinski@infor.pl