Jest to podstawowa wysokość urlop wypoczynkowego, która uzależniona jest jedynie od posiadania statusu żołnierza zawodowego. Poza urlopem podstawowym żołnierz zawodowy ma również prawo do tak zwanego urlopu dodatkowego. Otrzymanie urlopu dodatkowego uzależnione jest od spełnienie jednego z poniższych warunków:
1) Pełnienia służby wojskowej w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia tj. wówczas, gdy z opisu stanowiska wynika konieczność wykonywania obowiązków służbowych w pełnym wymiarze czasu służby przewidzianym dla danego stanowiska służbowego w warunkach szkodliwych dla zdrowia zaliczanych do jednego z czterech stopni szkodliwości.
Pierwszy stopień szkodliwości uprawnia do otrzymania 5 dni roboczych i dotyczy m.in.:
- narażenia na działanie pyłów niewywołujących zwłóknienia tkanki płucnej, jeżeli przekroczone są najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia,
- narażenia na działanie substancji toksycznych niekumulujących się w organizmie, jeżeli przekroczone są najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia,
- pracy w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura efektywna powyżej 25 °C lub poniżej 10 °C,
- narażenia na promieniowanie ultrafioletowe lub podczerwone,
- pracy w mokrym środowisku o względnej wilgotności powietrza przekraczającej 80 %, w wodzie lub błocie,
- narażenia na wibrację ogólną,
- obsługi aparatury w gabinetach fizykoterapii,
- narażenia na działanie promieniowania laserowego.
Drugi stopnień szkodliwości daje prawo do 7 dni urlopu, a objętym nim są następujące czynności:
- narażenia na działanie pyłów wywołujących zwłóknienie tkanki płucnej , jeżeli przekroczone są najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia,
- narażenia na działanie substancji toksycznych kumulujących się w organizmie, jeżeli przekroczone są najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia,
- narażenia na obniżone lub podwyższone ciśnienie wynikające z procesu technologicznego, w szczególności w komorach ciśnieniowych i kesonowych,
- narażenia na szkodliwe działanie miejscowych wibracji, w szczególności używanie ręcznych narzędzi pneumatycznych,
- pracy w pomieszczeniach zlokalizowanych poniżej poziomu otaczającego terenu - zgodnie z przepisami w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy,
- narażenia na hałas, jeżeli przekroczone są najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia,
- pracy przy montażu, demontażu, konserwacji i naprawie akumulatorów,
- pracy przy magazynowaniu i dystrybucji niebezpiecznych środków o działaniu chemicznym, promieniotwórczym i biologicznym,
- pracy w pracowniach i laboratoriach lub prosektoriach anatomii patologicznej i medycyny sądowej,
- załadunku, rozładunku, transportu i magazynowania paliw oraz uzupełniania nimi sprzętu.
Trzeci stopień szkodliwości uprawnia do otrzymania 10 dni urlopu i dotyczy:
- narażenia na działanie substancji, preparatów lub czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, których wykaz określają przepisy wydane na podstawie art. 222 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy,
- narażenia na promieniowanie jonizujące,
- narażenia na działanie pól elektromagnetycznych wysokiej częstotliwości od 0,1 MHz do 300 000 MHz w strefie zagrożenia,
- przewijania kabli oraz remont i konserwacja linii kablowej w osłonie ołowianej.
Czwarty stopień szkodliwości daje prawo do otrzymania 15 dni i dotyczy m.in.:
- wytwarzania, remontowania, niszczenia oraz magazynowania i transportowania materiałów wybuchowych, łatwopalnych i samozapalnych,
- wytwarzania, magazynowania, transportowania oraz napełniania i instalowania zbiorników gazów sprężonych i rozpuszczonych pod ciśnieniem,
- narażenia na działanie fazy ciekłej lub gazowej paliw, w szczególności benzyny, RMN oraz niebezpiecznych środków o działaniu chemicznym, promieniotwórczym i biologicznym - w laboratoriach oraz przy pracach naukowo-badawczych z tymi materiałami,
- wykonywania prób z bronią i materiałami wybuchowymi,
- naprawy urządzeń elektroenergetycznych znajdujących się pod napięciem, wykonywana zgodnie z przepisami w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych,
- rozbudowy, remonty, konserwacja kanalizacji teletechnicznej oraz naprawa i konserwacja linii kablowych w studzienkach i komorach kablowych,
- pracy wewnątrz zbiorników, aparatów, kanałów i studni,
- pracy pod ziemią lub pod wodą,
- pracy przy neutralizacji niebezpiecznych środków o działaniu chemicznym, promieniotwórczym i biologicznym,
- narażenia na pyły lub aerozole rozpuszczalnych soli metali ciężkich, jeżeli przekroczone są najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia,
- pracy w kontakcie z materiałem zakaźnym lub chorymi zakaźnie ludźmi albo zwierzętami,
- pracy w bezpośrednim kontakcie z ludźmi chorymi na choroby psychiczne lub upośledzonymi w znacznym stopniu,
- pracy na wysokości powyżej 2 m i w wykopach o głębokości poniżej 2 m od poziomu terenu.
