Jak pokazuje praktyka, dotychczasowe przepisy dotyczące sporządzania map akustycznych, opracowywania programów ochrony środowiska przed hałasem oraz przekazywania Komisji Europejskiej danych i informacji wynikających z tych map akustycznych i programów, nie są w pełni efektywne. Omawiana ustawa ma na celu uszczegółowienie przepisów i ułatwienie zobowiązanym podmiotom wypełniania obowiązków związanych z monitorowaniem poziomu hałasu.
Obowiązek stosowania unijnych metod oceny hałasu
Nowelizacja nakłada na podmiot sporządzający strategiczne mapy hałasu obowiązek stosowania metod oceny hałasu określonych w załączniku do dyrektywy Komisji (UE) 2015/996 z 19 maja 2015 r. ustanawiającej wspólne metody oceny hałasu zgodnie z dyrektywą 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady.
Uszczegółowienie definicji wskaźników hałasu
Przede wszystkim doprecyzowaniu uległa definicja hałasu, poprzez określenie specjalnych parametrów poziomu dźwięku wyrażonych w decybelach (dB), wyznaczonych zgodnie z ISO 1996-2:1987 w ciągu wszystkich pór nocy (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00) w roku (rozumianym jako dany rok kalendarzowy w odniesieniu do emisji dźwięku i średni rok w odniesieniu do warunków meteorologicznych).
Zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
Omawiana nowela prawa ochrony środowiska nakazuje umieszczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ograniczeń wynikających ze strategicznych map hałasu.
Strategiczne mapy hałasu
Nowelizacja wprowadza obowiązek opracowywania strategicznych map hałasu, który dotyczy zarządzających głównymi drogami, liniami kolejowymi lub lotniskami oraz prezydentów miast powyżej 100 tysięcy mieszkańców. Mapy hałasu powinny zawierać odrębne mapy dotyczące dróg, linii tramwajowych, linii kolejowych, portów, lotnisk oraz miejsc prowadzenia działalności przemysłowej. Mapy te mają stanowić podstawowe źródło danych wykorzystywanych do informowania społeczeństwa o zagrożeniach środowiska hałasem, opracowania danych dla państwowego monitoringu środowiska, tworzenia i aktualizacji programów ochrony środowiska przed hałasem, planowania strategicznego oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego.
Obowiązek przygotowania programu ochrony środowiska przed hałasem
Program ochrony środowiska przed hałasem to program sporządzany na potrzeby zarządzania emisją i skutkami hałasu, w tym dla zmniejszania hałasu. Dotychczas programem objęte były tereny, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny. Omawiana nowelizacja nakłada obowiązek sporządzania takich programów także na terenach, na których poziom hałasu nie jest przekroczony oraz obszarów cichych.
Zobacz: Środowisko
Nowe obowiązki prezydenta miasta i zarządzających drogami, lotniskami i liniami kolejowymi
Nowelizacja prawa ochrony środowiska nakłada na prezydentów miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy, a także zarządzających drogami, liniami kolejowymi oraz lotniskami obowiązek identyfikacji głównych dróg, głównych linii kolejowych oraz głównych lotnisk. Ponadto, co 5 lat, wspomniane podmioty będą zobowiązane do przekazywane do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska danych identyfikujących te miasta oraz główne drogi, linie kolejowe i lotniska.
Nowe obowiązki marszałka województwa
Marszałkowie województw, na podstawie strategicznych map hałasu, będą mieli obowiązek sporządzania programów ochrony środowiska przed hałasem. W efekcie na terenie Polski będzie funkcjonowało 16 programów ochrony środowiska przed hałasem, sporządzonych na podstawie jednolitych zasad.
Co ważne, programy te będą podlegały zaopiniowaniu przez prezydentów miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy, zarządzających głównymi drogami, zarządzających głównymi liniami kolejowymi lub liniami kolejowymi innymi niż główne linie kolejowe położonymi na obszarze aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy, zarządzających głównymi lotniskami lub innymi lotniskami, które swoim zasięgiem emisji hałasu oddziałują na aglomeracje o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy oraz przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.
Kary pieniężne
Za nieterminowe przekazanie Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska danych identyfikujących oraz strategicznych map hałasu, nieterminowe uchwalenie programu ochrony środowiska przed hałasem, nieterminowe przekazanie danych ze strategicznych map hałasu oraz za nieterminowe przekazanie streszczeń programów będą nakładane kary pieniężne. Kary te mogą wynieść od 1 000 do nawet 500 000 zł. Karę pieniężną, w drodze decyzji, wymierzy właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska.
Ważne terminy
Zarządzający głównymi drogami, liniami kolejowymi lub lotniskami oraz prezydenci miast powyżej 100 tysięcy mieszkańców są zobowiązani przekazać Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska do 31 stycznia 2020 r. dane identyfikujące główne drogi, linie kolejowe lub lotniska oraz miasta, a do 30 czerwca 2022 r. - strategiczne mapy hałasu. Sejmik województwa powinien uchwalić po raz pierwszy program ochrony środowiska przed hałasem do 18 lipca 2024 r. Co istotne, dotychczas sporządzone mapy akustyczne zachowają moc do 30 czerwca 2022 r., a dotychczasowe programy ochrony środowiska przed hałasem do 18 lipca 2024 r.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.