Zmieniła się rola organu prowadzącego szkołę w zakresie oceny pracy dyrektora oraz nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły. Jednak zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem, głos organu prowadzącego nadal musi być brany po uwagę.
1 stycznia 2017 r. weszły w życie zmiany w zakresie dokonywania oceny pracy dyrektora szkoły. W poprzednim stanie prawnym obowiązującym do końca 2016 r. oceny pracy dyrektora szkoły oraz nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły, dokonywał organ prowadzący szkołę w porozumieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny. Obecnie oceny pracy dyrektora szkoły oraz nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły, dokonuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę. W przypadku zaś, gdy organ prowadzący szkołę jest jednocześnie organem sprawującym nadzór pedagogiczny, oceny dokonuje ten organ (art. 6a ust. 6 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela; dalej: k.n.).
Zobacz również: Reforma oświaty
Organ sprawujący nadzór pedagogiczny, dokonując oceny pracy, ma obowiązek działania w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę. Zatem sporządzenie oceny pracy uzależnione jest od współdziałania obu tych organów. W zakresie „porozumienia” powinny one wypracować i uzgodnić wspólne stanowisko co do rozstrzygnięcia danej sprawy.
WSA w Poznaniu w wyroku z 31 stycznia 2013 r. (sygn. akt IV SA/Po 1041/12) orzekł, że „współdziałanie polega na wydaniu przez każdy z organów oceny cząstkowej, a następnie na ich podstawie na wydaniu wspólnej oceny końcowej. Przyjęcie takiej zasady oznacza, że w razie zaistnienia rozbieżnych stanowisk obu organów nie jest możliwe skuteczne zakończenie oceny pracy dyrektora”.
WSA w Gliwicach w wyroku z 21 października 2016 r. (sygn. akt IV SA/Gl 587/16) wskazał, że „ocena pracy dyrektora odbywa się etapowo, gdyż oba zobowiązane do oceny organy (nadzoru pedagogicznego i prowadzącego szkołę) dokonują odrębnych ocen cząstkowych, a także jednej oceny cząstkowej »w porozumieniu«”. Ponadto WSA uznał, że dokonanie oceny cząstkowej przez każdy z organów, a także oceny, która powinna być wynikiem konsensusu organu nadzoru pedagogicznego i organu prowadzącego szkołę jest jednym ze wstępnych stadiów procesu oceniania dyrektora szkoły składającym się na całościowy obraz jego umiejętności i zachowania”.
Oceny cząstkowe
Ocena pracy dyrektora składa się z ocen cząstkowych w zakresie realizacji zadań obejmujących:
1) zapewnienie odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych, dysponowanie środkami finansowymi szkoły i ponoszenie odpowiedzialności za ich prawidłowe wykorzystanie, organizowanie administracyjnej, finansowej i gospodarczej obsługi szkoły oraz realizowanie polityki kadrowej (czyli zadań określonych w art. 39 ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty; dalej: u.s.o., oraz w art. 7 ust. 2 pkt 5 k.n.) – oceny dokonuje organ prowadzący szkołę,
2) sprawowanie nadzoru pedagogicznego nad podległą szkołą; współdziałanie ze szkołami wyższymi w organizacji praktyk pedagogicznych; utrzymanie odpowiedniego poziomu dydaktycznego i wychowawczego szkoły oraz przestrzeganie czasu pracy przez nauczycieli (czyli zadań określonych w art. 4 i art. 39 ust. 1 pkt 2 i 7 u.s.o. oraz w art. 7 ust. 2 pkt 1 i art. 42 ust. 2 k.n.) – oceny dokonuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad szkołą,
3) wykonywanie innych zadań m.in. kierowanie i reprezentowanie szkoły na zewnątrz, sprawowanie opieki nad uczniami i zapewnienie im możliwości rozwoju, realizowanie uchwał rady szkoły i rady pedagogicznej, stwarzanie warunków do działania w szkole: wolontariuszy, stowarzyszeń i innych organizacji, realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego ucznia, współpracę z radą szkoły, radą pedagogiczną, rodzicami i samorządem uczniowskim (czyli zadań określonych w art. 39 ust. 1 pkt 1, 3, 4, 5a, 6, 9 i 10 oraz ust. 4 u.s.o., a także w art. 6 i w art. 7 ust. 2 pkt 2–4 i pkt 6 k.n.) – oceny dokonuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad szkołą w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, a w przypadku gdy organ sprawujący nadzór pedagogiczny jest jednocześnie organem prowadzącym szkołę – oceny tej dokonuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad szkołą
– § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 9 grudnia 2016 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego (dalej: rozporządzenie w sprawie oceny pracy nauczyciela).
Polecamy: Gazeta Samorządu i Administracji
Organy kontrolne
Organem sprawującym nadzór pedagogiczny nad publicznymi i niepublicznymi przedszkolami, innymi formami wychowania przedszkolnego, szkołami, placówkami, placówkami doskonalenia nauczycieli, w tym nad niepublicznymi placówkami doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, oraz kolegiami pracowników służb społecznych, które znajdują się na obszarze danego województwa, jest kurator oświaty, który wykonuje zadania w imieniu wojewody (art. 31 ust. 1 pkt 1 u.s.o.). Natomiast kompetencje organu prowadzącego w szkołach i placówkach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dokonywania oceny pracy dyrektora szkoły oraz nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły, wykonuje odpowiednio: wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta lub marszałek województwa (art. 91d pkt 3 k.n.).
Kurator, jako organ sprawujący nadzór pedagogiczny, dokonuje oceny pracy dyrektora po zasięgnięciu opinii rady szkoły i zakładowych organizacji związkowych działających w tej szkole (art. 6a ust. 7 k.n.). Obie te opinie powinny być wyrażone na piśmie (§ 9 pkt 3 rozporządzenia w sprawie oceny pracy nauczyciela).
Zatem od 1 stycznia 2017 r. oceny pracy np. dyrektora szkoły podstawowej dokona kurator oświaty w porozumieniu z wójtem (burmistrzem lub prezydentem miasta).
Dyrektorowi szkoły oraz nauczycielowi, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły, od sporządzonej oceny pracy w ciągu 14 dni od dnia jej doręczenia, przysługuje prawo złożenia wniosku o ponowne ustalenie oceny jego pracy do organu, który tę ocenę ustalił (art. 6a ust. 9 pkt 2 k.n.). Organ, który ustalił ocenę powołuje zespół oceniający w celu rozpatrzenia wniosku. Od oceny dokonanej przez zespół oceniający nie przysługuje odwołanie (art. 6a ust. 10 k.n.).
PODSTAWY PRAWNE
● art. 4, art. 31 ust. 1, art. 39 ust. 1 pkt 1, 2, 3, 4, 5, 5a, 6, 7, 9, 10 i ust. 3 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60)
● art. 6, art. 6a ust. 6, 7, 9 pkt 2 i 10, art. 7 ust. 2 pkt 1, 2, 3, 4, 5 i 6, art. 42 ust. 2, art. 91d pkt 3 ustawy 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60)
● § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 9 grudnia 2016 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego (Dz.U. z 2016 r. poz. 2035)
ANNA RYL
ekspert w dziedzinie prawa, w szczególności prawa pracy i podatków, biegły sądowy