Czytaj także: Status żołnierza zawodowego ze względu na jego uposażenie>>
2) Szczególnych właściwości zajmowanego stanowiska służbowego, gdzie żołnierz otrzymuje:
a) urlop w wymiarze 10 dni, jeżeli:
- pełni służbę w jednostkach desantowo-szturmowych lub innych jednostkach, jeżeli wykonywał co najmniej dziesięć skoków spadochronowych w ciągu roku,
- zajmuje stanowisko nurka lub płetwonurka oraz stanowisko lekarza lub instruktora sanitarnego zabezpieczającego nurkowanie, który systematycznie nurkuje lub przebywa w komorze dekompresyjnej,
- wchodzi w skład etatowych załóg trałowców, ścigaczy okrętów podwodnych, kutrów rakietowych i zwalczania okrętów podwodnych, jeżeli okręty wychodziły w morze co najmniej 60 dni w ciągu roku,
b) urlop w wymiarze 15 dni, jeżeli:
- zajmuje stanowisko instruktora szkolenia spadochronowego,
- wchodzi w skład etatowych załóg okrętów podwodnych, jeżeli okręty wychodziły w morze co najmniej 60 dni w ciągu roku,
- pełni służbę w jednostce przeznaczonej do zwalczania terroryzmu na stanowisku, którego zajmowanie uprawnia do podwyższenia podstawy wymiaru emerytury wojskowej.
3) Posiadania odpowiedniego staż w czynnej służbie wojskowej, tj. po:
a) piętnastu latach służby żołnierz otrzymuje - 5 dni urlopu,
b) dwudziestu latach służby żołnierz otrzymuje – 10 dni urlopu,
c) dwudziestu pięciu latach służby żołnierz otrzymuje – 15 dni urlopu;
4) Zajmowania stanowiska służbowego sędziego wojskowego lub prokuratora wojskowej jednostki organizacyjnej prokuratury – na zasadach przewidzianych w ustawie prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawie o prokuraturze.
Czytaj także: Wojsko zmienia zasady żywienia żołnierzy>>
5) Zajmowania stanowiska służbowego pracownika naukowego, naukowo-dydaktycznego, dydaktycznego lub badawczo-technicznego – w związku z którym otrzymuje urlop w wymiarze 12 dni.
Niemniej jednak, z treści art. 62 ust. 7 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych wynika, iż łączny wymiar urlopu wypoczynkowego i dodatkowych urlopów wypoczynkowych w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć pięćdziesięciu dni roboczych.
Urlop wypoczynkowy przyznawany jest w oparciu o plan urlopów, który to plan sporządzany jest do 10 grudnia każdego roku na podstawie wniosków określających planowany termin urlopu na następny rok składanych przez żołnierzy do dnia 30 listopada każdego roku. Tak sporządzony plan urlopów wypoczynkowych oraz urlopów dodatkowych przed końcem roku kalendarzowego zatwierdzany jest przez dowódcę jednostki. Natomiast samo udzielenie żołnierzowi urlopu oraz ewentualne dokonywanie zmian dotyczących udzielenia urlopu ogłasza się w rozkazie dowódcy jednostki.
Warto zauważyć, że żołnierzowi w roku kalendarzowym, w którym został powołany do zawodowej służby wojskowej, udziela się urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostającego do końca danego roku kalendarzowego. Co oznacza, że jeżeli żołnierz rozpoczyna służbę od 5 lipca 2010 r. – jego urlop za 2010 rok będzie wynosił 13 dni.
Andrzej Szczerbowski
samorzad.infor.pl
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz.U. 2008 Nr 141 poz. 892 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie urlopów żołnierzy zawodowych (DZ. U. 2010 Nr 2 poz. 9).