23 kwietnia wejdzie w życie nowa ustawa o obronie ojczyzny / Shutterstock
W przyszłym tygodniu, 23 kwietnia, wejdzie w życie nowa ustawa o obronie ojczyzny (Dz.U. poz. 655). Zastąpi kilka obowiązujących dotąd regulacji, w tym tę z 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony.
Zawiera 820 artykułów i wymaga wielu aktów wykonawczych. Wydane na podstawie dotychczasowych przepisów rozporządzenia mają obowiązywać do 18 miesięcy. Nad nowymi trwają już prace w MON. Projekty niektórych z nich resort obrony skierował już do konsultacji.
Ustawa wprowadza ochotniczą zasadniczą służbę wojskową. Ma trwać 12 miesięcy i będzie zbliżona do obowiązkowej służby, która od 2010 r. wciąż jest zawieszona. Armia zamierza stawiać na ochotników i aktywnie o nich zabiegać. Do służby wojskowej będzie można zaciągnąć się bez zbędnych formalności, będą dodatkowe ułatwienia również dla pracujących i studiujących. Zachęty mają sprawić, że armia zawodowa wzrośnie ze 111,5 tys. obecnie do 250 tys. żołnierzy zawodowych. Liczba służących w Wojskach Obrony Terytorialnej ma wzrosnąć z 32 tys. do 50 tys. Resort obrony chce specjalnymi dodatkami zachęcać doświadczonych żołnierzy do jak najdłuższego pozostania w armii.
Wzrosnąć też mają wydatki na wojsko – już od 2023 r. z 2 proc. PKB do 3 proc. PKB.
| Tytuł aktu prawnego | Kogo dotyczy | Przedmiot i cele zmiany |
| projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyłączenia od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny | – m.in. dyrektorzy i wicedyrektorzy administracji państwowej, samorządowej, pracownicy sądów i prokuratur, funkcjonariusze służb mundurowych, pracownicy uczelni wyższych – ujęci w załączniku do rozporządzenia z mocy ustawy są wyłączeni ze służby w czasie mobilizacji i wojny– wybrane podmioty mogą też wnioskować do odpowiednich organów o wyłączenie określonych pracowników (decyzja może jednak być odmowna) |
■ zapewnienie warunków do utrzymania ciągłości realizacji zadań w sferze gospodarki narodowej, zwłaszcza o charakterze obronnym, przez najważniejsze organy i podmioty gospodarcze w sytuacji wystąpienia realnego zagrożenia bezpieczeństwa państwa, czyli w razie ogłoszenia mobilizacji lub wybuchu wojny ■ wskazanie organów właściwych w sprawach wyłączenia ze służby, odpowiednio: w stosunku do żołnierzy rezerwy – szefa wojskowego centrum rekrutacji; w stosunku do żołnierzy w czynnej służbie wojskowej – dowódcę jednostki, w której żołnierz pełni służbę |
| projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie świadczeń socjalno-bytowych dla żołnierzy zawodowych | żołnierze zawodowi |
■ nowe rozporządzenie ma zastąpić i ujednolicić wymagania z 2010 r. ■ regulacje mają na celu wyeliminowanie nadużyć finansowych ze strony żołnierzy zawodowych, do których skierowane są dodatki |
| projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie wyróżniania żołnierzy oraz pododdziałów, oddziałów i instytucji wojskowych | powołani do służby w czasie mobilizacji lub wojny | ■ wyróżnienie będzie przeznaczone dla osób, których działania mają znaczenie dla obronności państwa i sił zbrojnych oraz czynów świadczących o ofiarności i odwadze w warunkach pełnienia czynnej służby wojskowej po ogłoszeniu mobilizacji, w stanach nadzwyczajnych, w czasie wojny, a także podczas wykonywania zadań służbowych w strefie działań wojennych |
| projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie świadczenia pieniężnego przysługującego pracodawcom zatrudniającym pracowników będących żołnierzami rezerwy albo będących żołnierzami OT pełniącymi terytorialną służbę wojskową rotacyjnie | pracodawcy, którzy zatrudniają innego pracownika na zastępstwo za żołnierza obrony terytorialnej | ■ określenie sposobu obliczania poniesionych przez pracodawcę kosztów z tytułu zatrudnienia pracownika na zastępstwo żołnierza rezerwy albo żołnierza OT pełniącego terytorialną służbę wojskową rotacyjnie lub powierzenia takiego zastępstwa innemu pracownikowi oraz wypłaty odprawy żołnierzowi OT, a także wzoru wniosku o wypłatę świadczenia, sposobu dokumentowania poniesionych kosztów oraz tryb wypłacania świadczenia■ wysokość świadczenia ustala szef wojskowego centrum rekrutacji na podstawie wniosku oraz zaświadczenia według specjalnego algorytmu postępowania określonego we wniosku |
| projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie korzystania z pomocy w zakresie doradztwa zawodowego, przekwalifikowania, pośrednictwa pracy i odbywania praktyk zawodowych przez żołnierzy zawodowych | żołnierze zawodowi odchodzący z armii | ■ rozwiązania utrzymują te z 2014 r., czyli możliwość korzystania z pomocy w zakresie doradztwa zawodowego, przekwalifikowania i pośrednictwa pracy żołnierzom zawodowym, żołnierzom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej oraz członkom najbliższej rodziny żołnierza zawodowego (małżonkowi i dzieciom), który zaginął lub poniósł śmierć w związku z wykonywaniem zadań służbowych |
| projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie wsparcia organizacji proobronnych | podmioty odpowiedzialne za przeprowadzanie szkoleń dla członków lub wolontariuszy organizacji proobronnych, którzy ubiegają się o uzyskanie uprawnień do prowadzenia działalności instruktorskiej, oraz obszary szkoleniowe, w których mogą oni takie uprawnienia uzyskać | ■ określenie obszarów szkoleniowych, w których członkowie lub wolontariusze organizacji proobronnych mogą uzyskać uprawnienie do prowadzenia działalności instruktorskiej, zakres wsparcia rzeczowego i finansowego, a także tryb oraz podmioty odpowiedzialne za prowadzenie szkoleń członków lub wolontariuszy organizacji proobronnych |
| projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie wysokości, szczegółowych warunków i trybu przyznawania dodatku za pracowniczy przydział mobilizacyjny nadany pracownikowi resortu obrony narodowej | osoby, którym przyznano pracowniczy przydział mobilizacyjny – jest to imienne wyznaczenie w czasie pokoju żołnierza czynnej służby wojskowej lub żołnierza rezerwy na stanowisko służbowe lub do pełnienia funkcji wojskowej określonej etatem jednostki wojskowej, zgodnie z posiadaną specjalnością wojskową, kwalifikacjami wojskowymi lub innymi wymaganymi predyspozycjami | ■ przyznanie pracownikowi resortu obrony narodowej, któremu nadano pracowniczy przydział mobilizacyjny, dodatku za przydział mobilizacyjny, w wysokości od 120 zł do 200 |