System kaucyjny. Forum Konsumentów jako reprezentant interesów, praw i wolności konsumentów pozytywnie ocenia przegłosowanie przez Sejm projektu ustawy wdrażającego system kaucyjny w celu ochrony środowiska naturalnego, jednocześnie zwraca uwagę na dwie ważne kwestie. O co chodzi?
System kaucyjny - zachęta czy kara?
Jesteśmy przekonani, że ustawa o systemie kaucyjnym może przyczynić się do redukcji ilości odpadów i poprawy kondycji naszej planety. Jednak uważamy, że jednoczesne wprowadzenie opodatkowania konsumentów jest bezpodstawne, bowiem przedmiotowa kaucja powinna być całkowicie neutralna.
Co więcej, praktyka taka nie jest stosowana w innych europejskich krajach, w których już wcześniej wdrożono system kaucyjny, m.in. Chorwacji, Danii, Finlandii, Litwie, Łotwie,Norwegii czy Szwecji. Ponadto jako organizacja prokonsumencka nie dostrzegamy żadnego racjonalnego powodu, który uzasadniałby obciążenie konsumentów dodatkowymi kosztami. Zdaniem Forum Konsumentów opracowany system kaucyjny powinien być neutralny dla konsumentów, a nie stanowić dla nich dodatkowego kosztu w postaci nowego podatku. Kaucja ma być zachęta do działania proekologicznego, a nie czymś w rodzaju kary finansowej dla konsumentów.
– Ustawa o systemie kaucyjnym to krok w stronę gospodarki o obiegu zamkniętym i tutaj chyba nikt nie ma wątpliwości, że to ruch potrzebny. Jednak wiąże się on z koniecznością wprowadzenia dużych zmian, a co za tym idzie, potrzebny jest czas. Branża musi mieć przestrzeń na przygotowanie się tak, aby system zadziałał i co z mojego punktu najważniejsze, aby konsument ostatecznie wszedł w prosty,
przystępny i przewidywalny system, w którym będzie funkcjonować.
To jednak, co najbardziej nas jako Forum Konsumentów niepokoi to fakt wykorzystania okazji wprowadzania systemu kaucyjnego do wyciągnięcia dodatkowych pieniędzy od konsumentów. Dlatego sprzeciwiamy się opodatkowaniu kaucji, która w takiej formie spowoduje wzrost cen produktów na sklepowych półkach. Konsumenci są już wystarczająco obciążeni podatkami i wysokimi cenami w sklepach – podkreśla Agnieszka Plencler, Prezeska Forum Konsumentów.
System kaucyjny - o co chodzi?
Zgodnie z planowanym harmonogramem od 1 stycznia 2025 roku wprowadzony zostanie system kaucyjny (stawki zostaną określone w rozporządzeniu), który obejmie:
- jednorazowe pojemniki z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów – przede wszystkim butelki po napojach,
- puszki metalowe o pojemności do 1 litra – zarówno te używane do przechowania przetworów, zakonserwowanych roślin strączkowych i warzyw, jak i tych po napojach czy piwie,
- szklane butelki wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra (np. po piwie).
Konsument będzie mógł oddać do sklepu puste opakowania, aby odzyskać wcześniej zapłaconą kaucję. Co istotne – nie będzie obowiązku zachowywania paragonów, żeby oddać opakowania objęte kaucją. Należy zatem przyjąć, że przedmiotowa kaucja jest kwotą, która po prostu wraca do portfela konsumenta, a tym samym nie powinna mieć wpływu na podwyższenie ceny danego produktu.
Niestety, wraz z system kaucyjnym, planowane jest nałożenie na konsumentów dodatkowego podatku VAT z tytułu kaucji. Po pierwsze w środowisku prawniczym pojawiły się znaczące wątpliwości czy wprowadzenie takiego podatku będzie zgodne z prawem Unii Europejskiej. Po drugie, zdaniem ekspertów prawa, kaucja na opakowania jednorazowe powinna być całkowicie zwolniona z VAT, w innym przypadku może doprowadzić do chaosu w rozliczeniach i wzrostu kosztów po stronie przedsiębiorców i konsumentów. Po trzecie wprowadzenie nowego podatku dla konsumentów w ramach przedmiotowej regulacji stanowiłoby zaprzeczenie najważniejszym cechom systemu kaucyjnego, jakimi są powszechność, dostępność, a przede wszystkim przejrzystość dla konsumentów.
Wedle informacji podanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska głównym celem wprowadzenia systemu kaucyjnego na opakowania w ramach nowej regulacji jest zmniejszenie ilości odpadów tworzących się w wyniku używania jednorazowych butelek i puszek. Zastosowanie kaucji ma zatem na celu zachęcenie konsumentów do oddawania pustych opakowań do sklepów, co umożliwi ich ponowne wykorzystanie lub recykling. Za nowelizacją ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, która wprowadza system kaucyjny, zagłosowały 433 osoby w Sejmie. Następnie 14 lipca br. ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu