Od 10 września 2008 r. obowiązuje ustawa z 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 154, poz. 958). Dzięki nowym przepisom skrócony ma być proces przygotowania inwestycji drogowych. Zgodnie z tymi przepisami połączono dwie dotychczasowe decyzje (o ustaleniu lokalizacji drogi i o pozwoleniu na budowę) w jedną - decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Efektem tego będzie skrócenie czasu na wydanie decyzji z pięciu do trzech miesięcy.
Uregulowano kwestie właściwości organów w przypadku, gdy decyzja obejmuje obszar więcej niż jednego województwa. Z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanie się ostateczna, wygasać będą ograniczone prawa rzeczowe ustanowione na objętej decyzją nieruchomości bądź na prawie użytkowania wieczystego. W przypadku gdy inwestycja drogowa wymagałaby przejścia przez tereny wód płynących właściwy zarządca drogi będzie uprawniony do nieodpłatnego zajęcia tego terenu na czas realizacji tej inwestycji. Decyzja o ustaleniu odszkodowania za nieruchomości wydawana ma być w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.
Zezwolenie na inwestycje
Wojewoda w przypadku dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w przypadku dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi. Decyzję, o której mowa, wydaje się w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku w tej sprawie.
Właściwy zarządca drogi składa wniosek, po uzyskaniu opinii właściwych miejscowo zarządu województwa, zarządu powiatu oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Nie wydanie opinii, o których mowa, w terminie 14 dni od dnia zwrócenia się przez właściwego zarządcę drogi o jej wyrażenie, traktuje się jako brak zastrzeżeń do wniosku.
W przypadku inwestycji drogowej realizowanej na obszarze dwóch lub więcej województw, decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydaje wojewoda, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część nieruchomości przeznaczonych na realizację inwestycji drogowej.
Konieczne zawiadomienie
W przypadku dróg krajowych i wojewódzkich wojewoda albo starosta w przypadku dróg powiatowych i gminnych wysyłają zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej: zarządcy drogi, który złożył wniosek oraz właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie tej decyzji. Zawiadomienie, o którym mowa, wysyłane ma być do właścicieli i użytkowników nieruchomości, na adres wskazany w katastrze nieruchomości.
W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym wojewoda albo starosta wysyłają zawiadomienie o wszczęciu postępowania jedynie wnioskodawcy, tj. zarządcy drogi.
Z dniem zawiadomienia, o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa bądź jednostek samorządu terytorialnego, objęte wnioskiem o wydanie decyzji, nie mogą być przedmiotem obrotu w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami.
Obwieszczenie i odwołanie
W zależności od kategorii drogi, albo wojewoda, albo starosta, doręczają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wnioskodawcy (zarządcy drogi) oraz zawiadamiają o jej wydaniu pozostałe strony w drodze obwieszczeń, odpowiednio w urzędzie wojewódzkim lub starostwie powiatowym oraz w urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg drogi, a także na stronach internetowych tych gmin, a także w prasie lokalnej.
Ponadto zawiadomienie o wydaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej powinno być wysłane dotychczasowemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu na adres wskazany w katastrze nieruchomości. Zawiadomienie o wydaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera informację o miejscu, w którym strony mogą zapoznać się z treścią decyzji.
Od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stronie służy odwołanie do organu wyższego stopnia, którym jest:
• wojewoda w przypadku wydania decyzji przez starostę;
• minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej w przypadku wydania decyzji przez wojewodę.
Odwołanie strony od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rozpatruje się w terminie 30 dni, a skargę do sądu administracyjnego w terminie dwóch miesięcy. W postępowaniu przed organem odwoławczym oraz przed sądem administracyjnym nie można uchylić decyzji w całości ani stwierdzić jej nieważności, gdy wadą dotknięta jest tylko część decyzji dotycząca odcinka drogi, nieruchomości, działki.
Kara za brak decyzji
W przypadku gdy właściwy organ nie wyda decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji, organ wyższego stopnia wymierza temu organowi, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie, karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki. Wpływy z kar stanowią dochód budżetu państwa. Karę uiszcza się w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia w tej sprawie. W przypadku nieuiszczenia kary podlega ona ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Odszkodowanie
Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, które stały się własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego w związku z realizacja inwestycji drogowej, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Jeżeli na nieruchomości lub prawie użytkowania wieczystego tej nieruchomości zostały ustanowione ograniczone prawa rzeczowe z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, prawa te wygasają.
Podobnie jest w przypadku, gdy przeznaczona na pasy drogowe nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego została oddana w użytkowanie wieczyste. Użytkowanie to wygasa z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.
Odszkodowanie za nieruchomości przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.
CO W DECYZJI
Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera:
• wymagania dotyczące powiązania drogi z innymi drogami publicznymi, z określeniem ich kategorii;
• określenie linii rozgraniczających teren;
• warunki wynikające z potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;
• wymagania dotyczące ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich;
• zatwierdzenie podziału nieruchomości,
• oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego;
• zatwierdzenie projektu budowlanego;
• w razie potrzeby inne ustalenia dotyczące np. określenia: szczególnych warunków zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych, czasu użytkowania tymczasowych obiektów budowlanych oraz terminów rozbiórki istniejących obiektów budowlanych nieprzewidzianych do dalszego użytkowania oraz tymczasowych obiektów budowlanych.
ZBIGNIEW KORNAT
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 154, poz. 958).